ترمیم ها:
ترمیم کامپوزیت (مواد همرنگ دندان)
مواد کامپوزیتی از رزیتهای آکرلیک و همرنگ دندان (در رنگهای مختلف) ساخته شده که دوام و مقاومت آن در مقابل شکستگی، فشارهای جویدن وسایش خوب است. دو نوع نوری و غیر نوری آن وجود دارد. کامپوزیتها بعلت همرنگ بودن برای دندانهای قدامی بالا و پایین و تأمین زیبایی ظاهری کاربرد وسیع دارد.
ترمیم آمالگام:
آمالگام قدیمی ترین ماده پر کننده دندان می باشد که هنوز هم مورد استفاده بوده و کارآیی زیادی دارد. اولین آمالگام در اوائل قرن نوزدهم (سال1819) به دندانپزشکی عرضه شد. آمالگام های اولیه را از سوهان نمودن سکه های نقره و مخلوط کردن آنها با جیوه بدست می آورند.
ترکیب آمالگام چیست؟
پودر آمالگام آلیاژی عمدتاً متشکل از نقره، مس وقلع می باشد که بیشترین درصد مواد متشکله آن نقره می باشد. در مطب های دندانپزشکی این پودر با جیوه مخلوط شده و بصورت آلیاژ آمالگام مورد استفاده قرار می گیرد.
مزایای آمالگام چیست؟
با توجه به حدود دو قرن استفاده از این مواد، آمالگام به عنوان یکی از بهترین مواد ترمیمی شناخته شده می باشد.مقاومت آمالگام در برابر فشارهای سنگین جویدن زیاد می باشد. بعد از اختلاط پودر آمالگام با جیوه، بصورت خمیری درآمده که براحتی در حفرات دندان تراش خورده گذاشته شده وسپس سخت می گردد. بنابراین کاربرد راحت آن یک امتیاز محسوب می گردد و باتوجه به کوتاهی زمان کار، هزینه آن از کامپوزیت ها (مواد ترمیمی همرنگ دندان) کمتر می باشد.
چرا بعضی از پرکردگی ها می شکنند و یا خالی می شوند؟
دندانی که ترمیم می گردد مسلماًمثل حالت اولی که سالم و دست نخورده و بدون پوسیدگی بوده مقاوت ندارد و همانند چینی بند زده شده است واحتیاج به مراقبت بیشتری دارد. رعایت بهداشت دهان و دندان و دستوراتی که دندانپزشک می دهداز موارد شکست می کاهد. عدم رعایت موازین بهداشتی و توصیه های مراقبتی باعث عود پوسیدگی در نسج دندانی باقیمانده می شود. علاوه بر این فشارهای زیاد سیستم جونده، رفتن یک جسم سخت مثل سنگ روی پرکردگی به هنگام غذا خوردن و ضعیف بودن دیواره های حفره سبب ساز می باشند. مقدار نسج باقیمانده، وسعت و عمق حفره، آن و دندان درگیر نیز از مواردی هستند که در دوام و عمر دندان ترمیم شده دخالت دارند.
2- روت کانال(عصب کُشی)
پالپ چیست؟
پالپ دندان،بافت نرمی است که در در داخل دندان قرار گرفته و شامل عروق و اعصاب و سلولهایی می باشد. حس تغذیه، عاج سازی ودفاع میکروبی از اعمال پالپ بشمار می آیند.
پالپاتومی:
انجام پالپاتومی در موارداورژانس و بعنوان درمان موقت هنگام پولپیت حاد(بدون پریودونتیت اپیکال)در دندانهای آسیا تقریبا مورد قبول همه است.مؤلفین دیگری کاربردهای آنرا در هنگام وارد آمدن ضربه به دندانهای پیشین با آپکس باز تجربه وتوصیه کرده اند.
در اکثردندانهای شیری عملا“اندودنتیک“با پالپاتومی مترادف است. در سال 1886برای اولین بار ،پالپاتومی توسط ویتزل انجام و گزارش شد. درکتب درسی صفحات کمی به آن اختصاص داده اند و البته به شرط انتخاب درست بیمار آنرا مردود ندانسته و بعضی حتی بعنوان درمان دائم آن را توصیه کرده اند.
درمان ریشه چیست؟
دندانپزشکان از دو نوع دستوالعمل برای انجام درمان ریشه استفاده می کنند. آنها از چند نوع وسیله در سایز ها واشکال مختلف برای دستیابی به قسمت های مختلف ریشه دندان استفاده می کنندو همچنین از چند نوع وسیله الکتریکی نوک تیز که دارایقدرت لرزندگی بسیا بالایی هستند استفاده می کنند این وسایل توسط آب موجود در توربین ها به فعالیت درآمده ودر درون دهان می چرخد و برای خارج کرد آب دهان نیز از وسیله ای به نام ساکشن استفاده می شود.
توسط یک گرداننده الکتریکی که به توربین وصلمی شود می توان ریشه ها را به راحتی و کاملاً تمیز نمد پس از اینکه ریشه های دندان تمیز شد کیست های عفونی نیز خالی شده و از بین می روند که باعث می شود لثه ها به دندان بچسبد. در صورت نیاز عمل روت کانال یا درمان ریشه بایدهر چند وقت یکبار ویا مرتباًتوسط پزشک تکرار و انجام شود. درمان ریشه عمل نسبتاًوقت گیری است واغلب برای انجام این عمل از داروی بی حسی(بی حس کننده)نیز استفاده می شود.
مدت درمان معمولاًبیشتر ازیک جلسه به طول می انجامد و در طی جلسات متوالی احتیاج به ویزیت و مراقبت کامل دارد.
3-ری اندو چیست؟
ری اندو یا درمان مجدد کانال ریشه دندان وقتی انجام می شود که دندانی قبلاً روت کانال تراپی (عصب کشی)شده است ولی به دلیل ناقص بودن این درمان و یا آلوده شدن مجدد کانال ها به علت خالی ماندن دندان ها مجدداً مشکل ایجاد شده است.اگر کانال های دندان در موقع درمان اندو(عصب کشی)به خوبی تمیز نشده و یا به درستی پر نشود ممکن است پس از مدتی که می تواند چند ماه یا چند سال باشد در انتهای ریشه دندان ضایعه تشکیل شود که ممکن است کیست و یا گرانولوم باشد. این ضایعه در مواردی ممکن است فقط یک عفونت مزمن ایجاد کند و در مواردی نیز ممکن است یک آبسه حاد دردناک ایجاد گردد. البته باید توجه داشت که ضایعات انتهای ریشه برخی موارد قبل از درمان اندو هم به علت عفونی شدن پالپ دندان به وجود می آید.
به هر حال با درمان ری اندو می توان فرصتی دوباره به دندان داد تا بتوان آن را حفظ کرد. البته در برخی موارد ضایعات انتهای ریشه باید از طریق جراحی درمان شوند که به این جراحی رزکسیون یا درمان رتروگیرید می گوئیم.
در درمان ری اندو کانال های ریشه مجدداًباز شده و از نو تمیز وضد عفونی شده و به درستی پر می شود.در بسیاری موارد ضایعات انتهای ریشه با ری اندو از بین می رود ولی مواردی هم وجود دارد که حتی با درمان ری اندو بازهم درد و عفونت باقی می ماند ونیاز به درمان های دیگری مثل رزکسیون و یا خارج کردن دندان وجود خواهد داشت.
5- ضایعه (کیست)ریشه دندان:
ضایعه ی ریشه ی دندان در بسیاری از موارد دردی ندارد اما پس از تشخیص باید درمان شود.
عدم درمان آن می تواند با گسترش ضایعه ،به مشکلات دیگری منجر شود.توصیه ما این است که به دندان پزشک خود اعتماد کنید و معالجه ریشه دندان خود را به ایشان یا به یک متخصص اندو (متخصص معالجه ریشه)بسپارید.مصرف آنتی بیوتیک موقتاً و بسیار کوتاه مدت مشکل را تخفیف می دهد اما مطلقاً موجب رفع مشکل نمی شود.با توجه به شرایط خود بهتر است ضمن مشورت با دندانپزشک خود،به یک متخصص ریشه دندان مراجعه کنید.
براساس توضیحات شما به نظر می رسد درمان اصلی مشکل جراحی باشد.استفاده از آنتی بیوتیک برای تخفیف موقت عفونت است و نمی تواند “عامل“عفونت دندان را از بین ببرد.لطفاًبه توصیه های دکتر خود اعتماد کنید و اجازه دهید کار توسط یک نفر تا پایان مدیریت شود. حتی اگر کار دکتری مشکل داشت بهترین کار این است که باز با خود ایشان در مورد راه حل مشورت کنید،مگرمواردی که دسترسی راحت ندارید یابه دلائلی اعتمادتان سلب شده باشد.مشکل شما عمدتاً به دو دلیل ممکن است باشد:یا عود مشکل ریشه ویا عفونت پریو ناشی از بیماری لثه(پریودنتیت یا پیوره).درهرحال ضمن احترام به نظر درمانگر محترم شما توصیه ما این است که مشکل را حتماًدرمان کنید.معمولاً هر یک از دو مشکل ذکرشده که باشد،درمان جراحی است:جراحی ریشه و یا لثه .بهتراست ضمن مشاوره با دندان پزشک محترم خود و از طریق ایشان به یک متخصص اندو یا متخصص اندو یا متخصص تشخیص بیماری های دهان ارجاع داده شوید. وجود کیست در سینوس خیلی نگران کنده نیست ووجود دندان در داخل کیست هم نگران کننده نیست و جراحی آن نیز از داخل دهان بدون اسکارونشانه براحتی انجام می شود.
جرمگیری دندان و پالیش:
پلاکهای دندان دراثرموادی که به مرور بر روی دندانها شکل گرفته وساخته می شوند، نرم شده و تغییر حالت پیدا می کند.این مواد اغلب توسط باکتریها ساخته شده و شکل می گیرند. باکتریهادر پلاک دندان ازذرات غذاهاو نوشیدنی های شیرین تغذیه می کنند.و اسیدهای تولید شده توسط این باکتری ها باعث تولید مواد زائد بر روی پلاکها می شود.و اسید ها با حل کردن این مواد بر روی سطوح دندانها سبب آسیب رساندن به دندانها خواهند شد. و در پی بوجودآمدن این فرایند ها بر روی دندانها در نهایت سبب پوسیدگی دندانها می شود یا منجر به پوسیدگی دندانها خواهد شد.در صورتیکه پلاکها اجازه بوجود آمدن این باکتری ها را بر روی خود بدهند، این باکتریه می توانند سبب بروز بیماریهای لثه نیز بشوند که در نتیجه سبب زخم شدن و التهاب و عفونی شدن لثه می شوند که باعث می شوند عمل مسواک کردن دندانها به سهولت انجام نگیرد.
شما تنها با مسواک کردن نمی توانید این مواد را از بین ببرید بلکه تنها دندانپزشک می تواند توسط ابزار مخصوص این عمل را انجام دهد که جرمگیری نامیده می شود. تنها دنداپزشک می تواند دندانهای شما را جرمگیری و پالیش کند.لکه ها و مواد در اثر نوشیدن قهوه و چای و انواع نوشیدنی ها و همچنین کشیدن سیگار است واین موضوع سبب می شود که مقاومت پلاک ها کم شود. درصورتیکه دندانهای خود را مرتباً و بطور کامل مسواک کنید (در منزل) دوره انجام جرمگیری و پالیش دندانهایتان وقت کم تری خواهد برد.(دوره درمان کوتاه تر خواهد بود.)
درعمل جرمگیری چه کارهایی انجام می شود؟
دندانپزشکان ازدو نوع ابزار و وسیله برای عمل جرمگیری استفاده می کنند. دندانپزشک از یک سری وسایل جرم گیرنده که در سایزها و اشکال مختلف هستند جهت دسترسی به قسمتهای مختلف دندان استفاده می کند در طول مدت جرمگیری دندانپزشک از ابزار و وسایل مختلفی استفاده کرده و آنها را جابجا می کند که شما می توانید آنهارا مشاهده کنید. در ساختار جرم گیرنده های الکتریکی از یک سری وسایل نوک تیز و لرزاننده استفاده شده که توسط بخار آب کار کرده و قدرت چرخانندگی بسیار قوی دارند، آب در تمامی دهان می چرخد وبرای خارج شدن آب دهان از وسیله ای به نام ساکشن استفاده می شود. برای پالیش کردن دندانها دندانپزشک از یک سری پالیش های لاستیکی و ساینده که حالت چرخشی و دوار مانند دارند استفاده می کند و خمیر پالیش مخصوص دندانها را پالیش می کند.
آیا جرمگیری به دندان صدمه می زند؟
خیر،جرم دندان علاوه براینکه برای لثه وبافتهای نگهدارنده دندان مضر می باشد محلی نیز برای تجمع و تکثیر میکروبهای پوسیدگی زا است.با عمل جرمگیری تعداد این میکروبهادر دهان به مراتب کمتر می شود.با برداشتن جرم،بیمار ممکن است با زبانش حس کند که دندانش خالی شده است. این احساس همراه با مقداری حساسیت به سرما یا گرما (بعد از جرم گیری)این تصور غلط را تقویت نموده است که شاید دندانهایش در حین جرم گیری تراش خورده باشند، در صورتی که مکانیزم دستگاه جرمگیری لرزشی بوده و قادر به تراش نمی باشد.
آیا دندان بعد از جرم گیری لق می شود؟
خیر،با تجمع تدریجی جرم بر دندان،لثه و به دنبال آن مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل می رود. در حقیقت دندان به این دلیل قبلاً لق شده ولی به علت انباشتگی و یکپارچگی جرم و چسبیده شدن دندانها به هم توسط آن ،این حالت درک نشده و یا برداشته شدن جرم کشف می گردد و بیمار آن را منتسب به عمل جرم گیری می داند.یک ضرب المثل می گوید<جلوی ضرر را از هر کجا بگیری منفعت است>.لق شدن دندان منوط به تحلیل استخوان و انساج نگه دارنده دندان در اثر جرم و پلاک میکروبی است ودر همه موارد به خصوص در موارد اولیه بیماریهای لثه وبافتهای اطراف دندان دیده نمیشود.
آیا جرمگیری درد دارد؟
خیر،جرمگیری یا توسط قلمهای دستی یا با دستگاه صورت میگیرد نوک قلم دستگاه جرمگیری دارای لرزش و نوساناتی میباشد که با زدن ضربه های بسیار کوتاه بر جرم، آنرا پاک میکندو دندان را نمیتراشد،آب دستگاه علاوه برتمیز کردن وشستشو، دندان را نیز خنک میکند.
بیماری لثه چیست؟
مسلما بیماریهای لثه برروی لثه وشکل ظاهری آنها به خصوص دندانها تاثیر بسزایی دارد.این بیماری معمولا از طریق پلاک دندان صورت میگیرد توسط مواد نازک ونرم مانندی که بر روی دندان ساخته میشود.پلاک بیشتر توسط باکتری به وجود آمده وبرروی دندان ساخته میشود که در اثر ذرات ودانه های شیرین موجود در انواع غذاها ونوشیدنیها به وجود می آید این مواد به پلاک دندان چسبیده وبه مرور زمان برروی پلاک رسوب کرده وتبدیل به ماده سخت و جامد مانندی خواهد شد که به آسانی جدا نمیشوند.در صورتیکه پلاکها اجازه تشکیل باکتریها را بر روی خود بدهند در نتیجه سبب دردناک شدن و عفونی شدن لثه و کام خواهد شدوحتی ممکن است لثه ها حالت قرمز رنگ به خود گرفته ونیز دچار التهاب و ورم شوند در برخی موارد هم بخصوص هنگام مسواک کردن دچار خونریزی شدید شوند.واین مسئله آغازی برای بیماریهای لثوی والتهاب وورم آنهاست.در این صورت دندانها از لثه جدا شده و عفونت در لثه ها رخ داده و مقاومت دندان نیز در برابر پلاکها کم شده و دندانها از دست میروند.این فرآیندها معمولا با درد بسیار شدیدی همراه بوده و در صورت عدم مراقبت و توجه به مسئله جبران ناپذیری تبدیل خواهد شد.
کورتاژ لثه چیست؟
کورتاژ لثه روشی برای کمک به مهار کردن بیماریهای لثه است. این عمل شامل مراحلی از قبیل تمیزکردن عمقی قسمتهای زیرین لثه وخطوط آنهاست که امکان دستیابی به آنها از طریق شستشو ومسواک امکان پذیر نیست. کورتاژ لثه عمل شستشو واز بین بردن کیست ها و عفونتهای موجود در ریشه دندان و رسوب زدایی از پلاک است
ارتودنسی ثابت و متحرک
ناهنجاریهای دهان و دندان از نظر مشکلات ارتودنسی به 3فقره:
1-دندانی
2-فکی
3-دندانی- فکی
تقسیم میشود که بر اساس مشکلات بیمار میتوان از درمان ارتودنسی مناسب استفاده کرد تا بتوان شرایط زیر را فراهم نمود:
1-ترتیب مناسب دندانها
2-ارتباط صحیح بین فک بالا وپایین
3-فرم مناسب فکین
این درمان اگر از نوع 2و3 باشد در محدوده سنی خاصی که در دوران رشد هر فرد میباشد بهتر است انجام پذیرد و اگر مشکل بیمار از نوع 1،محدوده سنی خاصی جهت درمان ندارد.
نایت گارد:
در بعضی موارد بیمار ممکن است در حرکات فک بالا و پایین فشار شدید وارد نماید که تحت عناوین دندان قروچه یا فشار دادن بیش از حد دندان مطرح میگردد در چنین مواردی، فشار بسیار زیادی به دندان و بافت نگه دارنده دندان که شامل لثه و استخوان است وارد می آید که منجر به عوارض زیادی خواهد شد. جهت جلوگیری و کاهش چنین نیروهای زائدی می توان از وسیله ای بنام نایت گارد استفاده کرد که بطور محافظ روی دندان قرار گرفته و مسیر نیرو و فشارهای وارد را شکسته و بدین ترتیب باعث کاهش و یا دفع فشارها مزاحم خواهد شد. این وسیله یک پوشش بسیار نازک است که در سطح لثه شما قرار می گیرد.
ادامه دارد...