سفرهای هوایی اگر چه همه به ظاهر یکسان هستند ، ولی این طور نیست و انواع مختلفی دارند که عبارتند از:
- چارتر (اجاره(:
واژه‌ی چارتر به معنی اجاره ی هواپیما یا صندلی و در بعضی موارد اجاره‌ی کامل هتل یا بخشی از اتاق‌های آن است.
- چارتر دهنده:
به شرکت‌های هواپیمایی و صاحبان هتل‌ها اطلاق می‌شود که تمام یا بخشی از صندلی‌ها یا اتاق‌های خود را به اشخاص واجد شرایط اجاره می‌دهند.
- چارتر کننده:
معمولا چارتر کننده‌ها ، تور اپراتورها ، آژانس‌ها و موسسات گردش‌گری داخلی یا خارجی هستند که جهت تهیه و تولید پکیج‌های مسافرتی با قیمت‌های مناسب ، نسبت به اجاره‌ی صندلی یا اتاق اقدام می‌کنند.
- پروازهای برنامه‌ای:
پروازهایی که توسط خطوط هواپیمایی برنامه‌ریزی شده و برای دوره‌های طولانی مدت دارای اعتبار است.
بدیهی است این نوع پروازها ممکن است در طول زمان و با توجه به شرایط بازار و فصول مختلف کاری (شلوغ و خلوت بودن) و سایر عوامل تاثیر گذار دست‌خوش تغییراتی گرددد. ریسک ناشی از پر یا خالی بودن این پروازها متوجه شرکت‌های هواپیمایی است.
- پرواز چارتری:
پروازهایی هستند که بنا به سفارش چارتر کننده در بعضی از مسیرها برقرار می‌شود.
پرواز چارتر چیست؟
اصولا”پروازهایی چارتر هستند که توسط یک ارگان ، سازمان ، شرکت و . . . به اجاره در بیایند و کادر آن ارگان را از مکانی به مکان دیگر به صورت پرواز چه یک طرفه و چه رفت و برگشت با قرار دادی مدت دار با یک ایرلاین انجام دهند. ممکن است این کار برای یک مقطع بسیار کوتاه زمانی مثل ایام نوروز و یا برای مقاطع طولانی‌تر مثل فصل تابستان برنامه‌ریزی شده باشد. البته در بعضی از مسیر‌های پروازی مثل دوبی و استانبول به دلیل وجود تقاضای همیشگی ، پروازهای چارتری به صورت سالانه برگزار می‌شوند.
به طور مثال شرکت هواپیمایی ماهان یک قرار داد چارتر را با یک شرکت ایرانی می‌بندد که مثلا از اول تیر ماه تا پایان شهریور ماه ، کادر این شرکت را از شهری به شهر دیگر انتقال دهد.
اگر از لحاظ توریستی یا گردش‌گردی به این امر نگاه شود ، می‌توان گفت: بعضی آژانس‌های مسافرتی یک هواپیما را از یک شرکت هواپیمایی جهت تور گردش‌گری خود ، برای داخل یا خارج کشور برای مدتی معین کرایه می‌کنند و برای آن پرواز بلیت فروشی نیز انجام می‌دهند.
به دیگر سخن پرواز چارتر یعنی دربست کرایه کردن هواپیما برای یک مدت معین.
یکی از مشخصه‌های اصلی این گونه پروازها ، ریسک ناشی از پر یا خالی بودن پرواز است که مستقیما متوجه چارتر کننده بوده و در هر شرایطی چارتر دهنده هزینه‌ی کامل پرواز را دریافت خواهد کرد.
مسئولیت حمل و نقل داخلی و بین‌المللی اشخاص و لوازم شخصی و یا کالا و مسئولیت بروز مشکلاتی مانند تاخیر در پرواز ، گم شدن بار مسافر ، لغو پرواز ، بروز حوادث غیر مترقبه برای مسافرین و هواپیما و . . . به عهده‌ی ایر لاین بوده و چارتر کننده پاسخ‌گو نخواهد بود.
تفاوت پروازهای چارتر با پروازهای سیستمی چیست؟
پرواز چارتر به پرواز اجاره شده‌ای گفته می‌شود که شرکت اجاره کننده بلیط آن را به فروش می‌رساند و در بعضی موارد غیر قابل استرداد است. البته در ساعات نزدیک به پرواز ، بلیط آن ارزان‌تر از نرخ مصوب فروخته می‌شود.
در پروازهای این گونه که به آن‌ها چارتر گفته می‌شود به هیچ عنوان امکان تغییر تاریخ پرواز و یا پس دادن بلیت از سوی مسافر وجود ندارد و مبلغ پرداختی جهت خرید بلیت پس داده نخواهد شد.
انواع چارتر هوایپیما
انواع مختلف چارترهای هواپیما به طور مختصر به شرح ذیل است:
الف: چارتر کاملFull Charter
اجاره‌ی تمامی صندلی‌های یک پرواز در مسیری خاص ، و برای دوره‌ای مشخص توسط چارتر کننده.
ب: اجاره صندلی (Seat Charter)
اجاره‌ی تعداد محدودی صندلی از یک پرواز در مسیری خاص ، و برای دوره‌ای مشخص توسط چارتر کننده.
لازم به ذکر است که بسته به سیاست های کاری چارتر دهندگان و تقاضای چارتر کنندگان ، “سیت چارتر” انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
۱- سیت چارتر به صورت شناور (اجاره شناور صندلی):
در این حالت ، چارتر کننده متعهد است تعداد مشخصی صندلی را به صورت رفت و برگشت در یک مسیر پروازی در طی یک دوره‌ی معین (مثلاً یک ماهه) به فروش برساند. در این روش معمولاً رعایت فاصله‌ی زمانی مشخص بین تاریخ رفت و تاریخ برگشت بلیط‌های صادره ضروری نمی‌باشد.
۲- سیت چارتر بک تو بک ((Back To Back (اجاره صندلی رفت و برگشت):
در این حالت چارتر کننده متعهد است تعداد مشخصی صندلی را به صورت رفت و برگشت در یک مسیر پروازی و در هر پرواز به فروش برساند. بدیهی است در این روش رعایت فاصله‌ی زمانی مشخص بین تاریخ رفت و تاریخ برگشت بلیط‌های صادره ضروری است.
۳- سیت چارتر به صورت ((Block Seat (اجاره صندلی‌های مشخص شده):
در این حالت چارتر کننده متعهد است تعداد مشخصی صندلی را به صورت رفت و برگشت با تاریخ مشخص در یک مسیر پروازی و برای یک پرواز مشخص به فروش برساند.
اصطلاحات مربوط به سرویس‌های قابل ارائه در مقصد:
- Airport Transfer
حمل و نقل مسافر از فرودگاه به هتل و بالعکس.
- City Tour
عبارت است از یک گشت تمام روز و یا نیم روز به منظور بازدید از نقاط دیدنی و یا استفاده از امکانات تفریحی شهر مقصد. در بعضی از پکیج‌های تور ، این نوع گشت جزئی از تور بوده و هزینه‌ی آن در محاسبه‌ی قیمت پکیج لحاظ گردیده است.
- Tour Guide
به معنی راهنمای تور و “تور لیدر” است که با داشتن اطلاعات کافی از مقصد ، مسئولیت برگزاری گشت‌ها و حل و فصل مشکلات مسافران در مقصد را به عهده دارد. وجود راهنمای تور از ضروریات هر تور بوده ، می‌بایست مسافران قبل از رسیدن به مقصد از مشخصات راهنما و نحوه‌ی دسترسی به او اطلاع داشته باشند.
- Optional Tours
به آن دسته از گشت‌هایی اطلاق می‌گردد که هزینه‌ی آن در پکیج تور لحاظ نگردیده است. مسافران می‌توانند در صورت تمایل به استفاده از آن‌ها ، پس از مشورت با “تور لیدر” خود ، نسبت به خرید آن اقدام نمایند. بدیهی است این گونه گشت‌ها معمولاً توسط آژانس کارگزار مستقر در مقصد برگزار می‌گردد.
- Domestic Flight
به معنی پرواز داخلی است و در مواردی کاربرد دارد که پکیج تور شامل بازدید از دو شهر با مسافت طولانی است. در این صورت بلیط پرواز داخلی توسط برگزار کننده از قبل تهیه می‌گردد.
منبع : irannaz