مونته سوری بر این باور بود که فعالیتهای کودک باید با توجه به علائق و سلیقه کودک باشد و نه مربی آموزش کودکان روندی فعال دارد، نه انفعالی و کودک، خود می آموزد وانتخاب فعالیت ها با کودک است و کودک بر حسب نیاز می تواند بارها و بارها آن را تکرار کند.مونته سوری معتقد بود معرفی این نظام تازه به آموزش و پرورش، کوششی است برای پیوند خانه و مدرسه. او فعالیت های مدرسه اش را بر اساس فعالیت های خانه طرح ریزی کرد. در روش آموزشی مونته سوری، آموزش اتوماتیک یا خودآموزی اصل مهمی است. در این روش فعالیت ها و مواد آموزشی به گونه ای سازمان داده و طرح ریزی شده بود که کودکان در هنگام نظارت آموزگار به خود آموزش می دادند.
اصول روش مونته سوری
روش آموزشی مونته سوری ابتدا برای آموزش کودکان استثنایی و با هدف آموزش زودهنگام خردسالان ابداع شد . وی بر چند اصل تاکید داشت:
- احترام به کودک به عنوان یک فرد
- آگاهی از روند رشد کودک و این که کودک بسیار دقیق و حساس مشاهده شود
- توجه به این نکته که بازی کودک، کار کودک است.
برنامه ی آموزشی مونته سوری بر روی پنج سطح متمرکز می شود:
- زندگی عملی
- فراگیری آگاهانه به وسیله ی حس ها
- هنر تکلم
- ریاضیات و شناخت محیط
- موضوع فرهنگی
زندگی عملی
در زندگی عملی کودک می آموزد چگونه از عهده کارهای شخصی و فعالیتهای روزمره زندگی (ADL) خود بر آید . چگونه بند کفش هایش را ببندد. کتش را بپوشد، پیش غذایش را آماده کند و بخورد و بدون کمک دیگران به دست شویی برود و بدون ریخت و پاش خودش را تمیز کند.
فراگیری آگاهانه به وسیله ی حس ها
دکتر مونته سوری مشاهده کرد کودکان مراحل حسی متفاوتی را می گذرانند که در طی آن مراحل، آمادگی بسیاری برای دریافت مهارت های ویژه یادگیری دارند. او اهمیت توسعه ی این حس ها را در سنین ۲-۶ سالگی خاطر نشان کرد. در این سال ها کودک تمایل دارد از حواس خود استفاده کرده و آن ها را کامل کند.از این رو مواد آموزشی کودکان به گونه ای طراحی می شوند که کودک به وسیله ی آن ها، دیدن، لمس کردن، حس کردن، شنیدن و حرکت را بیاموزند.
هنر تکلم
زبان مساله ی حیاتی بشر است. کودکان با توجه به استعدادبه کشف و جست و جو می پردازند. کودکان تشویق می شوند افکار خود را به شکل شفاهی بیان کنند. آن ها می آموزند حرف ها را با نشانه گذاری از هم تمیز دهند و به همین شیوه در خواندن، هجا کردن قواعد و مهارت های خوش نویسی پیشرفت می کنند. نوشتن را در صورتی که خسته کننده نباشد، می آموزند. نتیجه‌ی این کار خواندن است. کودکان هرگز روزی را که نمی توانستند بخوانند و بنویسند، به خاطر نمی‌آورند.
ریاضیات و شناخت محیط (زمین(
کودکان یاد می گیرند چیزهای پیش رویشان را بشمارند تا بعدها بتوانند اشیاء سخت و جامد مانند مهره های رنگی را شمارش کنند. برای مثال برای آموزش اعداد از ۱۰- ۲۰ گروه مهره های طلایی ده تایی و برای نمایش ۹-۱ مهره های تکی وجود دارد. بدین ترتیب عدد ۱۱ را با یک مهره ی طلایی ۱۰تایی و یک مهره ی ۱ نشان می دهند. این نکته برای بسیاری از کودکان کم توان ذهنی و دچار اختلالات رشدی می تواند مفید باشد.
موضوع فرهنگی
کودکان درباره ی کشورهای دیگر می آموزند . هم چنین حیوانات و چگونگی زیست آن ها را بررسی می کنند . زمان، تاریخ، موسیقی و سایر علوم از موضوعات فراگیری است.