عمل جراحی بینی یا رینوپلاستی یکی از رایج ترین و محبوب ترین جراحی های زیبایی ایران بوده و هر ساله تعداد بسیاری از افراد در رده های سنی مختلف جهت رفع عیوب ساختاری و ظاهری بینی خود تصمیم به انجام جراحی بینی می گیرند.
مقدمه ای بر جراحی بینی یا رینوپلاستی
عمل بینی نوعی عمل جراحی زیبایی است که برای ترمیم و اصلاح عیوب ظاهری بینی و زیباسازی آن انجام میشود، به گونه‌ای که ضمن حفظ فیزیولوژی و عملکرد بینی، ظاهر و شکل آن نیز زیباتر و مناسب‌تر شود.
محدودیت سنی در انجام جراحی بینی
در عمل جراحی بینی محدودیت سنی مشخصی وجود دارد و توصیه میشود قبل از سن تعیین شده این عمل انجام نشود چرا‌که میتواند مشکلاتی را برای افراد به همراه داشته باشد. سن عمل جراحی زیبایی در دختران از سن 15 سالگی و در پسران از سن 17 سالگی به شرط رشد کامل جسمی و فکری و نداشتن انگیزه کافی فرد امكان‌پذیر است.
عمل جراحی بینی مناسب چه افرادی نیست؟
عمل جراحی پلاستیک و زیبایی بینی در اطفال، افراد مسن و کسانی که بیماری‌هایی مانند سرطان، بیماری‌های خونی، عیوب انعقادی و امراض ناتوان‌کننده مزمن، عفونت‌های حاد، بیماری‌های روانی و قلبی شدید دارند، ممنوع است.
تقریبا 27 درصد به جراحی بینی نیاز دارند، البته به خود شخص بستگی دارد. مواردی مثل کجی بینی، بزرگی یا قوز بینی، انحراف بینی، یا زائده‌ای در بینی داشته باشد.
روش های انجام جراحی بینی شامل چیست؟
برای عمل جراحی بینی دو روش کلی وجود دارد: روش بسته و روش باز. در روش بسته هیچ‌گونه برش جراحی از خارج بینی داده نمی‌شود و کلیه برشهای جراحی از داخل بینی است، در نتیجه جای هیچ بخیه‌ای در ظاهر بینی نخواهیم داشت.
در روش باز، برش جراحی از روی پوست جلو بینی داده میشود. چه در روش باز و چه در روش بسته پس از انجام برشهای جراحی پوست بینی از سطح استخوان‌ها و غضروف‌های بینی جدا میشود تا جراح بتواند تغییرات لازم را روی آن انجام دهد. سپس در صورت لزوم قوز بینی برداشته میشود و قسمت استخوانی بالای بینی تراشیده و باریک میشود.
پس از آن غضروف‌های نوک بینی نیز در صورت لزوم اصلاح می‌شوند، به نحوی که عیوب بینی برطرف شوند و بینی زیباتر شود و متناسب با شکل صورت شخص باشد. هر یک از این دو روش نکات مثبت و منفی خاص خود را دارد و در انتخاب هر یک از آنها سلیقه و مهارت جراح و معیارهای متعددی دخالت دارد.
مراحل و اقداماتی که باید قبل از جراحی بینی انجام شود
- آزمایش های لازم برای فرد تجویز می شود و توصیه های لازم بیان می شود.
- از 2 هفته قبل از جراحی بینی از مصرف دخانیات و مشروبات الکلی خودداری کنید.
- مصرف داروهایی از قبیل آسپرین و بروفن را که موجب اختلال در انعقاد خون می شود به مدت دو هفته قبل از جراحی بینی قطع کنید.
- قبل از جراحی بینی استحمام کنید.
- شب قبل از عمل جراحی بینی شام سبکی میل کنید و حدود 6 الی 8 ساعت ناشتا باشید.
- یک ساعت قبل از زمان مشخص شده در بیمارستان با یک همراه حضور داشته باشید.
- فرد بعد از بستری شدن به اتاق عمل راهنمایی می شود و بعد از چند ثانیه بیهوش می شود سپس با برشی پوست بینی را از ساختار بینی جدا کرده و تغییرات لازم را به منظور رفع ایرادات بینی اعمال می کند سپس پوست روی بینی قرار داده می شود و با گذاشتن اسپلینت پانسمان می شود.
- فرد به ریکاوری فرستاده می شود و سپس بعد از به دست آوردن هوشیاری لازم به بخش منتقل می شود و بعد از حدود 4 الی 6 ساعت بعد ترخیص می شود.
- دوران نقاهت عمل جراحی بینی یک هفته تا 10 روز می باشد و طی یک هفته باید کامل استراحت کنید.
- برای کاهش کبودی و تورم در اطراف بینی و زیر چشم استفاده از کمپرس سرد ضروری است.
جراحی بینی ترمیمی چیست؟
چنانچه فرد از انجام جراحی اولیه بینی خود رضایت نداشته باشد یا کل ایرادات بینی طی جراحی اولیه بینی از بین نرفته باشد می تواند بعد از یک سال که زخم ها و اسکارهایی که طی جراحی بینی اولیه ایجاد شده است بهبود یابد و ترمیم بینی حالت تثبیت شده ای پیدا کند اقدام به جراحی ترمیمی بینی کنند.
مراقبت ها و اقداماتی که بعد از جراحی بینی باید انجام شود
- پس از جراحی بینی، از جراح بینی خود بهترین زمان برای استحمام را بپرسید.
- اگر احساس درد میکنید با اجازه پزشک خود از مسکن استفاده کنید.
- بیماران باید با دهان باز عطسه و سرفه کنند.
- تا مدتی پس از جراحی بینی از غذاهای نرم که نیازی به جویدن ندارند استفاده کنید.
- بیماران باید تا مدتی از خوردن نمک پرهیز کنند.
- بهتر است بیمار از خوراکی هایی استفاده کند که برای کاهش ورم مفید است.
- بیمار باید هنگام خواب به پشت بخوابد.
- بیماران باید پس از جراحی بینی، هنگام خوابیدن از دو بالش استفاده کنند.
- تا مدتی بعد از جراحی بینی، بیماران نباید از عینک استفاده کنند.
- تا چند وقت پس از جراحی بینی از انجام فعالیت های سنگین خودداری کنید.
- از انجام ورزش هایی که باعث فشار آمدن به صورت می شود تا مدتی اجتناب کنید.
- بیماران بهتر است از مسواک نرم استفاده کنند.
- تا مدتی پس از جراحی بینی از کمپرس یخ به منظور کاهش ورم بینی استفاده کنید.
- در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرید.
- داروهای تجویز شده توسط جراح بینی را مرتب و به موقع استفاده کنید.
دوران نقاهت و بهبودی بعد از جراحی بینی یا رینوپلاستی
وقتی در خانه هستید باید آرام باشید و از صدمه دیدن بینی خود جلوگیری کنید. می توانید فعالیت های سبک مانند تماشای تلویزیون و مطالعه را انجام دهید. حس می کنید بینی شما کاملا گرفته است و بیشتر بیماران در هفته اول از طریق دهان نفس می کشند. درد اندک تا متوسط است. داروی ضد درد نیز تجویز می شود که ممکن است در این زمان استفاده شود.
ممکن است 1 یا 2 هفته اول در اطراف چشم خود کبودی داشته باشید. اکثر بیماران طی 7-10 روز به سر کار برمی گردند. جراح 2 روز بعد جهت کشیدن تامپون شما را ویزیت می کند و 1 هفته بعد شما را ویزیت می کند تا بخیه ها را بکشد و آتل مخصوص را بردارد. می توانید ورزش سبک را در 1-2 هفته بعد از جراحی شروع کنید. از فعالیت شدید تا 6-4 هفته بعد از جراحی خودداری کنید، مخصوصا ورزش هایی که ممکن است به صورت شما ضربه وارد شود (فوتبال، بسکتبال)
مهم است تاکید کنیم که بینی در ابتدا متورم به نظر می رسد. این مساله طبیعی است و 8-6 هفته طول می کشد تا ورم از بین برود. حتی بعد از این مدت نیز، رفع کامل تورم تقریبا 12 ماه یا بیشتر طول می کشد. وقتی تورم کاهش می یابد متوجه می شوید که بینی به تدریج باریکتر و کوچکتر می شود و نوک بینی نیاز به زمان بیشتری دارد.
بیماران سریع بعد از جراحی از بینی خودشان خوششان می آید اما ظاهر آنها به آرامی و با گذشت زمان بهبود می یابد تا به فرم نهایی می رسد. مانند هر جراحی دیگری، رینوپلاستی نیز ریسک هایی دارد. اگر چه این عمل ریسک کمی دارد.
نکات مهمی که بعد از انجام جراحی بینی به دردتان می خورد
مصرف غذا و دارو بعد از جراحی بینی
توجه داشته باشید که حدوداً تا ۴ ساعت بعد از عمل بینی نباید چیزی مصرف کنید چرا که به علت داروهای بیهوشی حرکات معده و روده شما کند است و چنانچه شما چیزی میل کنید می تواند منجر به بروز حالت تهوع و استفراغ شود. شما می توانید حدودا ۴ ساعت بعد از عمل جراحی بینی ابتدا کمی آب بنوشید و در صورتی که مشکلی نداشتید یک ربع بعد میزان مختصری آبمیوه بیاشامید و پس از آن می توانید از غذاهای نرم استفاده کنید و از روز دوم به بعد هر چه خواستید از جمله غذاهای جویدنی را می توان میل کنید.
باید به مدت ۲۴ ساعت از کمپرس سرد استفاده کنید. تا زمانی که در مرکز جراحی بستری هستید پرستار این کار را برای شما انجام خواهد داد. زمانی که به منزل مراجعه کردید خودتان چند تکه یخ را خرد کنید و داخل کیسه فریزر ریخته و روی صورت و همچنین گونه هایتان قرار دهید. این کار موجب می شود ورم و کبودی شما به حداقل برسد.
دراز کشیدن بعد از عمل رینوپلاستی باعث ایجاد تورم در بینی شما می شود به همین علت تلاش کنید بعد از عمل فقط در حد معمول دراز بکشید.
از روز سوم به بعد کارهای سبک همچون کارهای سبک منزل، کارهای اداری، کار با کامپیوتر و … بلامانع است.
درد و ناراحتی بعد از جراحی بینی
بعد از عمل، در داخل بینی شما تامپون قرار نمی گیرد لذا بعد از عمل، درد و ناراحتی نخواهید داشت اما در صورتی که به هر دلیلی درد داشتید اعم از اینکه ارتباطی به عمل شما داشته باشد و یا خیر فقط از استامینوفن ساده یا کدئین به عنوان مسکن استفاده کنید و از خوردن داروهایی مثل بروفن، ژلوفن، ایندومتاسین، آسپرین و … دوری کنید. (تامپون پانسمان داخل بینی است که برخی از افراد به آن فیتیله هم می گویند و عبارت از پانسمان بلند و باریکی است که با پماد کاملا چرب می شود و بعضی از جراحان بینی در پایان عمل آن را داخل بینی قرار می دهند.
بهترین جراح بینی که گاهی از تامپون استفاده می کنند معتقدند که میتواند مانع از خونریزی احتمالی شود و ضمناً همانند یک داربست اسکلت بینی را که در طی عمل بریده و جابه جا شده است را در موقعیت مناسب و مورد نظر جراح ثابت نگه می دارد.)
درد، کبودی و خونریزی بعد از عمل بینی به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. متناسب با مهارت جراح مورد نظر ممکن است برخی از افراد خونریزی بعد از عمل را تجربه نکنند، معمولا بعد از عمل دردی وجود ندارد و در صورتی که در مواردی بیمار درد داشته باشد به حدی است که با استامینوفن بهبود پیدا می کند.
یکی دو روز اول ممکن است بیماران کمی کبودی داشته باشند اما معمولا تا روز برداشتن گچ بینی که حدود روز ششم بعد از عمل است، برطرف خواهد شد.
پانسمان و گچ بینی بعد از جراحی زیبایی بینی
بعد از عمل بینی، زیر بینی شما گاز کوچکی قرار داده می شود که در صورتی که خونابه ای از بینی شما خارج شود توسط این گاز جذب شود. بهتر است که این پانسمان را شما تعویض نکنید.
تا زمانی که گچ را برنداشته ایم باید از لباس هایی استفاده کنید که از جلو توسط دکمه یا زیپ باز می شوند و برای پوشیدن آن نیاز نباشد از روی سر کشیده شوند.
تا زمانی که گچ روی بینی شما قرار دارد می توانید از عینک استفاده کنید اما بعد از برداشتن گچ، به مدت ۶ هفته نباید عینک بزنید. در این مدت می توانید از لنز استفاده کنید و یا به نحوی از عینک استفاده کنید که وزن آن روی بینی شما نباشد. بدین منظور می توانید وسط عینک را با چسب به پیشانی خود بچسباند.
شش روز بعد از عمل جهت برداشتن قالب روی بینی که اصطلاحاً به آن گچ طبی گفته میشود به مطب مراجعه کنید. حتما مراقب باشید در طی این مدت، پانسمان روی بینی شما نباید خیس شود لذا برای استحمام باید به وسیله دوش دستی از گردن به پایین را بشویید و بعد بخوابید تا شخص دیگری موهای شما را بشوید بدون اینکه پانسمان شما خیس شود.
به مدت شش هفته بعد از برداشتن قالب روی بینی (گچ طبی) حدودا هر ۴ روز یکبار برای تعویض چسب به مطب مراجعه کنید اما در صورتی که ساکن جایی که عمل بینی خود را انجام داده اید، نیستید و یا به هر دلیلی امکان مراجعه ۴ روز یکبار برای شما وجود ندارد به شما آموزش داده میشود که خودتان هر ۴ روز یکبار قادر باشید که چسب را عوض کنید.
شنا یا ورزش هایی که احتیاج به فعالیت زیاد ندارد تا چهار هفته ممنوع است. ورزش هایی که احتمال تصادف در آنها وجود دارند تا ۴ ماه نباید انجام شود.