نوزادان امروزی در لحظهای که به این جهان میآیند در مجاورت صفحههای نمایش تلفنهای هوشمند هستند؛ از همان لحظه اول که در اتاق زایمان از نوزاد عکس میگیرند. در این میان کودکانی دنیای دیجیتال دچار مشکلات خواب جدی شدهاند و اثر طولانیمدت این بیخوابیها در بخش رشد سیستم عصبی و مغزی خواهد بود.
پژوهشی که روز ۱۳ آوریل/۲۴ فروردین در مجله علمی «نیچر» منتشر شد، نشان داد که استفاده سرپرستان از صفحههای لمسی نمایش و صفحهنمایشهای دیجیتال موجب مشکلات خواب در نوزادان و کودکان زیر سه سال شده است.
یک تیم از عصب شناسان و روان شناسان «مرکز مغز و رشد شناختی برکبک» در دانشگاه لندن در بریتانیا اطلاعات پزشکی و آماری ۷۱۵ نوزاد و کودک ۳۶-۶ ماهه را بررسی کردند. آنها همچنین از خانوادهها و یا سرپرستان این کودکان خواستند که ساعت خواب، مشکلات خواب و میزان زمانی که کودکان در مجاورت صفحههای نمایش دیجیتال سپری میکنند را ثبت کنند.
در مقالهای که تد اسمیت، مدیر گروه پژوهشی، سلست چونگ و چهار نفر از دیگر پژوهشگران دانشگاه لندن نوشتهاند آمده: «زندگی در مجاورت صفحههای دیجیتال سنتی مانند تلوزیون و یا بازیهای کامپیوتری به مشکلات خواب و فقر رشدی در کودکان ارتباط داده شده. با ظهور دستگاههای قابل حمل دارای صفحه لمسی، این ارتباط به کودکانی با سنهای پایینتر هم گسترش یافته و اکنون مخل خواب نوزادان و کودکان زیر ۳ سال شده است. آن هم در سنی که خواب برای رشد مغز و اعصاب ضروری است.»
تد اسمیت و همکارانش نظریهشان را در بین یک جمعیت ۷۱۵ نفره از کودکان زیر ۳ سال آزمودند. آنها متوجه شدند که با افزایش دفعات و مدت استفاده والدین و یا سرپرستان از صفحههای نمایش لمسی (مانند تبلت یا تلفن هوشمند)، کمیت خواب و کیفیت خواب کودکان به شکل منفی تحت تأثیر قرار میگیرد.
به این شکل که با افزایش مدت استفاده از صفحههای نمایشی دیجیتال، کل مدتزمان خواب کودک، طول مدت خواب شب کاهش یافته و خواب روزانه کودک افزایش مییابد.
آنها همچنین دریافتند که استفاده از صفحههای نمایشی دیجیتال در مجاورت کودکان موجب میشود که زمان به خواب رفتن در شب هم به تعویق بیافتد.
از مجموعه دادههای آماری تیم تد اسمیت به این نتیجه رسیدهاند که برای هر ساعت اضافی که نوزادان و کودکان زیر سه سال در مجاورت صفحههای نمایش دیجیتال سپری کنند، مجموعه خوابشان ۱۵,۶ دقیقه کمتر خواهد بود.
این پژوهش همچنین دریافت که ۷۵ درصد از نوزادان و کودکان زیر سه سال یا در مجاورت صفحههای نمایش دیجیتال هستند و یا به شکل روزانه با رایانه، تبلت و یا تلفنی که صفحهنمایش لمسی دارد بازی میکنند.
در این میان بین ۱۱-۶ ماههها، ۵۱ درصدشان بهطور روزانه با صفحههای نمایشی لمسی بازی میکنند. این رقم به ۹۲ درصد در بین کودکان ۲۵ تا ۳۶ ماهه افزایش مییابد.
بنا به پژوهش این تیم از دانشگاه لندن به شکل متوسط، یک کودکان زیر سه سال روزانه ۲۵ دقیقه با دستگاههای دارای صفحهنمایش دیجیتال بازی میکند یا مشغول است.
خواب زمانی است که شبکههای عصبی، نورونها، سلولهای مغزی در کودکان رشد میکنند. کمبود خواب خبر خوبی برای رشد فکری و مغزی نسل جدید احاطهشده با دستگاههای دیجیتال نیست.
این پژوهش آماری تنها به دنبال این بوده که ارتباط بین خواب در کودکان زیر سه سال و استفاده از صفحههای نمایشی دیجتال را بسنجند. ازاینرو دلیل وجود این ارتباط باید سوژه پژوهشی دیگر باشد. اما پژوهشگران این تیم بر این باور هستند که نور صفحههای نمایشی در تحریک سیستم عصبی کودکان و ایجاد اختلال در خواب مؤثر است. فرضیهای که همچنان باید بررسی شود.
اسمیت میگوید «قبل از اینکه استفاده از صفحههای نمایشی لمسی را برای کودکان محدود کنیم، باید پژوهش بیشتری کنیم.» چراکه استفاده از تکنولوژی جدید در حوزه آموزش میتواند برای کودکان منفعت هم داشته باشد.
پژوهش بیشتر در مورد دلیل کم خوابیها میتوانند به سرپرستان کودکان کمک کنند که منافع و معایب استفاده از تلفنهای هوشمند و تبلتها را دقیقتر بسنجند.