بی‌حسی موضعی در دندانپزشکی به گونه‌ای انجام می‌شود که پزشک برای انجام عمل جراحی در مناطقی از لثه، نیاز به برش عمیق یا جراحی طولانی مدت ندارد. این فرایند معمولا برای مدت کوتاهی بوده و بیمار هنگام جراحی، هوشیار است. هدف از این کار نیز عدم انتقال درد به مغز بوده تا فرد هیچ دردی حس نکند. بی حسی موضعی در کلینیک‌های دندانپزشکی کاربرد فراوانی داشته و معمولا جراحان از بیهوشی استفاده نمی‌کنند.
انواع بی حسی موضعی در دندانپزشکی
به طور کلی، دو نوع بی حسی موضعی در دندانپزشکی وجود دارد و پزشکان برای انجام جراحی دندان از آن استفاده می‌کنند. اولین نوع، بی‌حس کردن موضعی بوده که دندانپزشک تنها بخشی از لثه و دندان را بی‌حس می‌کند. نوع دوم نیز بی‌حسی منطقه‌ای نام دارد که پزشک بخش بیشتری از منطقه مورد نظر مثلا نصف دهان را بی‌حس می‌کند. در گذشته برای بی‌حسی از کوکائین استفاده می‌شد که اثر کمی داشت و همین امر موجب درد در ناحیه می‌شد. اما امروزه با پیشرفت علم پزشکی و تولید بی‌حسی‌های شیمیایی این مشکل برطرف شده و افراد تحت بی‌حسی موضعی هیچ دردی را حس نمی‌کنند. معمولا مدت زمانی که ناحیه مورد نظر تحت بی‌حسی موضعی قرار می‌گیرد کوتاه و 2 الی 3 ساعت می‌باشد.
نحوه انجام بی‌حسی موضعی
برای این کار ابتدا دندانپزشک دهان را با هوا یا مقداری پنبه خشک می‌کند. سپس مقداری ژل و پماد مخصوص به ناحیه مورد نظر مانند لثه می‌مالد تا هنگام تزریق بی‌حسی موضعی درد کمتری حس شود. در آخر دندانپزشک با تزریق بی‌حسی ناحیه مربوطه را سر می‌کند. توجه داشته باشید که بی‌حسی موضعی در دندانپزشکی ممکن است تا چند ساعت پس از جراحی ادامه داشته باشد و همین امر شما را در حرف زدن دچار مشکل کند. بهتر است تا چند ساعت بعد از جراحی دندان خود با کسی حرف نزنید. همچنین مراقب باشید محلی که بی‌حس شده است را گاز نگیرید.
عوارض جانبی بی حسی موضعی در دندانپزشکی
معمولا بی حسی موضعی در دندانپزشکی با دقت کافی انجام شده و عوارض جانبی زیادی ندارد. فقط تا چند ساعت پس از جراحی ممکن است احساس بی‌حسی کرده و نتوانید به خوبی حرف بزنید. اما ممکن است بندرت عوارض زیر را داشته باشد.:
• بالا رفتن ضربان قلب:
معمولا این اتفاق بندرت رخ می‌دهد و تنها چنددقیقه طول می‌کشد. گاهی اوقات ممکن است است هنگام تزریق به عصب آسیب وارد شود که این امر بعد از یک هفته و گاهی نیز تا چندماه از بین می‌رود. البته عصب پس از چند روز به مرور بهبود می‌یابد.
• تورم لثه همراه با خون:
این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سوزن تزریق به مویرگ‌های عصبی و خونی برخورد کند. گاهی اوقات دندانپزشک برای انجام جراحی‌های خاص، مجبور است از مقدار بیشتری بی‌حسی استفاده کند که این امر ممکن است منجر به آویزان شدن پلک و دهان شود. البته تا چندساعت بعد با از بین رفتن تاثیر بی‌حسی، دهان و چشم‌ها به حالیت اولیه برمی‌گردند.
• بروز حساسیت‌های آلرژیک:
هنگام انجام بی حسی موضعی در دندانپزشکی ممکن است دچار حساسیت آلرژیک شوید. برای جلوگیری از این امر بهتر است قبل از انجام اینکار از داروهای ضد آلرژیک استفاده کنید. این داروها شامل گیاهان دارویی و قرص‌های ویتامینه می‌شود. البته بهتر است افرادی که به این داروها حساسیت دارند، از مصرف آن خودداری کنند. توجه داشته باشید که استفاده از بی‌حسی موضعی در سه ماه اول بارداری ممنوع است. در صورت اجبار نیز حتما با پزشک زنان مشورت کنید. معمولا دندانپزشکان توصیه می‌کنند که جراحی دندان بهتر است قبل از دوران بارداری یا سه ماه بعد از آن انجام شود.
بیهوشی در دندانپزشکی
بیهوشی در دندانپزشکی معمولا زمانی انجام می‌شود که افراد از انجام جراحی ترسیده و دچار استرس زیادی هستند. معمولا برخی از کودکان یا افرادی که دچار استرس و اختلال اضطراب هستند، نیاز به آرام‌بخش‌های خوراکی نظیر اکسید نیتروژن دارند. در مواردی نیز که انجام عمل جراحی طول بکشد و تعداد دندان‌های پوسیده زیاد باشد، دندانپزشک از بیهوشی استفاده می‌کند. عمل‌های جراحی پیچیده نظیر ایمپلنت، کشیدن دندان عقل و غیره نیاز به بیهوشی دارند. البته، بیماران معمولا تحت بیهوشی عمومی (موقت) قرار گرفته و پس از اتمام کار بلافاصله هوشیاری خود را بدست می‌آورند.