اچ پی وی چیست؟
ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV یک ویروس حاوی DNA است که بیش از دویست رده آن شناخته شده است و بیش از ۴۰ نوع آن نواحی جنسی را درگیر می‌کند. یکی از عمده‌ترین راه‌های انتقال این ویروس، تماس جنسی است. از هر ۴ فرد با آلت جنسی منتسب به زنانه، ۳ فرد در طول زندگی به این عفونت مبتلا می‌شوند. دراکثر مواقع عفونت‌های ناشی از HPV جدی نیستند، نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهند و خودبخود و بدون نیاز به درمان از بین می‌روند. به دلیل همین بروز ندادن نشانه‌های ظاهری است که ویروس HPV به راحتی منتقل می‌شود و بر خلاف باور عامه که ویروس‌های دیگری همچون HIV را خطر اصلی روابط جنسی محافظت نشده می‌داند، اچ‌پی‌وی این روزها شایع‌ترین ویروسی است که با تماس جنسی منتقل می‌شود. تنها چند رده از این ویروس موجب بروز سرطان‌های اندام‌های جنسی و تولید مثل، مقعد و حلق می‌شوند.
رعایت بهداشت در روابط جنسی و دوری از تماس‌های جنسی پرخطر مهم‌ترین روش پیشگیری از آلوده شدن به این ویروس است. در اینجا منظور از تماس جنسی پر خطر رابطه جنسی بدون حفاظت دهانی، رابطه جنسی بدون حفاظت مقعدی، تماس آلت‌های جنسی بدون حفاظت، دخول بدون حفاظت و حتی تماس مستقیم پوست یا دست با آلت جنسی فرد مبتلا به ویروس است. هنوز شواهد علمی قابل استنادی برای تأیید انتقال ویروس از طریق صندلی توالتی که فرد ناقل ویروس استفاده کرده است و یا شنا در استخری که فرد ناقل در آن شنا کرده وجود ندارد.
همانطور که گفته شد تنها چند رده از این ویروس می‌توانند موجب بروز سرطان شوند. ویروس اچ‌پی‌وی به عنوان عامل چهار نوع سرطان شناخته می‌شود؛ سرطان‌های حلق و دهان، سرطان آلت جنسی، سرطان مقعد و سرطان گردن رحم. همین‌جا یادآوری می‌کنیم که تست پاپ‌‌اسمیر مستمر و به طور متوسط هر سه سال برای افرادی که رحم دارند یکی از راه‌های پیشگیری و درمان به موقع سرطان رحم است.
باقی رده‌های ویروس تنها موجب بروز زگیل‌های پوستی می‌شوند که به راحتی هم قابل درمانند، اما بسته به بدن فرد و سیستم ایمنی‌اش، نیاز به طول زمان‌های متفاوتی برای دفع از بدن وجود دارد و تنها آزمایش‌های ویژه بعد از طی درمان می‌تواند شخص را از وضعیت ویروس در بدنش مطمئن کند.
پس از کشف ارتباط ویروس اچ‌پی‌وی و این سرطان‌ها و به ویژه با افزایش شیوع ویروس و سرطان‌ها توجه زیادی به ویروس اچ‌پی‌وی جلب شده است و به روایتی آن‌را خطرناک‌تر از ویروس اچ‌آی‌وی یا ایدز می‌کند. شیوع این ویروس در میان نوجوانان و جوانان بالاست. در این سنین عطش برای برقراری تماس جنسی و رابطه جنسی زیاد است. نهی و ممنوعیت برقراری روابط جنسی برای پیشگیری از شیوع این بیماری به هیچ وجه کافی نیست و تنها آگاه‌سازی و آموزش رعایت بهداشت جنسی می‌تواند از بروز آن پیشگیری کند.
واکسیناسیون و تکمیل دوره‌های چندگانه بهترین و امن‌ترین راه برای پیشگیری از ابتلا به ویروس برای همه افراد از هر جنس و جنسیت، گرایش و رفتار جنسی، به ویژه پیش از آغاز فعالیت جنسی توصیه می‌شود. این واکسن می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان رحم را تا ۷۰٪ و بروز زگیل‌های تناسلی را تا ۹۰٪ کاهش دهد.
این واکسن‌ها تاثیری بر انواع ویروس‌های HPV که فرد ممکن است به آن مبتلا باشد ندارند.
چطور ویروس HPV وارد بدن ما می‌شود؟
انواع رده‌های HPV که موجب بروز زگیل‌های تناسلی می‌شوند، عمدتاً از طریق تماس پوستی در رابطه جنسی همراه با دخول منتقل می‌شوند. ویروس معمولاً در اطراف آلت‌های جنسی و مقعد دیده می‌شود و تجمع کمتری در ناحیه دهان یا گلو دارد.
زگیل‌های تناسلی در افرادی که ناقل ویروس HIV هستند، بعد از تماس با ویروس HPV با احتمال بیشتری بروز پیدا می‌کند. قدرت سیستم ایمنی بدن یکی از مهم‌ترین معیارها در بروز زگیل‌های پوستی است. افرادی که بدنشان ایمنی پایین‌تری دارد، از جمله آنها که به ویروس HIV و یا سایر بیماری‌هایی که توان ایمنی بدن را پایین می‌آورد، مبتلا هستند زگیل‌ها را بیشتر بروز می‌دهند، چرا که از توانایی پایین‌تری برای مقابله با ویروس برخوردارند.
در طول رابطه جنسی مقعدی، HPV می‌تواند در ناحیه کانال مقعدی منتشر شود. بعضی از انواع اچ‌پی‌وی می‌تواند موجب تغییراتی در برخی از سلول‌های داخل مقعد شود و موجبات سرطان مقعد را فراهم آورد. در مردانی که با مردان دیگر روابط جنسی دارند و HIV+ هستند، احتمال بروز این تغییرات بالاتر گزارش شده است.
زگیل‌های تناسلی کی و کجا به وجود می‌آیند؟
زگیل‌های تناسلی ممکن است بصورت برجستگی‌های بی‌درد در ناحیه آلت جنسی و یا حول مقعد بر روی باسن دیده شود. این زگیل‌ها نزدیک مجرای ادرار، زیر پوست ختنه‌گاه یا غفله، بر روی قضیب یا حول فرج یا در نواحی داخل آن و نیز بیرون یا درون مقعد دیده می‌شوند. زگیل‌ها اشکال مختلفی دارند. برخی به شکل یک لکه سفید مسطح و برخی دیگر مانند دسته‌های کوچک گل‌کلمی پدیدار می‌شوند.
زگیل‌ها ممکن است ۴ هفته تا ۸ ماه بعد از تماس با ویروس HPV، و گاهی هم دیرتر بر سطح پوست دیده شوند و گاهی هم اصلا زگیلی دیده نمی‌شود. انتقال ویروس از فرد ناقل به فرد دیگر ربطی به وجود زگیل بر پوست ندارد و حتی اگر زگیلی دیده نشود، ویروس همچنان می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
معمولا در مراحل اولیه سرطان گردن رحم با منشا HPV، هیچ علایمی دیده نمی‌شود اما این نشانه‌ها می‌تواند شامل خونریزی‌های شدید یا غیرطبیعی واژنی و یا خونریزی بین پریودها باشد. اگر شما این علایم را می‌بینید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
اکثر افراد با ابتلا به زگیل‌های تناسلی دچار مشکلات بلندمدت نمی‌شوند. در افراد باردار، زگیل‌های تناسلی می‌توانند بزرگتر باشند، خونریزی داشته باشند یا عفونی شوند. زگیل‌های تناسلی می‌توانند به نوزاد هم منتقل شوند، اما این احتمال پایین است. برخی از انواع HPV موجب تغییراتی در سلول‌ها می‌شوند که منشا سرطان‌های گردن رحم، قضیب، فرج، مقعد و یا گلو هستند. در میان این سرطان‌ها، سرطان گردن رحم شایع‌ترین است.