ساییدگی فک یا مشکلات ناشی از فرسودگی مفصل فکی-گیجگاهی (TMJ) یکی از اختلالات شایع است که میتواند تاثیر زیادی بر سلامت دهان و دندان و حتی کل بدن داشته باشد. این مشکل اغلب به دلایلی مانند عادات غلط، فشارهای مداوم بر مفصل فک یا بیماریهای زمینهای بروز میکند. شناخت علائم ساییدگی فک میتواند در تشخیص و درمان به موقع این اختلال موثر باشد. در این مقاله، به طور جامع به بررسی علائم، دلایل، عوارض و روشهای درمان ساییدگی فک خواهیم پرداخت.
.jpg)
مفصل فکی-گیجگاهی و اهمیت آن
مفصل فکی-گیجگاهی یکی از پیچیدهترین مفاصل بدن انسان است که مسئول حرکت فک به جلو، عقب و طرفین است. این مفصل بافتی نرم دارد که در برابر فشارها و حرکات مکرر مقاوم است. اما در صورت استفاده نادرست یا فشار بیش از حد، این بافت دچار فرسودگی میشود که به آن ساییدگی فک میگویند.
دلایل ساییدگی فک
دلایل متعددی میتوانند به ساییدگی مفصل فکی-گیجگاهی منجر شوند که عبارتاند از:
1. عادات غلط در طول روز و شب: دندانقروچه یا فشردن دندانها هنگام خواب یکی از اصلیترین دلایل ساییدگی فک است.
2. وضعیت نادرست فک و صورت: نشستن طولانیمدت در حالت نامناسب یا نگه داشتن فک در حالتی غیرطبیعی باعث افزایش فشار بر مفصل فک میشود.
3. آسیبهای فیزیکی: ضربه به فک یا آسیبهای ورزشی میتوانند مفصل فک را تحت فشار قرار دهند.
4. استرس و اضطراب: فشارهای روانی منجر به تنش عضلات فک میشوند که در طولانیمدت فرسودگی مفصل را به دنبال دارد.
5. بیماریهای زمینهای: آرتروز یا التهابهای مفصلی از دیگر عواملی هستند که ساییدگی فک را تسریع میکنند.
علائم ساییدگی فک
ساییدگی فک با علائم متنوعی همراه است که ممکن است به مرور زمان شدیدتر شوند. برخی از این علائم عبارتاند از:
1. درد در ناحیه فک و صورت
یکی از شایعترین علائم ساییدگی فک، درد مداوم در ناحیه فک، صورت یا حتی گردن است. این درد ممکن است هنگام جویدن، صحبت کردن یا حتی در حالت استراحت احساس شود.
2. صدای کلیک یا تقتق هنگام حرکت فک
افرادی که از ساییدگی فک رنج میبرند، اغلب صدای کلیک یا تقتق را هنگام باز و بسته کردن دهان یا جویدن تجربه میکنند. این صدا نشاندهنده عدم هماهنگی در حرکت مفصل فک است.
3. قفل شدن فک
در موارد پیشرفتهتر، ساییدگی فک میتواند باعث قفل شدن فک شود، به طوری که فرد نمیتواند دهان خود را به طور کامل باز یا بسته کند.
4. سردرد و میگرن
تنش عضلانی ناشی از ساییدگی فک اغلب به سردردهای مکرر یا حتی میگرن منجر میشود. این نوع سردرد معمولاً در ناحیه گیجگاهی احساس میشود.
5. وزوز گوش یا احساس فشار در گوش
ارتباط نزدیکی بین مفصل فک و گوش داخلی وجود دارد. ساییدگی فک میتواند به علائمی مانند وزوز گوش، احساس گرفتگی یا حتی درد گوش منجر شود.
6. حساسیت دندانی
فشارهای ناشی از ساییدگی فک بر دندانها نیز تأثیر میگذارد و ممکن است باعث حساسیت دندانی یا ساییدگی مینای دندان شود.
7. درد گردن و شانه
ساییدگی فک میتواند به عضلات گردن و شانه فشار وارد کند که نتیجه آن درد یا احساس خشکی در این نواحی است.
8. کاهش کیفیت خواب
دندانقروچه یا تنشهای شبانه در عضلات فک ممکن است خواب فرد را مختل کرده و باعث خستگی روزانه شود.
عوارض ناشی از ساییدگی فک
در صورتی که ساییدگی فک به موقع تشخیص داده نشود و درمان مناسبی برای آن انجام نگیرد، میتواند عوارض جدیتری به همراه داشته باشد:
• تخریب بافتهای مفصلی
• افزایش دردهای مزمن در ناحیه صورت
• اختلالات خواب
• کاهش توانایی جویدن و صحبت کردن
• مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی
روشهای تشخیص ساییدگی فک
تشخیص ساییدگی فک نیازمند مراجعه به یک متخصص مجرب است. پزشک ابتدا با بررسی علائم بیمار و معاینه فیزیکی مفصل فک، تشخیص اولیه را انجام میدهد. در صورت نیاز، از روشهای تصویربرداری مانند امآرآی (MRI) یا سیتیاسکن (CT) برای بررسی دقیقتر استفاده میشود.
روشهای درمان ساییدگی فک
خوشبختانه، ساییدگی فک با روشهای متعددی قابل درمان است. انتخاب روش درمانی به شدت اختلال و وضعیت بیمار بستگی دارد.
1. درمانهای غیرتهاجمی
• فیزیوتراپی: انجام تمرینات خاص برای تقویت عضلات فک و کاهش تنش عضلانی.
• استفاده از گارد دندانی: گاردهای مخصوص میتوانند فشار روی مفصل فک را کاهش دهند و از دندانقروچه جلوگیری کنند.
• تغییر عادات روزمره: اجتناب از جویدن غذاهای سفت یا فشردن دندانها به هم میتواند فشار بر مفصل فک را کاهش دهد.
2. درمانهای دارویی
در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی مانند مسکنها، شلکنندههای عضلانی یا داروهای ضدالتهاب تجویز کند تا درد و التهاب کاهش یابد.
3. روشهای پیشرفته درمانی
اولین مرکز درمان بیماریهای مفصل فک در ایران، تحت سرپرستی دکتر علیرضا امیر سیفالدینی، خدمات تخصصی برای درمان ساییدگی فک ارائه میدهد. این مرکز با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته و تیم پزشکی مجرب، به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک میکند.
4. جراحی (در موارد شدید)
اگر سایر روشهای درمانی مؤثر نباشند، ممکن است جراحی به عنوان راهحل نهایی در نظر گرفته شود. جراحی مفصل فک معمولاً برای ترمیم یا جایگزینی بخشهای آسیبدیده انجام میشود.
پیشگیری از ساییدگی فک
برای جلوگیری از ساییدگی فک و عوارض ناشی از آن، رعایت نکات زیر توصیه میشود:
• اجتناب از عادات مضر مانند دندانقروچه
• مدیریت استرس با تمرینات آرامسازی
• حفظ وضعیت بدنی مناسب هنگام نشستن و خوابیدن
• مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی سلامت دندانها و فک
چرا درمان نزد دکتر علیرضا امیر سیفالدینی؟
دکتر علیرضا امیر سیفالدینی با سالها تجربه در درمان اختلالات مفصل فک و ناهنجاریهای مرتبط، یکی از پیشگامان این حوزه در ایران است. تحت سرپرستی ایشان، بیماران از امکاناتی بهرهمند میشوند که بر پایه جدیدترین روشهای علمی و تکنولوژی روز دنیا ارائه میشوند.
.jpg)
نتیجهگیری
ساییدگی فک یکی از اختلالاتی است که میتواند به علائم و عوارض متعددی منجر شود. اما با تشخیص به موقع و انتخاب روش درمانی مناسب، میتوان از پیشرفت این اختلال جلوگیری کرده و علائم آن را کنترل کرد. مرکز تخصصی دکتر علیرضا امیر سیفالدینی با ارائه خدمات جامع و تخصصی در زمینه درمان ساییدگی فک، همراه بیماران در مسیر بهبود است. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با علائم ساییدگی فک مواجه هستید، توصیه میشود هرچه زودتر به یک متخصص مراجعه کنید.
يوسف آباد، خیابان سید جمال الدین اسدآبادی، بین خیابان ۶۳ و ۶۵، ساختمان شماره ۴۸۵، طبقه اول، واحد ۱۱
وبسایت :www.tmjmedcenter.com