در سفرهای خانوادگی، بویژه ایام نوروز، امتحان کردن غذاها و خوراکی‌های لذیذ مقصد مورد نظر، یکی از… جالب‌ترین بخش‌ها محسوب می‌شود. خوردن غذاهایی همچون قیمه‌نثار قزوین، خورشت خلال کرمانشاه، قلیه‌ماهی خوزستان، کلم‌پلوی شیراز، قیمه‌ی یزد، باقالا قاتق گیلان، آبگوشت قنبیت قم، بریونی اصفهان، تتالی کرمان، غوره بادمجان همدان، کوفته‌ی تبریز، مانی پلوی سمنان، دنده کباب کرمانشاه، قله ماسوای ایلام و … فرصتی است که نباید به این سادگی‌ها از آن گذشت. سفر کردن به نقاط مختلف، همیشه از طرفداران بسیاری برخوردار بوده است که به آدمی حس تازگی و سرزندگی را خواهد بخشید. اما متاسفانه به دلیل مشکلات متعدد که در زندگی روزمره گریبان‌گیر انسان‌ها است، نمی‌توان در تمامی ایام سال، این تجربه‌ی زیبا و دوست‌داشتنی را درک کرد. ایام نوروز یکی از مناسب‌ترین اوقات برای مسافرت و جلا بخشیدن به روح و جان خواهد بود. ایامی که به دلیل برخورداری از تعطیلات سال نو، می‌توان با خیالی آسوده و به دور از دغدغه‌های کاری، عزم سفر کرد و همراه خانواده، راهی زیباترین مناطق گردشگری کشور شد. اما آنچه که در برنامه‌ریزی یک مسافرت ایده‌آل و مطلوب از اهمیت زیادی برخوردار است، استفاده از غذاهایی لذیذ، سالم و مغذی است که قطعا نمی‌توان مانند آن‌ها را در شهر و دیار محل سکونت خود، یافت. پس آگاهی از خوشمزه‌ترین و معروف‌ترین غذاهای محلی و سنتی هنگام حضور در مقصد نهایی، امری است لازم و ضروری که نیاز به بررسی و دقت قابل توجهی خواهد داشت. طبق آمار ارائه شده از مسولین گردشگری کشور، استان یزد، استان فارس، استان خراسان رضوی، جزیره‌ی زیبای کیش، جزیره‌ی دوست‌داشتنی قشم، استان مازندران، استان گیلان و استان اصفهان، از اصلی‌ترین مقاصد گردشگری در ایام تعطیلات نوروز، به شمار می‌آیند. در این مقاله علاوه بر معرفی لذیذترین غذاهای این مناطق، به شرح خوراکی‌های خوشمزه و مطبوع سایر نقاط ایران نیز خواهیم پرداخت.
استان مازندران
خورشت سیر و انار
طعم اشتهاآور و بی‌نظیر غذاهای استانهای شمالی کشور بر هیچ ایرانی پوشیده نیست. غذاهایی فوق‌العاده و بسیار لذیذ که در کنار انواع چاشنی‌های بومی، بسیار وسوسه‌انگیز می‌شود. استان مازندارن با غذاهای محلی و سنتی همچون خورشت سیر انار، بشته واش، مالابیج، بیج بیج، ترش سماق، ناز خاتون، باقلا وابیج، کدو بره، آغوز مسما، ترش ترشو، دوپتی، اسپناساک، اسفناج مرجی، خورشت آلو، قلیه و آش کد، به عنوان یکی از پرطرفدارترین استانهای کشور جهت مسافرت و گذراندن ایام تعطیل سال نو شناخته می‌شود. همچنین تنوع جالبی از نان و شیرینی بومی و سنتی این استان مانند آغوزنون، پشت زیک، پیس گندله، قماق، کماج، رشته به رشته، شکر قرمز، انواع ترشی و مربا در رژیم غذایی مردم این منطقه از ایران، مشاهده می‌شود که از محبوبیت فراوانی برخوردارند.
استان گیلان
مرغ فسنجان (مرغ لاکو)
طبیعت بکر و سرسبز استان گیلان، جلایی تازه به روح و روان آدمی می‌بخشد. این استان زیبای کشور، یکی از مکان‌هایی که هر ساله پذیرای بیشترین مسافران نوروزی در ایام سال نو خواهد بود. پس از حضور در این دیار و بازدید از زیبایی‌های چشمنواز طبیعی آن، خوردن غذاهای بومی و سنتی لطف و صفایی بی‌نظیر به ارمغان می‌آورد. غذاهایی همچون مرغ فسنجان (مرغ لاکو)، میرزا قاسمی، ترش تره، کویی خورشت (خورشت کدو حلوایی)، سیر قلیه، آلو مسما، خورشت انار بیج (انار آویج)، شش‌انداز، سیرابیج، شیرین تره، خالو آبه، چخرتمه، نازخاتون، واویشکا، کولی غورابیج، لونگی، موتن جن، ترش شامی، باقلا قاتق، گل در چمن، غورآبه، قیمه رشتی وکال کباب، مشهورترین خوراکی‌هایی هستند که در این استان تهیه و میل می‌شود. شیرینی‌ها و دسرهایی همچون رشته وخشکار، گل پالوده، ترک حلوا، خاتون پنجره، خرش حلوا، حلوای رقایب، کلوچه فومن، نان لاکو، نان کشتا و تنوع بی‌نظیری از انواع ترشی و مربا از دیگر خوردنی‌های لذیذ و پرطرفدار استان گیلان است.
استان یزد
قیمه نخود
استان زیبا و کویری یزد یکی از مقاصد گردشگری در ایام نوروز به شمار می‌آید که سالانه پذیرای مسافران داخلی و خارجی بیشماری از سراسر جهان است. از جمله غذاهای لذیذ و بومی این خطه از کشور را قیمه‌ی نخود، خورشت به آلو، کوفته یزدی (کوفته نخودچی)، کوفته لپه، قلیه کدو، آش انار، آش کدو، آش ماش، آش آبغوره، آش آلو، آش گندم و آش شولی مخصوص یزد تشکیل می‌دهد. شیرینی‌های مشهوری همچون باقلوا، قطاب و کیک یزدی نیز از شهرت و اعتباری جهانی برخوردار است که می‌تواند سوغاتی شیرینی و دلچسب برای عزیزان به شمار آید.
استان فارس
کلم پلوی شیرازی
استان فارس نیز از دیگر مکان‌های زیبا و جاذبه‌های توریستی و گردشگری کشور به شمار می‌آید که نه تنها در ایران، بلکه در سراسر جهان نیز از شهرت و آوازه‌ای مثال‌زدنی برخوردار است. غذاها و خوراکی‌های خوشمزه و بی‌نظیری همچون کلم‌پلو شیرازی، شیرازی‌پلو، کوفته شیرازی، شکرپلو، پلو اسفندی، کوفته گشنیز، قنبرپلو و … از مشهورترین و پرطرفدارترین غذاهای بومی این استان زیبا محسوب می‌شود. همچنین فالوده‌ی بی‌نظیر شیرازی، رنگینک، حلوا خارک، باسما و بسیاری دیگر از دسرها و شیرینی‌های سنتی و محلی استان فارس را تشکیل می‌دهند که طعم هر کدام، لذتی مطبوع و دلچسب را به همراه خواهد داشت.
استان قزوین
قیمه نثار
هنرمندی و کدبانویی بانوان قزوینی شهره‌ی خاص و عام است. غذاهایی لذیذ و بومی همچون قیمه‌نثار، شیرین‌پلو، جوجه بروستد پرطرفدار، آش ماش‌پیازوی قزوین، کوکو شیرین، دُیماج و آش دوغ، از جمله خوراکی‌های رایج و سنتی این استان زیبا و تاریخی را تشکیل می‌دهد. همچنین باقلوای سه رنگ، شیرینی پادرازی، شیرینی نخودی، شیرینی بادومی، شیرینی برنجی، شیرینی نون چایی، شیرینی نازک پسته‌ای، شیرینی نان چرخی و شیرینی بادامی لذیذترین و معروف‌ترین شیرینی‌هایی هستند که در این خطه از کشور تهیه و سوغاتی مطلوب برای عزیزانتان خواهد بود.
استان اصفهان
بریانی
استان اصفهان نیز هرساله پذیرای گردشگران خارجی و داخلی بسیاری است که بویژه در ایام نوروز به آن سفر می‌کنند. غذاهایی لذیذ و بومی نیز در برنامه‌ی غذایی مردم این خطه از کشور وجود دارد که با امتحان کردن هر کدام، از طرفداران آن خواهید شد. بریانی مشهور اصفهان، خورشت ماست، حلیم عدس، قیمه ریزه، کاله جوش، کوکو قندی، حلیم عدس، پلو ماش قمری، حلیم بادمجان، آش سماق، آش ماش و قمری، شله بریونی زیره، زردک و نخودآب از مشهورترین این غذاهای محلی است. شیرینی‌هایی همچون گز پرطرفدار اصفهان، سوهان کنجدی، شیرینی برشتوک، پولکی، شیرینی کرکی و شیرینی برنجی اصفهانی نیز همانند غذاهای لذیذ آن، از طرفداران بسیاری برخوردار است.
استان کرمانشاه
دنده کباب کرمانشاه
استان کرمانشاه نیز به دلیل حضور آثار باستانی حیرت‌انگیز و زیبای ایران کهن، یکی دیگر از گزینه‌های سفر در ایام نوروز است. در کنار این جاذبه‌های گردشگری غذاهای محلی و سنتی این خطه از کشور نیز بسیار مشهور و پرطرفدار است. خوراکی‌هایی مانند خورشت بادام کرمانشاهی، کوفته‌ی مخصوص کرمانشاه، دنده کباب کرمانشاهی، کوفته ریزه، هلوکباب پرطرفدار، دست‌پیچ کرمانشاه، کوفته شیرین، خوراک کدو حلوایی، کوکوی پاغازه، سوپ ترخینه، چنگال، آش کشک و بادمجان، چلوگوشت، دوینه (ترخینه)، سیب‌پلو و سورانه، مشهورترین و لذیذترین غذاهای محلی این استان زیبا هستند. همچنین می‌توان از نان خرمایی، نان برنجی، کاک، شیرینی بژی، شیرینی شکری، قاووت، نان برساق، چیپس خرمالو و نان کلانه‌ی مشهور این دیار به عنوان شیرینی‌ها و سوغاتی‌های لذیذ و دوست‌داشتنی نام برد.
استان خوزستان
قلیه ماهی
آب و هوای مطبوع استان خوزستان در فصل بهار، بهانه‌ای مناسب برای سفر و دیدار از این سرزمین زیبا و دوست‌داشتنی است. غذاها و خوراکی‌های خوشمزه و پرطرفدار این ناحیه از کشور نیز از شهرتی فراوان برخوردار است که می‌توان به قلیه‌ماهی لذیذ، ماهی صبور، فلافل، اوپیوزی (اشکنه‌ی دزفول)، برونی، حمیس توله، برشک، بنگو (ماست و خیار)، ماسووا، آش ارده، باقله توحه، شلی ارده، حریسه (حلیم)، شوربا، قلیه‌ی تخم‌مرغ، سمبوسه‌ی آبادان، دوپیازه میگو، دال عدس، للک، حشو، نافله، امگشت و پوکورا اشاره کرد. البته شیرینی‌های این منطه نیز از طعمی لذیذ و فراموش نشدنی برخوردار است که می‌توان از نان تیری، حلوا اردهف حلوای خرما و کلوچه خرمایی، نام برد.
استان همدان
کباب سرداشی
شهرت غذاهای محلی و سنتی استان همدان در کنار شگفتی‌های غار علی‌صدر، جالب و ستودنی بوده و می‌توان آن را یکی از مقاصد گردشگری در ایام نوروز برشمرد. غذاهایی همچون آش بروش، کباب سرداشی، آبگوشت قرمه‌سبزی، تله کنجی، تاماشی، سرکوله، آش خشکبار، آش هویج و جو، خورشت غوره بادمجان، آبگوشت کلم، آش آماج، آش برنج، آش سیب و غوره، کوفته همدان، آبگوشت فلفل و آش مخصوص همدان، تنوعی مطبوع و دلپسند از انواع غذاها و خوراکی‌های بومی و لذیذ ایرانی را به مردم سراسر کشور معرفی کرده است. همچنین کماج، انگشت‌پیچ، حلوازرده، نان شیرمال، برساق، شیره‌ی معروف ملایر، باسلوق، سجوق، پیکه چوک و نان نارگیلی بخش اعظمی از شیرینی‌ها و نان‌های لذیذ این استان را تشکیل می‌دهند.
استان ایلام
خورشت تره کوهی
استان ایلام نیز با طبیعتی زیبا و مناظری چشمنواز، می‌تواند یکی دیگر از مکان‌هایی باشد که در ایام نوروز به آن سفر کرد. غذاهای بومی و سنتی این سرزمین نیز از طعمی شگفت‌انگیز و مطبوع برخوردار است که ذائقه‌ی هر غذادوستی را وسوسه می‌کند. قله ماسوا، شله امیری، تُرخینه، خورشت تره‌کوهی، برنج و گوشت دهلران، نژی آوا، ماش آو، کپه، مکش، آبگوشت بامیه، قارچک، بابایاری (عدساو)، پیچگ، کوفته سیرابی، بوله وله، کشک دو، پرشگه، جوجگ آو، جگروز، گوجه پونه و ماش آو از جمله این خوراکی‌های خوشمزه و مغذی هستند. در کنار این غذاهای لذیذ می‌توان شیرینی‌های سنتی و محلی را نیز یافت که به بژی برساق، حلوا بگل، شیرینی کاک، کله کنجی، گمکه، شل کین، نان ساجی، سقز، پنجه کش، سمون، نان تنوری، نان ذرت (کزگه)، نان فتیر و پپگ معروفند.
استان بوشهر
قلیه میگو
استانهای جنوبی کشور به دلیل آب و هوایی گرم و نزدیکی به دریاهای آب شور، دارای فرهنگ غذایی متفاوتی نسبت به سایر مناطق کشور هستند. استان بوشهر نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با توجه به اقلیم آن، می‌توان انواع غذاهای متنوع و لذیذ از جمله کبه، گمنه (للک)، دمی لخلاخ، لخ‌لخ ماهی (می یَدُم)، قلیه میگو، قیمه بوشهری، دوقوس ماهی، دال عدس بوشهری، میگو سوخاری، میگو پلو، ته‌انداز مرغ و بادمجان، ماهی حمام و گمنه را در برنامه‌ی غذاهای سنتی این استان مشاهده کرد. خوراکی‌هایی مانند نان کماج، رنگینک، حلوا انگشت‌پیچ، مسقطی جنوبی و نشا نیز به عنوان شیرینی‌ها و نان‌های سنتی این خطه از کشور، به شمار می‌آیند.
استان مرکزی
کباب ته تالی
استان مرکزی و انواع آش‌ها، غذاهای آبکی و چاشنی‌های لذیذ و اشتهاآور آن در سراسر کشور مشهور و پرطرفدار است. غذاهایی مانند آبگوشت دودار، آش ترخینه دوغ با شکمبه، آش خیار، کله‌جوش (دوغ گرمه)، آش اشکنه، کباب ته‌تالی (تتالی)، پتله‌پلو، رشته‌پلو، رشته‌پلو، شفته اراکی، خورشت فسنجان و کشک، آش شیر، آبگوشت کشک، گندله، آش انار و گوره ماست، تنها بخشی از غذاهای بومی و سنتی این استان را شامل می‌شود. نان فتیر، گوش‌فیل، جوزقند، ترخینه شیره، کف‌لمه و حلوا ارده نیز شیرینی‌ها و دسرهای بومی استان مرکزی را تشکیل می‌دهند.
استان قم
آبگوشت قنبید
استان قم به دلیل حضور بارگاه مطهر حضرت فاطمه‌ی معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران یکی دیگر از مکان‌های پر تردد کشور در روزهای سال نو محسوب می‌شود. حضور انواع غذاها و خوراکی‌های بومی و محلی نیز فرهنگ غذایی متنوعی را برای این استان رقم زده است. آبگوشت قنبید، آبگوشت هویج‌برگه، آش قونبیه، آش پتله (آش جو)، ماش ماشک، ماشاب، دمپختک، مغزابه، پتله‌پلو، اشکنه‌ی سیب‌زمینی، قاقاناخ (قیقاناخ)، کوفته قمی و آبگوشت یخنی بادمجان مشهورترین خوراکی‌های بومی این دیار را تشکیل می‌دهند. البته نباید از شیرینی‌های این استان که از شهرتی جهانی برخوردارند غافل شد. سوهان، حلوا کنجدی، سوهان عسلی، سوهان بادامی، سوهان کنجدی، حلوا شادونه، حلوا ارده، ارده شیره و حلوای محلی قم، سوغات مشهور این استان به شمار می‌آیند.
استان سمنان
ته چین گوشت گرمسار
غذاهای خوشمزه و بومی استان سمنان، اشتهای هر علاقه‌مند به غذاهای اصیل ایرانی را دو چندان خواهد کرد. خوراک‌هایی که ماده‌ی اصلی اکثر آن‌ها را برنج تشکیل داده است. مانی‌پلو، ته‌چین کشمش و لپه‌ی سمنان، ته‌چین گوشت گرمسار، خلال‌پلوی سمنانی، چرتمه‌پلو، خورشت هویج و پسته و سبزی‌پلوی دامغان، رایج‌ترین و لذیذترین غذاهای بومی این منطقه را تشکیل می‌دهد. از جمله سوغاتی‌های این استان نیز می‌توان به انواع نان مانند پنجه کش، چِپُتین، فُتیر، شَت فَتیر، تَنبلو، لامین لاوو، آرد بدیمو، آرد کولو، گل خوشکو، شیرمال، نان پیاز، نان شیرین و پسته و گردو اشاره کرد.
استان آذربایجان شرقی
کوفته تبریزی
طعم لذیذ غذاهای سنتی و بومی استانهای آذری‌زبان کشور، از شهرتی قابل توجه برخوردار است. استان آذربایجان شرقی نیز به عنوان یکی از مناطقی که اکثر ساکنین آن را این مردم شریف و غیور تشکیل می‌دهند از تنوع جالب و قابل توجهی از غذاهای آبکی مانند آبگوشت و آش بهره‌مند است. به عنوان مثال می‌توان آش کلم‌برگ، آش قورود قیله، آش دندونی، آبگوشت دیزی سنگی، خورشت هویج، آش گوشواره، قارنی یاریخ، کوکوی لوبیاسبز، دلمه‌ی کلم‌پیچ، سوپ کلم و کوفته‌ی معروف تبریز را از جمله‌ی این غذاهای لذیذ و خوشمزه معرفی کرد. شیرینی‌های سنتی این استان نیز از طرفداران بسیاری در سراسر ایران برخوردار است که نوقا، لوز زعفرانی، قرابیه، شیرینی ریس، راحت‌الحلقوم و شیرینی چایی، نام برخی از رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین آن‌ها است.
استان آذربایجان غربی
خورشت کنگر
در استان آذربایجان غربی می‌توان شاهد انواع ترشی، مربا، خورشت، آش، سوپ و کوفته‌های لذیذ و خوش‌عطر اصیل ایرانی باشید که با هنرمندی بانوان خوش‌ذوق این دیار تهیه و طبخ می‌شود. آش دوغ، اماج آش، آش بلغور، کوفته‌ی مرغ، کنگر خورشه (خورشت کنگر)، دلمه‌ی برگ مو، آش کلم با سماق، آبگوشت ماست (گاتخ شورباسی)، آبگوشت کشک (وقورت شورباسی)، وچهمجه، یارما آشی و تورش آشه از جمله‌ی این غذاهای بومی و سنتی محسوب می‌شوند. تنوع جالبی از نان و شیرینی نیز در این استان زیبای کشور تهیه و مورد استفاده قرار می‌گیرد که نان سومون، یخاچره، تاواچره، جزلا چره، لوزانک (باستخ)، تنور شیرینی سی، سوجوق، ارده و … برخی از مشهورترین آن‌ها را شامل می‌شود.
استان اردبیل
آش دوغ
غذاهای محلی و سنتی استان اردبیل، یکی از معروف‌ترین و خوشمزه‌ترین خوراکی‌هایی است که در رژیم غذایی مردم این استان تهیه و طبخ می‌شود. غذاهایی اصیل و کاملا مغذی که برگرفته از اقلیم، فرهنگ و مواد اولیه‌ی مصرفی است که آش میوه، تره اسفناج، آش دوغ (آیرا آشی)، پیچاخ قیمه، رشته‌پلو قیسی، خورشت هویج، شیرپلو (سوتی پلو)، باسترما پلو، کشمش پلو، خشیل، کوکو ماه، آش شیر، آش یارما، آبگوشت بزباش، چیغیرتما، خارشت قاتق (خورشت ماست)، ترشی قرمه، تاس‌کباب، قیقاناق، آش اوماج و سوغان سو برخی از رایج‌ترین غذاهای سنتی و محلی را تشکیل می‌دهند. یارتما، راحت‌الحلقوم، حلوای زعفرانی، حلوای سیاه، قطاب عسلی، قچکورگی، نان فطیر، نان چای چروکی، نان شری فطیری، قرابیه‌ی گردو (میندال)، سه گوش، پیشی، چنگونی، قطاب و شیرینی کشمشی نیز از شیرینی‌های سنتی و بومی این خطه از کشور به شمار می‌آیند.
استان خراسان رضوی
کباب شیشلیک
رژیم غذایی استان زیبای خراسان رضوی با مجموعه‌ای از غذاهای بومی و اصیل ایرانی از ارزش غذایی مفید و قابل توجهی برخوردار است. غذاهایی سرشار از انواع حبوبات و غلات که مصرف آن‌ها ضروری است. انواع خوراکی‌هایی مانند بلغور شیر، کشک زرد (غلور ترش)، اشکنه قورمه، کمه جوش، گوره ماست، عدسی، لوبیا و بلغور، کباب شیشلیک، خوشتلی پلو، بلغور پلو، مرغ پلو، قروت، آش خِلَوَک، شوله‌ی مشهدی، آش زیربار، آش قره‌قروت، آش لخشک، آبگوشت کله‌پاچه، آش قره میغ و چنگالی مشهورترین این غذاهای بومی و سنتی را تشکیل می‌دهند. نان لواش محلی، نان قلفتی و آب نبات زنجبیلی دیگر خوراکی‌های لذیذ و دوست‌داشتنی این استان را شامل می‌شود.
استان گلستان
خورشت ساک
تنوع بی‌نظیری از خورشت، پلو، آش و سوپ را می‌توان در برنامه‌ی غذایی استان گلستان مشاهده کرد. غذاهایی همچون خورشت ساک، کئی ترشک، خورشت اسفناج، باقلا پته، خورشت ماش، ترچلو، مرغانه تچین، بورانی کدو، ایناق بورانی (بورانی اسفناج)، آش خمیر، اسبه آش، آش ترشی، بولامه، چلو ساک، کوکو گرگان، آش گزنه، گوجه آش و هلی آش از معروف‌ترین غذاهای سنتی این خطه از ایران هستند. همچنین نان‌ها و شیرینی‌های سنتی مانند چوروک، قاوور تماچلی چوروک، نان فتیر، کلوچه، بیشمه، قاتلاما، اکمک، چافاتی، پوثیق و بوروک نیز توسط مردم این استان تهیه و طبخ می‌شوند.
استان کهگیلویه و بویراحمد
آش دنگو
در برنامه‌ی غذایی سنتی مردم استان کهکیلویه و بویراحمد شاهد غذاهایی ساده و سبک هستیم که اکثرا توسط عشایر این منطقه تهیه و مصرف می‌شد. از جمله‌ی این غذاهای محلی می‌توان به کله جوشک (کلک سوز)، تلیت پیاز، آش کارده (هره)، شله ماستی (شله دوغی)، لِوی، شله بادامی، پلو محلی، شله ماشکی، آش دنگو، پلو کنگری و پلو لیزکی اشاره کرد. نان‌های مانند نان بلوط و نان برکو نیز از نان‌های سنتی این منطقه از ایران است.
استان خراسان جنوبی
بلغور پلو
غذاهای بومی و سنتی مردم استان خراسان جنوبی را تنوعی از انواع آش، پلو، خورشت و سوپ تشکیل می‌دهد که هر کدام از طعم و عطری لذیذ و اشتهاآور برخوردار هستند. اشکنه‌ی بلغور شیر، آش غلور، بلغور پلو، آش شلغم، اشکنه‌ی قند، قورمه، گندم پلو، قروت بیرجند و قروت بادمجان از رایج‌ترین این غذاهای سنتی به شمار می‌آیند. نان لوله‌ای و کماج قلفی نیز از شیرینی‌ها و نان‌های محلی این ناحیه از کشور محسوب می‌شوند.
استان خراسان شمالی
ساطری پلو
حضور اقوام مختلف در استان خراسان شمالی، باعث ایجاد غذاهای متنوع بومی و سنتی در این استان شده است. غذاهایی لذیذ مانند آش زرشک (زرک)، آش بلکه، پلوی قابلی، ساطری پلو، قاتقلی آش، بورک قارچ (کومه لکلی بورک)، آش قلیه، آش جوشواره، کچه، زیره تو، آش یارمه (بلغور گندم)، دیمه دنی، دنی، چلو دیزی، کوکوی اِشبل، عدسی و آش ماست از رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین غذاهای سنتی و محلی این استان محسوب می‌شوند. نان فتیر، نان انه (چوزمه)، نان سبزی، نان قاق، قتلمه و فتیر شیرین نیز نان‌های سنتی استان را تشکیل می‌دهند.
استان زنجان
جغور بغور
غذاهای سنتی و محلی استان زنجان نیز مجموعه‌ای از خوراکی‌های آبکی، پلو و خورشت‌های اصیل ایرانی را تشکیل می‌دهد. غذاهایی مانند آش ترش، آش گندم، آش ماست، پیازو، جغور بغور، خورشت آلوچه با مرغ، شش‌انداز، علم سلات و مسما بادمجان، مشهورترین و در عین حال پرطرفدارترین غذاهای این دیار را تشکیل می‌دهد. سوهان زنجان، معجون نعنانیی، آبنبات قیچی، نبات چایی، زعفرانی، نقل ترش، نقل نعنایی، نقل شکلاتی، نان برنجی، شیرینی شصتی و شیرینی نخودچی نیز در زمره‌ی شیرینی‌های بومی استان زنجان قرار می‌گیرند.
استان کرمان
خورشت به آلو
غذاهای بومی و سنتی همچون آبگوشت بادمجان و کشک، آبگوشت زیره، آش گندم شیر، اوماج آش، بز قورمه، خورشت آلوچه، خورشت بزقرمه، خورشت به آلو، زیره پلو، کشک کدو، لپه پلو با زیره و مجور کدو از پرطرفدارترین غذاهای محلی استان کرمان به شمار می‌آیند که در سطح وسیعی تهیه و طبخ می‌شود. شیرینی‌های سنتی این منطقه از کشور را نیز کلمپه‌های زعفرانی، گردویی، خرمابریزو، حلوا گشو، حلوا کنجدی، مسقطی سیرجانی، سوهان زرندی، کُماچ سهن و برشتوک، تشکیل می‌دهند.
استان کردستان
خورشت ریواس
استان کردستان را با غذاهای آبکی همچون انواع آش، آبگوشت و خورشت‌های بومی و سنتی می‌شناسیم. غذاهایی مانند آش عدس بلغور، آش هالاو، آش کشک، آش شه نگه سیر، برویشین تورش، خورشت تره، خورشت ریواس، دنده‌کباب، شلکینه، عدسی با رشته، قایرمه وکه لانه که هر کدام از طعم و عطری دل‌انگیز برخوردارند. نان برنجی، کنجد انگبین، بادام سوخته، باسلوق، شیرینی کنجد گزو، نان کاک، نان خرمایی، کنجد شکری و سقز نیز از شیرینی‌ها و سوغاتی‌های لذیذ این استان به شمار می‌آیند.
استان لرستان
دلمه ی برگ موی بروجرد
استان لرستان نیز از غذاهای بومی و سنتی لذیذ و مطبوعی برخوردار است که می‌توان به خورشت قلیه ترش، دلمه‌ی برگ مو، دلمه سیراب شیردان، زیر برنجی، شامی کباب، کوفته نخودچی، گوله ریزه، گیپه خرم‌آباد، خورشت سیب‌درختی، آبگوشت دوگوله دودار، آش ترخینه، آش کشکینه، پرتله و خاگینه اشاره کرد. برساق لکی، قطاب لکی و باسلوق نیز از شیرینی‌های سنتی استان لرستان به شمار می‌آیند.
استان تهران
سرگنجشک تهرانی
به نظر می‌رسد در دوران تعطیلات نوروزی، به دلیل مسافرت مردم این استان تهران به سایر نقاط کشور، از ازداحام و شلوغی آن کاسته شده و آسمان هوایی تازه را تجربه می‌کند. با این حال برخی از مردم دیگر استان‌ها، پایتخت را به عنوان یکی از مقاصد گردشگری خود انتخاب می‌کنند. در این خطه از کشور نیز می‌توان غذاهای بومی و سنتی لذیذ و اشتهاآوری از جمله ته‌چین فیروزکوه، والک‌پلو، سرگنجشک تهرانی، دمی بلغور جو، دمپختک تهرانی و اشکنه‌ی اسفناج را یافت که طرفداران خاص خود را دارد.
استان سیستان و بلوچستان
تباهگ بلوچی
در برنامه‌ی غذایی سنتی مردم استان سیستان و بلوچستان غذاهای محلی و لذیذی را مشاهده خواهید کرد که مواد اولیه‌ی اکثر آن‌ها را غلات، آبزیان و فرآورده‌های دامی تشکیل می‌دهد. از جمله‌ی این خوراک‌های بومی و سنتی دوغ برک (درزنک)، ستو، پلو زعفرانی، تباهگ، دوغ پای، سوزی، چنگالی و لنجو است. تجکی، قتلمه و شیرینی لندو نیز از معروف‌ترین شیرینی‌های سنتی این استان زیبا محسوب می‌شوند.
استان هرمزگان
هواری
استان هرمزگان یکی دیگر از استانهای جنوبی کشور است که می‌توان تنوع بی‌نظیری از غذاهای بومی و اصیل ایرانی را در برنامه‌ی غذایی مردم این خطه از ایران مشاهده کرد. غذاهایی لذیذ و دلپسند همچون برنج دیشو، بره پلو عربی، بلالیت، پودینی کوسه، زیبون، عنکاس، کلمبا، ماهی میَدُم (دمپختک ماهی، دمی لخلاخ)، ماهی شیر سرخ، متبک، موفلک، مهیاوه، هزاری و هواری از رایج‌ترین و پرطرفدارترین غذاهای بومی و سنتی این استان جنوبی کشور را شامل می‌شوند. خمفروش نیز از معروف‌ترین شیرینی‌های سنتی استان هرمزگان به شمار می‌آید.
استان چهار محال و بختیاری
کباب بختیاری
استان چهار محال و بختیاری یکی از استانهای زیبا و بسیار کهن ایران زمین است که قدمتی بیش از ۹۰۰۰ سال را برای آن، برآورد کرده‌اند. این استان سکونتگاه اقوام مختلفی از ایران است که حضور آن‌ها باعث ایجاد رژیم غذایی متنوع و بی‌نظیری شده است. غذاهای بومی و سنتی مانند آبگوشت بختیاری، آش بلگ، آوریز، کاردین، کباب بختیاری و هره از شهرتی قابل توجه در سراسر ایران برخوردار است. گز نیز از شیرینی‌های بومی این سرزمین محسوب می‌شود.