بسیای از مادران چه شاغل و چه خانه دار همیشه می پرسند که آیا مهد کودک جای خوبی برای بچه هاست؟ و آیا همه بچه ها باید مهد کودک بروند؟ و در صورت مناسب ترین سن برای رفتن به مد کودک چه سنی است؟
تحقیقات نشان داده است که شخصیت و اعتقادات هر فردی در دوران کودکی او شکل می گیرد، به همین علت است که تربیت و نگهداری کودک یکی از مسائل مهم به شمار می آید.
کودک از سن 7 تا 9 ماهگی افراد آشنا را از غریبه تشخیص می دهد و چهره پدر و مادر و کسانی که به طور مداوم با او در ارتباط هستند را به خوبی از دیگران شناسایی می کند و اینجاست که اگر کودک از پدر و مادر خود جدا شود، گریه می کند و در برابر چهره های ناآشنا علائم اضطراب را نشان می دهد و به اصطلاع عامیانه، غریبی می کند.
با نزدیک شدن به سن 2 تا 5/2 سالگی کودکان به دلیل رشد حافظه و ایجاد تجربه می توانند کم کم به دوری از پدر یا مادر عادت کنند. البته بازی هایی از قبیل قایم موشک می تواند به کودک این اطمینان را بدهد که اگر در حال حاظر مادر نیست، حتما بعد از مدتی پیش او خواهد آمد. بنابراین سن 5/2 تا 3 سال سن خوبی برای روانه کردن کودکان به مهد کودک است.
آماده سازی کودک برای ورود به مهد کودک
اول باید کودک را با محیط مهد آشنا کرده و برای او توضیح داد که می تواند در مهد بازی کند، دوست پیدا کند و کارهای جدید یاد بگیرد و در ضمن به او توضیح داد، در آنجا مربیانی هستند که آنها هم او را دوست دارند و به طور مداوم به او اطمینان داد که بعد از یک ساعت مشخص، پدر و مادر حتما دنبال او خواهند آمد.
در روزهای اول بهتر است حدود نیم ساعت همراه کودکان در مهد کودک ماند و سعی کرد او را با دیگران آشنا کرد تا کم کم حس امنیت و اعتماد به دیگر کودکان و مربیان مهد در او ایجاد شود. از روزهای بعد می توان او را در حدود 1 تا 2 ساعت در مهد گذاشته و به او قول داد که برای مثال در عرض 2 ساعت حتما دنبالش خوهیم آمد و حتما آن را اجرا کنیم.
اگر کمی دیر شود، کودک حتما مهد کودک را جای امنی نمی داند و آن را موجب جدایی خود از مادر می بیند، پس با دید مادر به او می چسبد و دیگر علاقه ای با رفتن به مهد نخواهد داشت، به همین دلیل است که ایجاد امنیت در کودک اهمیت می یابد و حتما باید به آن توجه کرد.
کم کم می توان زمان باقیماندن کودک در مهد را بیشتر کرد ولی نباید بدین گونه باشد که کودک را از ساعت 7 صبح تا 4 بعدازظهر در مهد بگذاریم، زیرا در صورتی که کودک ساعاتی طولانی تحت مراقبت کسی غیر از مادر خودش باشد، از لحاظ وابستگی به مادر دچار مشکل خواهد شد و نسبت به مراقبان مهد کودک علاقه پیدا کرده و جدا شدن از آنها هم برایش سخت خواهد بود. فرضیه ای که روان شناسان آن را فرضیه تک مادری می نامند، موید این مطلب است که کودک بهتر است بیشترین ساعات روز را تحت مراقبت یک نفر به خصوص مادر باشد نه اینکه بیشترین زمان خود را در مهد کودک بگذارند.
ویژگی های مهدکودک خوب
روان شناسان معتقدند که در یک مهد کودک خوب باید نسبت مربیان به کودکان 1 به 3 باشد، علاوه بر این فضای مناسب برای بازی کودکان وجود داشته باشد و بچه ها در گروه های کم تعداد بازی کنند. مربیان باید در زمینه رشد کودک و تعلیم و تربیت او خوب آموزش دیده باشند و بازی های مناسبی را برای کودکان تدارک ببینند.
مزایای مهد کودک
والدین علاوه بر برآوردن نیازهای جسمانی کودکان خود باید به نیازهای روانی کودکانشان نیز توجه کنند، زیرا این نیازها تنها در کنار پدر و مادر برآورده نمی شوند، با اینکه مادران می توانند در محیط خانه تا حدودی با ایجاد سرگرمی های مناسب برای کودکان به رشد شناختی آنها کمک کنند اما این کافی نیست. کودکان از سن 3 سالگی کنجکاوتر می شوند و محیط اطراف خودشان را جستجو می کنند.
بازی با دیگر همسالان و گذراندان وقت با آنها از سرگرمی های خوب در این سنین است که هم برای کودکان لذت بخش است و هم جز ضروریات رشد شناختی کودک است.
گروه های همسالان، محیطی را برای کودک فراهم می کند که در آن خود را بشناسد. کودک از طریق این محل های بازی می آموزد که پذیرفته شده و با دیگران شریک شود. از حقوق خود دفاع کند و به دیگران احترام بگذارد. بنابراین کودک از دنیای خودمحور به مرحله اجتماعی شدن قدم می گذارد، برخلاف تصور اکثر افراد، مهد کودک فقط جایی برای بازی کردن نیست بلکه کودک در آن دائم در حال یادگیری است و توانایی های خود را توسعه می دهد. مثلا وقتی او در اتاق بازی، به بازی های نمادی می پردازد، اطلاعاتی درباره خانه و خانواده به دست می آورد. نقاشی کردن و چکش کاری با بازی با خمیر به رشد عضلات بازوها و دست های کودک کمک می کند که بعدها این امر او را در نوشتن یاری خواهد کرد.
مهد کودک علاوه بر این مزایا، معایبی هم دارد از جمله اینکه ممکن است کودک شما در خانه ناآرام شود یا پرخاشگری کند که از این مسائل می توان با انتخاب یک مهد کودک مناسب و صحبت مداوم با مربیان مهد جلوگیری کرد.
در پایان باید متذکر شویم که مهد کودک نباید تبدیل به یک محل اجباری مثل مدرسه شود که کودک هر روز صبح زود محبور باشد از خواب بیدار شود و به آنجا برود و این موضوع او را اذیت کند. کودک می تواند در هفته 3 روز به مهد برود، بهتر است رفت و برگشت در ساعات مشخصی باشد تا بدین گونه نظم را هم یاد بگیرد.
با اینکه مهد کودک جای تعلیم و تربیت و محبت پدر و مادر را نمی گیرد ولی می تواند در رشد شناختی و اجتماعی کودکان تاثیر قابل توجهی داشته باشد.