لوزالمعده یا پانکرانس، یک عضو مهم در سیستم گوارشی انسان است که آنزیم‌های لازم برای کنترل قند خون را آزاد می‌سازد. در صورتی که پانکراس شما دچار مشکل شده باشد، به بیماری‌هایی مانند دیابت نوع یک و دو مبتلا خواهید شد. از دیگر بیماری‌های پانکراس می‌توان به سرطان پانکراس و بیماری پانکراتیت اشاره کرد. هر کدام از این بیماری‌ها، باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن درمان شوند. پانکرانس از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که هرکدام از آن‌ها، وظایف مهمی در سیستم گوارشی بدن دارند.
لوزالمعده چیست؟
لوزالمعده یا پانکرانس، عضو مهمی از اندوکرین و سیستم گوارشی بدن است که در قسمت پشت محوطه شکم قرار گرفته است. لوزالمعده، دو وظیفه اصلی در بدن انسان دارد که شامل تولید هورمون‌هایی به نام انسولین و گلوکاگون و تولید آنزیم‌های گوارشی برای هضم غذا می‌شوند. توجه داشته باشید که پانکرانس یک عضو مهم گوارشی و یک غده محسوب می‌شود. تولید آنزیم‌های گوارشی در عملکرد برون‌ریز و تولید هورمون‌ها، در عملکرد غدد درون‌ریز پانکرانس نقش دارند؛ اگر لوزالمعده دچار اختلال شود، ممکن است به بیماری‌هایی مانند دیابت، سرطان و پانکراتیت دچار شوید.
مشخصات پانکرانس
پانکراس سالم، طولی حدود 15 سانتی متر دارد که اندازه آن معادل کف دست انسان است. به طور کلی، پانکرانس از چهار قسمت تشکیل شده که شامل سر، گردن، بدن و دم می‌شوند. قسمت وسیع پانکرانس، در قسمت منحنی دوازدهه قرار دارد و مربوط به سر است. کوتاه‌ترین قسمت پانکرانس، گردن نام دارد و از امتداد سر شروع می‌شود. به قسمت میانی پانکرانس که به سمت بالا متمایل است، بدنه گویند و جزء آخر آن، دم است که ظریف‌ترین قسمت پانکراس به شمار می‌رود و در نزدیکی طحال قرار گرفته است. این عضو از بدن، در قسمت پشتی محوطه شکمی قرار گرفته است.
وظیفه پانکرانس چیست؟
در پانکرانس، غده برون‌ریز دیده می‌شود که با تولید آنزیم، در هضم غذا نقش دارد. در این قسمت از بدن، آنزیم‌هایی مانند لیپاز، پروتئاز و آمیلاز ترشح می‌شوند که هر کدام از آن‌ها، در سیستم گوارشی انسان کاربرد دارند. لیپاز با همکاری صفرا، باعث تجزیه چربی‌ها خواهد شد. آمیلاز، آنزیمی است که کربوهیدرات را شکسته و به انرژی تبدیل می‌کند. پروتئاز، نوع دیگری از آنزیم‌های پانکراس است که در شکستن پروتئین‌ها نقش دارد. پانکرانس، آنزیم‌ها را به یک مجاری کوچک آزاد می‌کند تا به مجرای اصلی لوزالمعده راه یابند. توجه داشته باشید که مجرای اصلی لوزالمعده، به مجرای صفراوی وصل است. برای هضم غذا، آنزیم‌ها از مجرای صفراوی به کیسه صفرا و سپس به قسمت کوچکی به نام دوازدهه می‌روند. در این قسمت، با استفاده از صفرا و آنزیم‌های پانکراس غذا هضم می‌شود.
یکی دیگر از غدد پانکراس را می‌توان غدد درون ریز دانست که باعث ترشح هورمون‌هایی تحت عنوان انسولین و گلوکاگون می‌شوند. با استفاده از هورمون انسولین، سطح قند خون شما کاهش پیدا می‌کند؛ اما هورمون گلوکاگون برخلاف انسولین، باعث افزایش قندخون می‌شود. برای اینکه بدن به درستی فعالیت خود را انجام دهد، باید قندخون در حالت نرمال قرار بگیرد. با استفاده از این دو هورمون، می‌توان سطح قندخون را در بدن کنترل کرد.
چه عواملی باعث می شوند که پانکرانس به درستی کار نکند؟
پانکراس تحت یک‌سری شرایط، وظایف خود را به درستی ایفا نمی‌کند. عواملی که موجب ناکارآمدی پانکراس می‌شود، شامل موارد زیر می‌شوند.
• اگر فردی به بیماری دیابت نوع یک مبتلا شود، لوزالمعده در ترشح هورمون انسولین دچار اختلال خواهد شد.
• دیابت نوع دو، زمانی رخ می‌دهد که پانکرانس هورمون انسولین را ترشح می‌کند؛ اما بدن نمی‌تواند به درستی از آن استفاده کند.
• اگر لوزالمعده، بیش از حد لازم هورمون انسولین ترشح کند، فرد به بیماری هایپوگلیسمی دچار خواهد شد و این بیماری، باعث افت شدید قندخون می‌شود.
• اگر آنزیم‌های برون‌ریز، قبل از رسیدن به دوزادهه شروع به فعالیت کنند، فرد به بیماری پانکرانتیت مبتلا می‌شود. این بیماری معمولا برای افرادی که دچار کیسه صفرا هستند یا بیش از حد مشروبات الکلی مصرف می‌کنند، اتفاق می‌افتد. بیماری پانکراتیت ممکن است به صورت موقت یا حاد خود را نشان دهد.
• در محل پانکرانس، سلول‌های سرطانی زندگی می‌کنند که در صورت فعال شدن باعث سرطان لوزالمعده می‌شوند. تشخیص این بیماری، معمولا کمی دشوار است.
سخن پایانی
برای درمان بیماری‌های پانکرانس خود می‌توانید از روش‌های درمان دکتر رستم خسرویانی، متخصص گوارش کمک بگیرید. برای معاینه شدن توسط دکتر رستم خسرویانی، می‌توانید به آدرس خیابان پیروزی، بین خیابان دوم و سوم، نیروی هوایی شماره 149، ساختمان بوستان مراجعه نمایید. برای مشاوره تلفنی و رزرو نوبت نیز می‌توانید با شماره‌های 02177417779یا 09905700056 تماس حاصل کنید. برای مشاوره‌های دکتر رستم خسرویانی می‌توانید به پیچ آن به آدرس rostam_khosraviani1 مراجعه فرمائید. مطب دکتر خسرویانی از شنبه تا یکشنبه پذیرای بیماران خود از ساعت 15 الی 21 خواهد بود.