منظور از بی خوابی چیست؟ افراد مبتلا به بی خوابی نمی‌توانند بخوابند، یا خواب آرام و کافی داشته باشند. بی خوابی یک اختلال رایج در خواب است و به مرور زمان، بی خوابی و کمبود خواب می‌تواند منجر به مشکلاتی در سلامتی شود مانند: دیابت، فشارخون بالا و افزایش وزن.
دلایل مختلفی برای این اختلال وجود دارد و ما در این مقاله درمورد 8 علت اصلی بی خوابی + راه کار درمان آن صحبت می‌کنیم. اگر شما یا اطرافیانتان درگیر این مشکل هستید توصیه ما به شما این است که این مطلب از سایت برترین ها را مطالعه کنید.
بیشتر بخوانید : از دست بدخوابی خلاص شوید
8 علت اصلی بی خوابی
به نقل از سایت medicinenet، بی خوابی ممکن است دلایل زیادی داشته باشد و می‌توان آن را براساس علل اصلی که دارد طبقه بندی کرد. در اینجا به 8 علت اصلی بی خوابی اشاره می‌کنیم:
1. بی خوابی حاد (بی خوابی تنظیمی)
این بی خوابی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد مانند:
a. استرس زیاد
b. قرار گرفتن در محیط جدید و ناآشنا
c. سر و صدا یا نور زیاد
d. دمای بالای محیط
e. تخت یا تشکی که روی آن راحت نیستید
f. شغل جدید
g. نقل مکان به خانه جدید یا سفر
h. پروژه کاری مدت‌دار یا امتحانات
i. مرگ بستگان یا دوستان نزدیک
j. وجود مشکلات در یک رابطه
2. بی خوابی روانی فیزیولوژیک (بی خوابی اولیه)
به دلیل یک دوره طولانی استرس و عادات بد خواب شروع می‌شود
3. بی خوابی متناقض
منظور افرادی است که خوابند ولی به اشتباه تصور می‌کنند که بیدارند و در نتیجه خواب مفیدی ندارد و این بی خوابی به دلیل افسردگی و سایر شرایط روانی است.
4. بی خوابی به دلیل مسائل پزشکی و بیماری
شما نمی‌توانید خواب راحت و کافی داشته باشید زمانی که درگیر یکی از مشکلات زیر هستید:
a. گرفتگی بینی و آلرژی سینوسی
b. رفلکس اسید معده
c. بیماری تیرویید
d. درد مزمن
e. بیماری‌های عصبی مانند بیماری پارکینسون
f. آپنه انسدادی خواب
5. بی خوابی ناشی از اختلالات روانی
6. بی خوابی ناشی از مصرف برخی داروها
داروها چه گیاهی و چه شیمیایی عوارضیی دارند و یکی از عوارض رایج بعضی از داروها بی خوابی است. داروهایی مثل:
a. داروهای فشار خون
b. داروهای تنفسی (آلبوترول، تئوفیلین)
c. آنتی‌هیستامین‌ها
d. داروهای هورمونی
e. داروهای ضدصرع (دارو برای مشکل تشنج)
f. داروهای تحریک کننده سیستم عصبی مرکزی
g. مصرف مواد مخدر، کشیدن سیگار و همچنین مصرف الکل
h. مصرف بیش از حد کافئین
7. مشکلات رفتاری دوران کودکی
8. سن
با افزایش سن ممکن است به دلایل مختلف رضایت از خواب کاهش پیدا کند.
بیشتر بخوانید : یک شب بدخوابی معادل شش ماه تغذیه پرچرب
انواع اختلال بی خوابی
بی خوابی رایج ترین اختلال خواب است، که می‌تواند مشکلاتی مانند سخت خوابیدن، خیلی زود بیدار شدن، عدم توانایی در دوباره خوابیدن را به وجود آورد. همچنین در مشکل بی خوابی ممکن است بعد از بیدار شدن هنوز احساس خستگی کنید. بی خوابی نه تنها بر میزان انرژی و خلق و خوی شما اثر دارد، بلکه بر سلامتی، عملکرد کاری و کیفیت زندگی شما نیز موثر است.
در کل سه نوع رایج بی خوابی عبارتند از:
• بی خوابی حاد
این بی خوابی تا یک ماه ماندگاری دارد و به دلیل استرس حاد مانند شغل جدید و ... اتفاق میفتد.
معمولاً زمانی برطرف می شود که عامل استرس زا از بین رفته باشد یا فرد خود را با عامل استرس زا سازگار کرده باشد.
• بی خوابی گذرا
این نوع از بی خوابی کمتر از یک هفته ماندگاری دارد و می‌تواند ناشی از تغییر در محیط خواب یا افسردگی باشد.
• بی خوابی مزمن
این نوع بی خوابی بیشتر از یک ماه طول می‌کشد
بی خوابی معمولا یک وضعیت گذرا یا کوتاه مدت است ولی در برخی موارد، بی خوابی می‌تواند مزمن شود که ممکن است مرتبط با شرایط مزمن پزشکی و روانپزشکی فرد باشد و برای برطرف کدن آن باید به یک روانپزشک متخصص در تهران مراجعه کرد.
بی خوابی چه علائمی دارد؟
شایع‌ترین علامت بی خوابی، اختلال در عملکرد روزانه فرد است و سایر علائم بی خوابی شامل موارد زیر می‌شوند:
• مشکل خوابیدن در شب
• خواب آشفته داشتن
• زود بیدار شدن
• تحریک پذیری
• مشکلات تمرکز و ضعیف شدن حافظه
• سردرد مکرر
• رفلکس اسید معده
• نگرانی و دلشوره بیش از حد و بی دلیل
• افزایش خطر ابتلا به افسردگی
• خستگی یا خواب آلودگی در طول روز
بیشتر بخوانید : اختلال خواب بچه ها، تاثیر تکنولوژی
روش درمان بی خوابی چیست؟
گزینه‌های درمانی مختلفی برای بی خوابی وجود دارد. راه کار درمان بی خوابی که می‌توانیم ارائه کنیم عبارتند از:
• درمان شناختی رفتاری یا همان CBT
روان درمانی شناختی رفتاری (CBT) از یک مجموعه تکنیک‌های رفتاری و شناختی استفاده می‌کند تا رفتارهای غلط در ارتباط با خواب، ادراک غلط از خواب و افکار تحریک شده و مزاحم در زمان خواب را از بین ببرد.
اثر CBT، نسبت به اثر دارو، کمی دیرتر خودش را نشان می دهد. علاوه بر این، لازم است که بیماران در این نوع درمان نقش فعالی داشته باشند و با روان درمانگر خود همکاری کنند.
• آموزش بهداشت خواب
رفتارهای ناسازگار با خواب مانند مصرف کافئین یا الکل، سر و صدای محیط، دمای نامناسب اتاق، و تماشای تلویزیون در رختخواب را بررسی می کند.
• آرامش درمانی
در این روش به بیمار توصیه می‌شود که تنش را از طریق یک سری تمرینات که شامل شل کردن سیستماتیک هر گروه عضلانی است، تنش را تشخیص دهد و سپس کنترل کند.
• درمان کنترل محرک
قواعد این نوع روان درمانی برای این طراحی شده اند که محرک‌های لازم برای خواب تقویت شوند. قوانین این نوع درمان عبارتند از:
o فقط زمانی که خواب آلود هستید به رختخواب بروید.
o از تختخواب فقط برای خوابیدن استفاده کنید (در تختخواب تلویزیون نگاه نکنید، مطالعه نکنید و با تلفن حرف نزنید).
o وقتی در تخت دراز کشیدید ولی 15 تا 20 دقیقه طول کشید و شما خوابتان نبرد، از رختخواب بلند شوید و تا زمانی که مجددا خواب آلود شوید، کاری آرام بخش انجام دهید. این را می‌توان در صورت لزوم به دفعات تکرار کرد. (هدف از این کار این است که تختخواب برایتان تداعی کننده با خوابیدن سریع باشد)
o یک زمان استاندارد و مشخص را برای بیدار شدن خود تعیین کنید.
o و در ضمن از چرت زدن در طول روز خودداری کنید.
• درمان محدود کردن خواب
درمان محدودیت خواب مبتنی بر این است که زمان زیاد بیدار ماندن در رختخواب می‌تواند منجر به بی خوابی شود. به طور مثال، اگر طبق زمان بندی طرح شده برای بیمار، او باید هر شب هشت ساعت بخوابد اما این بیمار از این هشت ساعت فقط ۵ ساعت آن را می‌خوابد، پس باید میزان زمانی که در تخت بیدار بوده را کاهش داد.
• دارو برای درمان بی خوابی
برای درمان بی خوابی در صورتی که دارو لازم است حتما باید به متخصص مراجعه کنید و سرخود دارو مصرف نکنید.
اگر از اختلال بی خوابی رنج می‌برید و عملکرد شما طی روز دچار مشکل شده باید برای تشخیص علت و درمان آن کاری کنید پس ابتدا مقاله 8 علت اصلی بی خوابی + راه کار درمان را بخوانید و اگر مشخص شد که دچار بی خوابی حاد یا مزمن شده‌اید حتما به پزشک مراجعه کنید.