در تعطیلات سال نو بسیاری از خانواده‌ها برای گردش و تفریح در داخل یا خارج از شهرها برنامه‌ریزی می‌کنند. این عمل به منظور تجدید قوای روحی و جسمی همه اعضای خانواده ضروری است تا با احیاء خود و رفع خستگی‌های ناشی از سال قبل، خود را برای انجام فعالیت‌های سال آینده تجدید قوا بنمایند. یقیناً برنامه‌ریزی و احیاناً تدارک غذا در بین راه و مقصد جهت حفظ سلامت همه اعضاء خانواده ضروری می‌باشد. در ایام تعطیلات نوروز در واقع نیازهای تغذیه‌ای بدن هیچ تغییری نسبت به قبل و یا بعد از تعطیلات نوروز ندارد، منتهی به علت حدود نیم ماه تعطیلات و مسافرت روش‌ها و عادات غذایی دچار تغییرات خاص این تعطیلات می‌شود که می‌باید جهت حفظ سلامت بدن به نکاتی توجه نمود. از جمله نکات مهم خاص این دوره نیم ماهه تعطیلات نوروزی دور بودن خانواده از وضع عادی تهیه غذا در منزل است. مصرف غذاهای آماده، صرف غذا در رستوران‌های داخل و یا خارج از شهر، ساندویچ و اغذیه‌فروشی‌ها و یا در منزل اقوام و خویشان دور و نزدیک از جمله آن است. با توجه به آنکه در ایام تعطیلات نوروز، سرویس‌های خدمات بهداشتی و درمانی از حالت پایدار و عادی به حالت کشیک‌های با برنامه تبدیل شده و افراد نمی‌توانند مثل قبل از تعطیلات به پزشک مورد علاقه خود مراجعه کنند، بنابراین باید دقت نمود که بیمار شدن در این ایام علاوه بر آنکه تعطیلات کل خانواده را ضایع خواهد کرد، جهت درمان هم کمی با مشکلات روبرو خواهید شد. در اینجا به توصیه‌های کلی برای تغذیه سالم در طول مسافرت اشاره می‌نماییم.
غذاخوری‌های سالم را انتخاب کنید
- انتخاب رستوران با غذاهای سالم در هر شهر کار ساده‌ای نیست. در صورت امکان قبل از ورود به هر رستوران یا غذاخوری از کیفیت و سلامت غذای آن رستوران اطلاعات کسب نمایید.
- نوع غذای سفارش داده‌شده حائز اهمیت است. سعی کنید در مسافرت از سفارش همبرگر، سالاد الویه و مغز که احتمال آلودگی آن بالا است، خودداری نمایید. به علت احتمال عدم ضدعفونی کامل کاهو و سبزیجات از سفارش آن‌ها در غذاخوری‌ها و رستوران‌ها صرف‌نظر نمایید. قبل از تحویل ساندویچ از آن‌ها بخواهید که در آن از گذاردن کاهو و سبزی خودداری کنند.
در طول سفر از مصرف خامه، شیر، پنیر، سرشیر، ماست و کشک محلی خودداری کنید و به جای آن‌ها از نوع حرارت دیده و پاستوریزه و در مورد شیر حتماً از نوع استریل آن استفاده نمایید. برای اطمینان، کشک را به مدت 20 دقیقه قبل از مصرف حرارت دهید. مصرف ماست و دوغ کم نمک و پاستوریزه در هضم و خنثی نمودن آلودگی‌های احتمالی به بدن کمک می‌کند
کاهو و سبزیجات را حتماً ضدعفونی نمایید
- اگر در هتل اقامت دارید، معمولاً رستوران آن‌ها سعی در ارائه غذای سالم برای ساکنین خود دارد. با این وجود در آنجا هم از سفارش سالاد خودداری کنید.
- از مصرف پیاز خام آغشته به سبزی‌های خردشده و سبزیجات خام که جهت تزئین غذا در کنار آن می‌گذارند و یا هر سبزی که به صورت خام در رنگ‌های مختلف در کنار غذاها عرضه می‌کنند، خودداری نمایید.
- چون میزان مصرف کاهو و سبزیجات در ایام تعطیلات بالا است، ضدعفونی بهداشتی آن فراموش نشود که شامل 5 دقیقه فرو بردن آن در سطل آب حاوی چند قطره مایع ظرفشویی به منظور انگل‌زدایی، سپس آبکشی و بعد فرو بردن در داخل سطل پر کلرین به مدت 10 دقیقه به جهت میکروب‌زدایی و سپس آبکشی است. اگر نمی‌توانید و امکانات ضد عفونی کردن آن‌ها در طول سفر فراهم نیست، از مصرف آن‌ها صرف‌نظر نمایید.
در مسافرت، آب سالم همراه خود داشته باشید
آب‌های آشامیدنی در بین راه‌ها و سایر اماکن خارج از شهر ممکن است غیربهداشتی و کلرزده باشند. به همراه داشتن آب آشامیدنی در ظروف بسته‌بندی‌شده و بهداشتی (آب معدنی) از توصیه‌های مناسب است.
مراقب مسمومیت‌های غذایی باشید
- قسمت اعظم مسمومیت‌های غذایی (دل پیچه، سوءهاضمه و اسهال از عوارض آن است) ناشی از انتقال دو میکروب اشرشیاکولی و استافیلوکوک است که از دست آلوده به آب و غذا منتقل می‌شود. به علت عدم وجود صابون در همه اماکن و سرویس‌های بهداشتی بین راه توصیه می‌شود از صابون‌های مایع تیوبی قبل از مسافرت تهیه و به همراه داشته باشید.
- از مصرف کنسروهای ضربه خورده، زنگ‌زده و سوراخ شده در طول سفر خودداری کنید و قبل از مصرف کنسرو آن را به مدت 20 دقیقه بجوشانید.
- در طول سفر از مصرف خامه، شیر، پنیر، سرشیر، ماست و کشک محلی خودداری کنید و به جای آن‌ها از نوع حرارت دیده و پاستوریزه و در مورد شیر حتماً از نوع استریل آن استفاده نمایید. برای اطمینان، کشک را به مدت 20 دقیقه قبل از مصرف حرارت دهید. مصرف ماست و دوغ کم نمک و پاستوریزه در هضم و خنثی نمودن آلودگی‌های احتمالی به بدن کمک می‌کند.
سعی کنید در مسافرت از سفارش همبرگر، سالاد الویه و مغز که احتمال آلودگی
آن بالا است، خودداری نمایید. به علت احتمال عدم ضدعفونی کامل کاهو و سبزیجات
از سفارش آن‌ها در غذاخوری‌ها و رستوران‌ها صرف‌نظر نمایید
خوراکی‌های ناسالم وسیله‌ای برای داشتن سفرهای شاد نیست
- قبل از صرف وعده اصلی غذا از افراط در مصرف شیرینی‌ها، شکلات و گز، نوشابه‌ها، پفک و چیپس و سایر تنقلات خودداری نمایید و از آن‌ها به عنوان وسایلی برای شاد کردن سفر استفاده نکنید، زیرا بدخوری و پرخوری ممکن است باعث ایجاد نفخ، ترش کردن، اسهال، اختلالات گوارشی از یک طرف و ایجاد سیری کاذب در کودکان و چاقی در بزرگسالان شود. یک مشت آجیل درعین‌حال که از نظر تغذیه‌ای ارزشمند است، حدود 700 کیلوکالری دارد. توجه داشته باشید که کم کردن وزن بسیار مشکل‌تر از جلوگیری از افزایش آن است.
- حتماً در طول سفر صبحانه مصرف کنید تا به علت کاهش قند خون دچار بی‌حالی، کم‌تحرکی، عصبانیت و خستگی زودرس به ویژه در هنگام رانندگی نشوید. از مواد شاداب کننده سفر می‌توان از ویتامین C نام برد که در خانواده مرکبات، کیوی و گوجه‌فرنگی فراوان است.
یادآوری: در طول مسافرت مادران شیرده سعی در کاهش رساندن این غذای حیاتی و ایمنی‌بخش به نوزاد خود نکنند؛ زیرا شیر مادر هیچ جایگزین مشابهی ندارد. همچنین اگر در طول سفر در بین همراهان شما، سالمند و یا بیمار وجود دارد توصیه‌های رژیم درمانی خود را فراموش نکنند.