بیماری پارواویروس سگ
عامل و تاریخچه بیماری
عفونت پارواویروس یکی از کشنده ترین بیماری های ویروسی برای سگها می باشد که سگهای توله و جوان بسیار درگیری بیشتری با این ویروس دارند. این بیماری به اسهال خونی معروف است.
این ویروس با درگیرکردن روده ها و مغز استخوان باعث اسهال، استفراغ و کاهش توانایی بدن در مقابل عفونت می شود. عوارض این بیماری در توله ها بسیار شدیدتر از سگ های بالغ می باشد. نژاد های دوبرمن و روتوایلر از نژاد های دیگر به این بیماری حساستر هستند بنابراین توصیه میشود که در این نژاد ها تحت 3 بار واکسیناسیون ویروسی قرار بگیرند و مابقی نژاد ها 2 بار کافی می باشد. پارواویروس با آسیب زدن به صدمه زدن به سلول های سالم بدن باعث جلوگیری از تکثیر این سلولها می شود این ویروس باعث از بین رفتن سلول های جذب کننده در روده می شود و باعث عدم جذب مواد غذایی می شود بنابراین این عدم جذب باعث ضعیف شدن سگ و عفونت روده به وجود می آید و باعث اسهال خونی می شود. هم چنین پاروا ویروس می تواند وارد مغذ استخوان شود و در عملکرد آن اختلال ایجاد کند. چون مغز استخوان محل ساخت گلوبولهای قرمز و سفیداند، تخریب آن باعث از بین رفتن گلوبول های سفید که کار آنها دفاع از سیستم ایمنی بدن است می شود بنابراین کاهش این گلوبولها باعث از بین رفتن سیستم دفاعی بدن سگ می شود و سگ را در معرض ابتلا به دیگر عفونت ها قرار می دهد.
انتقال پارواویروس و راه های جلوگیری و از بین بردن پارواویروس
عفونت از طریق لیسیدن، بوکردن و یا خوردن فضولات یا هرچیزی که با فضولات آلوده در تماس باشد می تواند انتقال پیدا کند و پس از وارد شدن به دهان وارد روده می شود و سریعاً شروع به تکثیر میکند. در هر قاشق چای خوری از مدفوع سگه مبتلا حدود 1 ملیون ویروس پاروا وجود دارد. این ویروس در محیط بیرون بدن سگ بسیار مقاوم و سخت جان است و تا 6 ماه می تواند زنده بمانداین ویروس به حدی جان سخت است که برای از بین بردن آن در خاک باید تمامی گیاهان را از بین برد. برای از بین بردن این ویروس در منزل اول تمامی خانه را با آب بشوید، سپس از محلول وایتکس و آب که 1 به 20 ساخته شده است استفاده کنید و محیط را با این محلول ضدعفونی کنید. یکی دیگر از کارها برای از بین بردن این ویروس در معرض نور مستقیم خورشید قرار دادن وسایل منزل است. پارواویروس می تواند چند روز قبل از ظهور علایم و همچنین 2 هفته بعد از بهبود از فضولات سگ خارج شود .
علایم پارواویروس
معمولاً توله سگها با سرک کشیدن به خاک آلوده دچار این بیماری می باشند. یکی دیگر از معضلات در کشور ما پرورشگاه های سگ هستند که هیچ نظارتی روی واکسیناسیون ندارند و اکثراً مولد ها را بدون واکسیناسیون نگهداری می کنند، مجموعه رشت پت به شدت و با دقت بالا واکسیناسیون را سالیانه انجام می دهد و بنابراین باید به واکسیناسیون شده بودن توله هایی که مایل به خرید هستید دقت کنید زیرا این باعث بالارفتن ایمنی توله سگ می شود. علایم پارواویروس بین 4 الی 14 روز نمایان می شود علایم اولیه که صاحب سگ باید به آن دقت کند بیحالی، کز کردن، از بین رفتن اشتها و تب است. 2 روز بعد از این علایم استفراغ و اسهال با رگه های خوبی به وجود می آید که در این مرحله سریعاً باید سگ را نزد دامپزشک ببرید. عدم درمان در این مرحله می تواند باعث از دست رفتن سریع آب بدن و حتی مرگه توله سگ بشود. توله های 6 الی 8 هفته بیشتر احتمال مرگ در مقابل این بیماری را دارند. دامپزشک باید در سگهای جوانی که واکسینه نشده اند سریعاً به این ویروس شک کند و اقدامات شناسایی را انجام دهد.
پیشگیری از پاروا ویروس
بهترین روش پیشگری از پارواویروس واکسیناسیون منظم می باشد. توله سگهایی که مادرشان واکسینه شده باشد دارای ایمنی بالاتری می باشد و بر اساس میزان دریافتی آنتی بادی مقاومت دارند. توله ها را می توان بعد از درمان انگلی از 6 هفتگی به بعد واکسینه کرد و 1 ماه بعد واکسن را تکرار کرد. در حال حاضر ایمونوگلوبولین هایی در ایران وجود دارد که آنتی بادی بدن توله را بالا برده و توله بسیار مقاومتر می شود. این آنتی بادی ها انواع مختلفی دارند اما من (عدالتی) از روی تجربه شخصی از گیسکن 5 (در ایران به هیسکن هم شناخته می شود) استفاده می کنم که به صورت ویال 2 سی سی در بازار موجود می باشد و برای ایجاد آنتی بادی در هر سگ 1 سی سی تزریق می شود و تا 14 روز ایمنی ایجاد می کند و بعد از آن باید واکسن ویروسی به توله تزریق شود. به توله هایی که هنوز واکسینه نشده اند اجازه بازی با سگهای دیگر و یا نزدیک شدن به فضولات سگهای دیگر را ندهید.
تشخیص پاروا ویروس
به محض اینکه شما علایمی مانند بیحالی استفراع و یا اسهال را به دامپزشک بگوید او به بیماری پاروا مشکوک می شود. در ایران در حال حاضر برای تشخیص مثبت و یا منفی بودن بیماری از کیت های ایمونوکروماتوگرافی سریع ( همانند تست های حاملگی توسط ادرار ) استفاده می شود. دامپزشک مقداری از مدفوع حیوان را رقیق کرده و داخل کیت می ریزد و جواب در عرض 10 دقیقه نمایان می شود. اگر 2 خط نوار کیت قرمز شد نشان دهنده مثبت بودن آزمایش است و نشان می دهد که سگ به پارواویروس مبتلا شده است و اما اگر یک خط روشن شود نشان دهنده منفی بودن آزمایش است. آزمایش خون و کاهش گلوبولهای سفید خون یکی دیگر از راه های تشخیصی بیماری می باشد. گاهی کیت زدن بعد از انجام واکسینایون باعث مثبت شدن کیت میشود و دلیل بر وجود پاروا ویروس نمی باشد.
درمان پاروا ویروس در سگ
همانند دیگر بیماری های ویروسی این بیماری هم درمان قطعی ندارند و درمان حمایتی و رسیدگی مناسب می تواند باعث شود که دوره بیماری طی شده و سگ دوباره توان خوردن غذا را داشته باشد و به زندگی عادی خود بازگردد. سگی که یک بار پارواویروس را گرفته باشد بسیار به این بیماری مقام می شود و در بدن خود آنتی بادی این بیماری را دارد. اکثر توله سگهایی که سریعاً تحت درمان قرار نمی گیرند به علت از دست دادن آب بدن و یا رسیدن عفونت به خون جان خود را از دست می دهند. در این زمان سگ مبتلا باید از سگهای دیگر جدا بماند زیرا این بیماری بسیار مسری می باشد.
موثرترین درمان در این شرایط سرم تراپی داخل رگ ( وریدی ) می باشد. توصیه می شود که روزانه 2 بار سرم تزریق شود. یک بار سرم رینگرلاکتات و یک بار سرم قندی نمکی که میزان آن به وزن و شرایط حیوان توسط دام پزشک مشخص می شود. مصرف آنتی بیوتیک به صورت مرتب بسیار مهم می باشد. برای جلوگیری از استفراغ باید از داروهای همانند متوکلوپرامید استفاده کرد. در این زمان از دادن غذا و آب به سگ خوداری کنید. اگر سگ 5 الی 7 روز بتواند با بیماری مقابله کند احتمال زنده ماندن آن بسیار زیاد است. بعد از بهبودی از غذای جامد استفاده نکنید و از آب مرغ و یا کنسروهای ریکاوری رویال کنین استفاده شود.
در مورد درمان ایمونوگلوبولین کمپانی گیسکن می تواند کمک خوبی باشد و دوز مصرفی آن مانند دوره پیشگیری نمی باشد و باید 0.7 بار اول سپس 12 ساعت بعد 0.7 سپس 24 ساعت بعد 0.6 مصرف شود که در نهایت 2 سی سی می شود. در درمان می توانید به صورت وریدی مصرف کنید.