ارتودنسی به چه کار می‌آید؟
ارتودنسی شیوه‌ای برای اصلاح وضعیت قرارگیری دندان‌ها و فک است که با اهداف زیبایی یا عملکردی در جهت راحت‌تر جویدن، تولید اصوات صحیح در حین صحبت کردن، بهبود تنفس، بلع و ارتقای بهداشت دهان انجام می‌شود. ارتودنسی برحسب شدت و ضعف مشکل به مدت چند ماه تا چند سال (یک سال و نیم تا سه سال) ادامه پیدا می‌کند.
مزایای ارتودنسی در سنین کودکی
مزیت انجام ارتودنسی در سنین کودکی این است که طول دوره درمان در نوجوانی را کوتاه‌تر می‌کند و حتی در برخی موارد نیاز به آن را در این سنین به کلی از بین می‌برد. علاوه بر این با انجام ارتودنسی در سنین پایین، نیاز به انجام عمل جراحی در بزرگسالی، کشیدن دندان‌های دائمی و اصلاح جنبه زیبایی صورت برطرف می‌شود. این کار به طور مطلوبی در رشد فک تأثیر دارد و از آسیب به دندان‌های بالا که جلوتر رشد کرده‌اند جلوگیری می‌کند. علاوه براین اعتماد به نفس کودکان را افزایش می‌دهد. در حالت کلی هرچه این شیوه در سنین پایین‌تر انجام گیرد بهتر است و حتی باعث بهبود سلامتی عمومی کودک می‌شود چون مشکل تنفس دهانی را هر چه بهتر کنترل می‌کند و حتی از بروز آپنه خواب (قطع تنفس در حین خواب) نیز پیشگیری می‌کند. یادتان باشد که فک کوچک باعث بروز مشکل انسداد تنفس در خواب می‌شود. برخی کودکان که همیشه از راه دهان تنفس می‌کنند زبان بسیار خشکی دارند و این امر آن‌ها را مستعد ابتلا به آپنه خواب در آینده می‌کند.
از چه سنی می‌توان ارتودنسی کرد؟
رای اینکه ارتودنسی به صورت موفقیت آمیزی انجام شده و نتیجه‌بخش باشد باید نه زودتر از موعد انجام شود و نه دیرتر. متخصصان انجمن سلامت دهان و دندان فرانسه معتقدند که 60 درصد کودکان بین 9 تا 12 ساله باید ارتودنسی انجام دهند. در واقع در سنین پایین از زمانی که اولین دندان آسیای دائمی در می‌آید و گاهی حتی زمانی که کودک فقط دندان شیری دارد می‌توان درمان ارتودنسی را انجام داد. معمولاً در سنین 3 تا 4 سالگی به ندرت ارتودنسی انجام می‌شود. اما اگر بین دو فک کودک فاصله زیادی وجود داشته باشد ممکن است که پزشک متخصص از این سن نیز ارتودنسی را شروع کند. در این صورت درمان با دستگاه‌های کوچک متحرک و موقت ارتودنسی انجام می‌شود. اما در اغلب موارد ناهنجاری وضعیت فک مانند داشتن فک بیش از اندازه کوتاه، بلند، پهن یا فشرده از سنین 6 تا 8 سالگی تشخیص داده می‌شود و در این سنین نیز از دستگاه‌های متحرک ارتودنسی برای اصلاح وضعیت فک کودک استفاده می‌شود. البته اکثر درمان‌های ارتودنسی در سنین نوجوانی انجام می‌شود. یادتان باشد قبل از آغاز بلوغ همچنان می‌توان به رشد فک نظر داشت اما بعد از بلوغ صرفاً وضعیت دندان‌ها قابل تغییر خواهند بود. البته وضعیت هر کودکی متفاوت و خاص خود است و این پزشک متخصص است که می‌تواند سن مناسب انجام ارتودنسی را تشخیص دهد.
چگونه بفهمیم فرزندمان به ارتودنسی نیاز دارد؟
بهتر است نخستین مراجعه به دندانپزشک در یک سالگی کودک انجام شود. مراجعه‌های بعدی هر سال یکبار کافی است. کنترل منظم دندان‌ها باعث می‌شود که وجود هر نوع پوسیدگی زودهنگام تشخیص داده شود و بدون اینکه دندان‌ها به درد بیایند مشکل برطرف شود. اما تنها کسی که صلاحیت تشخیص لزوم انجام ارتودنسی را دارد پزشک متخصص درمان ناهنجاری‌های دندانی- فکی یا همان ارتودنتیست است. با این حال علائمی وجود دارد که هشدار می‌دهد فرزندتان به ارتودنسی نیاز دارد. فاصله زیاد بین دندان‌های بالا و دندان‌های پایین به طوری که حین بستن دهان دندان‌ها همدیگر را لمس نمی‌کنند از جمله مهترین علائمی است که نشان می‌دهد باید به فکر ارتودنسی باشید. علاوه براین وجود دندان شیری که به خودی خود نمی‌افتد و تا بعد از 13 سالگی در دهان کودک باقی می‌ماند، نبود فاصله بین دندان‌های شیری، جلو بودن دندان‌های بالا یا به اصطلاح دندان موشی بودن، اتصال نامناسب دندان با لثه، فک و دهان کوچک، دندان‌های با فاصله، تنفس کودک از طریق دهان، خروپف شبانه کودک و اشکال در تلفظ و ادای کلمات جزو علائم هشداردهنده دیگر در خصوص نیاز کودک به ارتودنسی هستند.