داشتن دندان های سالم، نقش بسیار مهمی در سلامت جسم و روان دارد. یک لبخند جذاب با دندان های زیبا و دهنی خوش بو، بهترین عامل جذابیت های فردی است. ما در این مقاله به بیان نکاتی درباره بهداشت دهان و دندان می پردازیم و از آنجایی که دانش آموزان گاهی دچار حوادث و جراحات دهان و دندان می شوند، اقدامات لازم در این مورد را هم بیان می کنیم. هردندان از سه قسمت مینا، عاج و عصب تشکیل شده است. مینای دندان بخش بیرونی تاج دندان، سخترین ماده بدن است. در درونی ترین قسمت عاج، حفره ای وجود دارد که تا ریشه ادامه می یابد. عصب دندان در این حفره قرار گرفته و وظیفه آن خون رسانی به دندان ها است. مهمترین عامل ایجاد پوسیدگی دندان و بیماری لثه، پلاک میکروبی است که بر سطوح دندانی تجمع می یابد. بهترین وسیله برای برداشتن آن، مسواک و نخ دندان بوده و خمیر دندان نقش کمکی ایفا می کند. همین طور روش مسواک زدن و مدت زمان آن در پوسیدگی دندان ها نقش به سزایی دارد.
علایم پوسیدگی دندان
حساس شدن دندان نسبت به سرما، گرما، تماس با مواد شیرین، وجود مواد قهوه ای یا سیاه روی دندان و درد دندان از علایم پوسیدگی دندان است. همچنین با معاینه، مشاهده و رادیوگرافی نیز می توان پوسیدگی دندان را تشخیص داد. از عواملی که در ایجاد پوسیدگی دندان نقش دارند می توان میکروب ها، مواد قندی، کم شدن مقاومت شخص و دندان و زمان را نام برد.
مشکلات دندانی دانش آموزان
مشکلات بهداشت دهان و دندان در مدارس عبارتند از: پوسیدگی دندان، فقر تغذیه، شکستگی دندان،. اغلب دانش آموزان علاقه زیادی به مصرف شیرینی و شکلات دارند که این مواد موجب سیری کاذب می شود و مواد قندی آن در پوسیدگی دندان نقش به سزایی دارد. آب نبات و شکلات های چسبنده مانند کاکائو به مدت طولانی به دندان ها می چسبد و زیان های جبران ناپذیری به دندان ها وارد می کنند.
مشخصات یک مسواک خوب
مسواک باید رشته های نایلونی داشته باشد و رشته های آن نرم یا متوسط باشد. استفاده از مسواک سخت و خمیر دندان حاوی مواد ساینده سبب ایجاد ضایعه در دندان و سایش در طوق دندان می شود. همچنین استفاده از مسواک سخت موجب تحلیل لثه می شود. عمر مفید مسواک 6 ماه است.
چطور مسواک بزنیم؟
1- مسواک زدن باید در هر فک به طور منظم از یک طرف قوس فکی شروع شود و ابتدا سطوح خارجی سپس سطوح داخلی و سطح جونده و سطح خلفی آخرین دندان و بالاخره روی زبان مسواک زده شود.
2- حداقل 10 بار حرکت جلو و عقب در هر ناحیه تکرار شود.
3- مدت زمان مسواک زدن لثه به روش و سرعت مورد استفاده میان 4 تا 10 دقیقه متغیر است.
4- لازم است حداقل دو بار در شبانه روز دندان ها را به شکل صحیح مسواک زد.
وقتی دندان ها از دهان بیرون می افتند...
دندان را پیدا کنید. برای برداشتن دندان آن را از ناحیه تاج بگیرید و به ریشه دندان دست نزنید. دندان را با فشار ملایم آب ولرم بشویید. برای شستن دندان روی ریشه نباید دست یا پارچه کشیده شود چون در این صورت، الیاف نگه دارنده دندان آسیب می بیند. دندان بیرون افتاده را در یک لیوان شیر یا آب جوشیده سرد قرار دهید. در صورت دسترسی نداشتن، از آب معمولی استفاده کنید. همچنین می توانید دندان را دردستمال تمیز مرطوبی قرار دهید.
مهم این است که دندان به هیج وجه در محیط خشک نگهداری نشود. کودک را هر چه سریع تر ( کمتر از نیم ساعت ) به نزد دندان پزشک ببرید.