بوتاکس زیبایی مایعی است که برای رفع خط اخم، خط خنده، چین و چروک‌های روی بینی و چروک‌های افقی روی پیشانی تزریق می‌شود. بوتاکس عضله‌های زیر پوست را به طور موقت بی‌حس می‌کند، در نتیجه عمق این خطوط کاهش می‌یابد.
حدود ۲۰ سال است که پزشکان از کاربردهای درمانی و زیبایی بوتاکس بهره می‌گیرند. بوتاکس در آزمایشگاه با استفاده از باکتری “کلستریدیوم بوتولینوم” تهیه می‌شود، سپس تحت شرایط کنترل شده تخلیص می‌شود. تولید کننده بوتاکس شرکت Allergan است که به دلیل ۲۰ سال تولید ایمن بوتاکس شرکتی خوشنام و معتبر به شمار می‌آید. بوتاکسی که در عضله کوچک صورت تزریق می‌شود، در همان نقطه باقی می‌ماند و در بدن حرکت نمی‌کند. اثر بوتاکس به تدریج ظرف ۳ تا ۶ ماه از بین می‌رود. دیسپورت نیز یکی از برندهای بوتاکس می باشد که حاوی سم بوتولینوم نوع A است؛ تزریق دیسپورت باعث کاهش انقباض عضله و در نتیجه صاف شدن چین و چروک می شود.
متقاضی درمان
متقاضی تزریق بوتاکس مرد یا زنی در بازه سنی جوان تا میانسال است که دچار آفتاب سوختگی جدی نیست و می‌خواهد خطوط وچین و چروک‌های صورت
و گردن را از بین ببرد.
انواع چروک‌های صورت
چروک‌های صورت به دو نوع دینامیک و استاتیک تقسیم‌بندی می‌شود:
چروک‌های دینامیک زمانی پدیدار می‌شود که فرد به صورت خود حالت بدهد، برای مثال ابروها را بالا ببرد یا اخم کند. این چروک‌ها نتیجه انقباض مکرر عضله صورتی است که باعث چروک خوردن پوست می‌شود. اگر این عضلات ضعیف شود، چروک‌های ناشی از انقباض آنها نیز به وضوح کمتر می‌شود. چروک‌های دینامیکی مانند چروک‌های دور چشم (خط پنجه کلاغی)، خط اخم و چروک‌های پیشانی به خوبی با تزریق بوتاکس از بین می‌رود.
چروک‌های استاتیک همیشه حتی هنگام بی‌حرکت بودن عضلات صورت وجود دارد. چروک‌های استاتیک در اثر جاذبه زمین و تحلیل رفتن چربی و لاغر شدن صورت ایجاد می‌شود. متداول‌ترین چروک استاتیک خط اندوه و خطوط پرانتزی شکل دور دهان یا خط خنده است. چون این چروک‌ها نتیجه لاغر شدن صورت است، بهترین روش برای از بین بردن آنها تزریق ژل‌ها یا فیلرهایی مانند ژوویدرم است.
بوتاکس کدام چروک‌ها را از بین می‌برد؟
متداول‌ترین کاربرد بوتاکس برای جوانسازی صورت از بین بردن خطوط افقی روی پیشانی، خطوط عمودی بین ابروها و چین و چروک دور چشم‌ها است. خطوط عمودی دور دهان که در اثر سیگار کشیدن یا نوشیدن با نی ایجاد می‌شود و خطوط افقی روی پل بینی نیز از جمله نشانه‌های پیری هستند که با تزریق بوتاکس محو می‌شوند. بوتاکس برای درمان چال یا فرورفتگی چانه، نوارهای پلاتیسما (نوارهای طولی گردن) و عضلات جونده‌ای تزریق می‌شود که بزرگ شده‌اند و بزرگ شدن آنها باعث بزرگتر شدن خط فک بانوان می‌شود.
مکانیسم اثر بوتاکس
بوتاکس مانع از رسیدن پیام‌های عصبی به عضلات معین می‌شود. سپس این عضلات آرام‌تر می‌شود و در نتیجه خطوط و چروک‌های روی پوست کاهش می‌یابد.
ماندگاری نتایج
بوتاکس عضلات را با انسداد انتقال دهنده‌های عصبی فلج می‌کند و اثر آن ۴ تا ۶ ماه باقی می‌ماند. بنابراین تزریق بوتاکس باید چند بار در سال تکرار شود تا نتیجه به دست آمده حفظ شود. اثر بوتاکس بر عضلات معمولاً چند ساعت پس از تزریق مشخص می‌شود و نتیجه نهایی پس از گذشت یک هفته به وضوح قابل مشاهده است.
آیا تزریق بوتاکس با درد همراه است؟
بوتاکس با سوزن بسیار کوچکی، مانند سوزن طب سوزنی، تزریق می‌شود، بنابراین درد ناشی از تزریق بسیار کم است. بوتاکس باعث تحریک یا التهاب نمی‌شود. بیماران گاهی از سوزش خفیفی شکایت دارند.
موارد منع
تزریق بوتاکس در دوران بارداری، شیردهی یا برای بیماران دچار بیماری‌های عصبی ـ عضلانی ماند میاستنی گراویس، سندرم لمبرت ـ ایتون، ALS (لوگریگ) یا نوروپاتی حرکتی ممنوع است. بیمارانی که به آلبومین انسانی (متفاوت با آلرژی به تخم مرغ) حساسیت دارند، نیز نباید بوتاکس کنند. تزریق بوتاکس در دوران بارداری یا شیردهی توصیه نمی‌شود، چون بی‌خطر بودن آن هنوز تایید نشده است.
تزریق بوتاکس
تزریق بوتاکس نیاز به هیچ آمادگی خاصی ندارد، فقط از بیمار خواسته می‌شود که قبل از درمان از مصرف آسپرین یا داروهای ضدالتهاب خودداری کند، چون این داروها احتمال کبودی و خونریزی را افزایش می‌دهد. تزریق بوتاکس معمولاً عملی سرپایی است و توسط متخصصی مجرب به راحتی انجام می‌شود. تزریق بوتاکس درمانی ساده وسریع است که فقط چند دقیقه طول می‌کشد. در صورت لزوم از داروی بی‌حسی نیز استفاده می‌شود. مقدار کمی بوتاکس در عضله‌های مسئول ایجاد چین و چروک تزریق می‌شود. بوتاکس به پایانه‌های عصبی می‌چسبد و مانع از انتقال سیگنال‌های عصبی می‌شود که باعث انقباض عضلات می‌شود. به این ترتیب بوتاکس عضله تزریق شده را ضعیف یا بی‌حس می‌کند، بدون این که تاثیر نامطلوبی بر عضلات اطراف داشته باشد. تزریق بوتاکس را می‌توان همزمان با دیگر درمان‌های جراحی یا غیرجراحی زیبایی انجام داد تا بهترین نتیجه ممکن به دست آید.
پس از درمان
نتایج بوتاکس بلافاصله پس از تزریق مشخص نمی‌شود، بنابراین نگران نشوید و صبر داشته باشید. مشخص شدن نتایج نهایی بسته به بیمار، فراورده تزریق شده و ناحیه تحت درمان معمولاً ۳ تا ۷ روز طول می‌کشد. متخصص هنگام نخستین تزریق بوتاکس ابتدا مقدار کمتری بوتاکس تزریق می‌کند و سپس بوتاکس بیشتری را در جلسه بعد تزریق می‌کند. به این ترتیب نتیجه‌ای طبیعی و رضایت‌بخش به دست می‌آید، بدون آن که ناحیه درمان شده غیرعادی و عجیب به نظر برسد. ناحیه درمان شده را ماساژ ندهید، چون با این کار احتمال دارد که بوتاکس در گروه‌های عضلانی مجاور نیز پخش شود. سعی کنید به مدت ۴ تا ۵ ساعت پس از تزریق بوتاکس دراز نکشید.
آیا پس از تزریق بوتاکس می‌توان باز هم به صورت حالت داد؟
هرچند اثر بوتاکس کاملاً مشخص است، اما بوتاکس صورت را سفت و بدون حالت نمی‌کند و تغییری باورنکردنی را به وجود نمی‌آورد. بوتاکس فعالیت عضله‌ای را موقتاً کاهش می‌دهد که باعث خط افتادن بین ابروها می‌شود، به این ترتیب می‌توانید باز هم اخم کنید یا متعجب به نظر برسید، بدون این که چین و چروک‌های بین ابروها خسته و پیر نشان‌تان دهد.
عوارض جانبی
اگر بوتاکس به روش صحیح تزریق شود، عوارض جانبی درمان معمولاً ناچیز خواهد بود و برخی بیماران با هیچ گونه عوارضی روبرو نمی‌شوند. با این حال گاهی قرمزی و کبودی خفیفی اطراف محل تزریق مشاهده می‌شود که موقتی است. دشواری در بلع، تنفس و صحبت کردن نیز از عوارض جانبی نادر تزریق بوتاکس به شمار می‌رود که در صورت بروز آنها باید به سرعت به پزشک مراجعه نمود.
افتادگی پلک یا ابرو، سردرد موقت و بروز علائم شبیه آنفولانزا نیز پس از تزریق بوتاکس گزارش شده است. البته عوارض جانبی فوق بسیار نادر است، به ویژه اگر درمان توسط متخصص مجرب و با تزریق دوز مناسبی از دارو انجام شده باشد.
هزینه
هزینه تزریق بوتاکس به موقعیت کلینیک، تجربه متخصص، فصل انجام درمان و تعداد تزریق‌های لازم بستگی دارد.