سقوط و زمین خوردن سالمند عامل مهم آسیب در سنین بالای 65 سال و مهمترین علت مرگ در اثر آسیب است.
اكثر زمین خوردنها در منزل اتفاق می‌افتد. با افزایش سن تعداد افرادی كه دچار زمین‌خوردن منجر به فوت می‌شوند بیشتر می‌شود.
حداقل یك سوم افراد مسن بالای 65 سال در سال دچار زمین خوردگی می‌شوند. آسیبهای ناشی از زمین‌خوردن شامل شكستگی لگن و استخوان ران و كوفتگی عضلات این ناحیه و شكستگی مهره‌های كمری و ساعد است. علاوه بر این یك بار زمین خوردن ممكن است باعث ایجاد نگرانی و ترس از راه رفتن و از دست دادن اطمینان شخص به خود گردد و فرد به خاطر این ترس زمین‌گیر شود. افراد مسنی که سالم و قوی به نظر می رسند نیز ممکن است زمین بخورند. پس باید به شیوه هایی از بروز این مشکل پیشگیری کرد.
عوامل زمین خوردن سالمند
اولین اقدام شناخت عواملی است که خطر سقوط یا زمین خوردن را افزایش می‌دهند که شامل موارد زیر می باشد:
پوکی استخوان: بیماری ای است که در آن استخوان ها شکننده تر می شوند. این عارضه به دلیل تغییرات هورمونی، کمبود کلسیم و ویتامین D و کاهش فعالیت بدنی بروز می کند.
کم تحرکی: با افزایش سن و تحلیل بافت ماهیچه‌ها و توده عضلانی، به نوعی بدن انعطاف پذیری خود را از دست می دهد و این مساله باعث افزایش احتمال سقوط می شود.
داروها: مصرف داروهای مختلفی از قبیل آرام بخش ها، ضدافسردگی و… می تواند هوشیاری فرد سالمند را کاهش دهد.
اختلال بینایی: ضعف بینایی یکی دیگر از عوامل ایجادکننده حوادثی مانند زمین خوردن و تصادفات رانندگی است.
سرگیجه و عدم تعادل: سرگیجه و عدم تعادل یکی از عواملی است که می تواند باعث سقوط و افتادن شود.
کفش های نامناسب
خطرهای محیطی: چیدمان نامناسب وسایل منزل ، نور کم، وضعیت حمام و توالت، لیزبودن کفپوش، نوع مبلمان، و وجود نداشتن نرده در کنار پله ها و… می تواند خطر سقوط در خانه را افزایش دهد.
قدم دوم: برطرف نمودن عواملی است که فرد سالمند را در معرض خطر زمین خوردن قرار می‌دهد. در این قسمت بیشترین تاکید بر اصلاح محیط زندگی سالمند است.
برای پیشگیری از پوکی استخوان در سالمندان مصرف چه مواد غذایی توصیه می‌شود؟
خانه سالمندان ارام همواره مصرف مقدار کافی کلسیم را توصیه می کند . زنان یائسه روزانه به ۱۵۰۰ میلی گرم کلسیم نیاز دارند و می توانند بخشی از آن را با مصرف غذاهای غنی از کلسیم مانند شیر، ماست، پنیر، ماهی، سبزی های برگ سبز مانند بروکلی، سویا، شلغم، بادام و … دریافت کنند. ویتامین D نیز به افزایش جذب کلسیم کمک می‌کند که برای دریافت بهتر آن، گاهی باید سالمندان مکمل مصرف کنند. از منابع خوب ویتامین D که ماهیان چرب و نور آفتاب هستند ( اما نور بیش از حد آفتاب ضرر داشته و موجب سرطان پوست می‌شود.) استفاده نماييد.
انجام چه ورزش هایی برای سالمندان مناسب است؟
حدود ۱۵ دقیقه در روز فعالیت بدنی داشته باشید و تمرین هایی که باعث افزایش قدرت عضلات استخوان می شوند و به نوعی به بهبود تعادل و انعطاف‌پذیری بدن کمک می کنند، انجام دهید؛ مانند پیاده روی نرم و شنا.خانه سالمندان ارام با مشورت پزشک فعالیت هایی مانند پیاده‌روی، ورزش‌های آبی یا تای چی یک ورزش ملایم که با حرکات آرام و موزون همراه است در دستور کار خود قرار می دهد. انجام چنین فعالیت هایی با بهبود قدرت بدنی، توانایی حفظ تعادل، هماهنگی عضلات و انعطاف پذیری بدن، خطر افتادن را کاهش می دهد.
عوارض مصرف خودسرانه دارو برای سالمند
مصرف داروهای مختلفی از قبیل آرام بخش ها، ضدافسردگی و … می تواند هوشیاری فرد سالمند را کاهش دهد.
این عامل می تواند باعث افت فشارخون و بروز سرگیجه شود که همین مساله باعث از دست دادن تعادل و در نهایت سقوط می شود.
برای بسیاری از سالمندان «داروی استاتین» تجویز می شود که کلسترول خون را کاهش می دهد، ولی یکی از عوارض جانبی آن تخریب عضلانی است. هنگامی که پزشک برای شما داروی خواب آور یا داروی ضدفشارخون تجویز می کند، مصرف این داروها برای شما لازم بوده و به حفظ سلامتی شما کمک می کند. اما هرگز بدون تجویز پزشک دارو مصرف نکنید، زیرا مقدار نادرست دارو می‌تواند فوق العاده خطرناک باشد.
مصرف خود سرانه داروهای خواب آور باعث گیجی و خواب‌آلودگی شده و خطرزمین خوردن را افزایش می‌دهد. مصرف خودسرانه داروهای ضدفشارخون نیز، می تواند باعث افت ناگهانی فشارخون شده و موجب سرگیجه و افتادن شود. توصیه‌های زیر به شما کمک می کند تا از خطرات ناشی از مصرف نامتناسب دارو جلوگیری کنید:
فقط داروهایی را مصرف کنید که پزشک معالج شما برای درمان شما تجویز کرده است.
از مصرف دارو، به توصیه های دیگران جدا خودداری کنید.
در صورتی که بعلت ضعیف شدن دید و فراموشی فکر می کنید که نمی توانید داروهای تجویزی پزشک معالج خود را به درستی مصرف کنید بهتر است برای مصرف دارو از یک فرد دیگر کمک بگیرید.
بعد از مصرف داروي فشارخون چند دقيقه دراز بكشيد و بارامي جابجا شويد.
پیشگیری موردی: با پزشک در مورد داروهایی که مصرف می کنید، صحبت کنید. پزشک با بررسی این داروها و عوارض جانبی ای که ممکن است خطر افتادن را افزایش دهند، می تواند شما را راهنمایی کند. حتی امکان دارد برای کاستن از احتمال افتادن، مصرف برخی داروها را قطع یا به جای آنها داروی دیگری تجویز کند.