مکمل های لازم برای شیرخوارانی که از شیر مادر و شیر خشک تغذیه می کنند.
مکمل های ویتامینی
شیر مادر حاوی مقدار طبیعی و مناسبی از ویتامین ها، به خصوص ویتامین C و E و گروه ویتامین های B است، بنابراین اگر هر دو از سلامت کامل برخوردار باشید و تغذیه تان نیز خوب باشد، کودک به مکمل های ویتامین ( جز ویتامین D ) نیاز نخواهد داشت.
مقدار ویتامین D شیر مادر کافی نیست و نیاز شیرخوار را تأمین نمی کند، به همین دلیل کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، به مکمل ویتامین D نیاز دارند. به شیر خشک هایی که در بازار وجود دارند، ویتامین D اضافه شده است.
وقتی پوست بدن در معرض تابش نور خورشید قرار می گیرد، این ویتامین به طور طبیعی به وسیله پوست ساخته می شود. آکادمی کودکان آمریکا معتقد است تمام کودکان باید برای پیشگیری از سرطان پوست ناشی از اثر تابش مستقیم و طولانی مدت نور خورشید به پوست، محافظت شوند. به همین دلیل استفاده از کرم های ضد آفتاب ضرورت دارد. از طرفی چون این کرم ها، مانع ساخته شدن ویتامین D به وسیله پوست می شوند، برای تأمین ویتامین D مورد نیاز شیرخوارتان و استفاده از مکمل ویتامین D با پزشک او صحبت کنید.
امروزه آکادمی توصیه می کند به هر کودکی که متولد می شود، بلافاصله بعد از تولد باید روزانه 400 واحد ویتامین D به صورت مکمل داده شود. یک رژیم غذایی متنوع ( شامل انواع گوشت ها، شیر و فرآورده های آن، غلات، حبوبات، میوه و سبزی ها که همه روزه نوعی از آن ها در سفره غذایی وجود داشته باشد ) می تواند تمام نیازهای ویتامینی ضروری مادر شیرده و کودکش راتأمین کند. در هر حال، متخصصان کودکان توصیه می کنند مادران به دلیل شیردهی، به مصرف روزانه مکمل ویتامینی زمان بارداری، ادامه دهند تا توازن مناسب غذایی حفظ شود. اگر شما از یک رژیم غذایی گیاهی محض ( وِژِتاریَن ) پیروی می کنید، لازم است حتماً از مکمل های ویتامین ب کمپلکس استفاده کنید، زیرا برخی ویتامین های B فقط در محصولات گوشتی مختلف وجود دارند.
مکمل های آهن
بیشتر نوزادانی که متولد می شوند، با داشتن ذخیره آهن کافی ( که در زمان جنینی از مادر دریافت کرده اند ) از ابتلا به کم خونی محافظت می شوند. اگر کودک شیر خودتان را می خورد، آهن مورد نیاز او به مقدار کافی و با قدرت جذب زیاد در اختیارش قرار دارد و به استفاده از مکمل های آهن نیاز نخواهد داشت، اما وقتی به سن شش ماهگی می رسد، لازم است غذاهایی را برای او شروع کنید که حاوی آهن باشند ( مثل غلات، حبوبات، گوشت و انواع سبزی های سبز ) تا آهن کافی برای رشد او تأمین شود. اگر از شیر خشک استفاده می کنید، بهتر است از بدو تولد تا سال اول، به او شیر خشک های غنی شده با آهن ( حاوی 4 تا 12 میلی گرم آهن ) بدهید.
پروبیوتیک ها
پروبیوتیک به معنای « برای زندگی »، کلمه ای است که به تازگی وقتی برای خرید شیر خشک مراجعه می کنید، با آن مواجه می شوید. بعضی از شیر خشک ها غنی شده با پروبیوتیک ها هستند که انواعی از باکتری های زنده به شمار می روند. این باکتری ها را « مفید » یا « دوست » می نامند و به مقدار فراوان در دستگاه گوارش کودکانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، وجود دارند.
افزودن پروبیوتیک ها به شیر خشک به این دلیل انجام می شود که با ایجاد تعادل بین باکتری های « مضر » با باکتری های « مفید » در روده شیرخوار، از بروز عفونت و التهاب در دستگاه گوارش او جلوگیری شود. شایع ترین انواع پروبیوتیک ها، ارگانیسم های بسیار ریزی هستند به نام « بیفیدوباکتریوم » و « لاکتوباسیلوس ». بعضی از تحقیقات نشان داده اند که پروبیوتیک ها می توانند از بروز عفونت هایی مانند اسهال های عفونی و درماتیت سرشتی ( اگزما ) در کودکان جلوگیری کنند. از دیگر مزایای مفید این پروبیوتیک ها که مورد تحقیق قرار گرفته است، کاهش خطر حساسیت های غذایی کودکان، آسم، پیشگیری ار عفونت های ادراری و بهبود علائم قولنج معدی شیرخواران است.
آب و آبمیوه
تا زمانی که کودک خوردن غذاهای جامد را شروع نکرده است، آب مورد نیاز خود را از شیر مادر یا آبی که به پودر شیر خشک اضافه می شود، تأمین می کند. در شش ماهه اول تولد، معمولاً آب اضافی یا آبمیوه برای کودکانی که از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه می کنند، لازم نیست. بعد از شش ماهگی به شیرخواری که شیر خشک می خورد، می توان در فاصله شیردادن مقداری آب داد، ولی اگر تمایلی به خوردن نشان ندهد، نباید به او تحمیل کرد. بچه هایی که از شیر مادر تغذیه می کنند، معمولاً نیازی به خوردن آب ندارند.
وقتی کودکتان خوردن غذاهای جامد را شروع می کند، نیاز او به مایعات افزایش می یابد. عادت دادن کودک به مصرف آب خالص، عادت سالمی است که می تواند در تمام طول عمر ادامه یابد. آبمیوه توصیه نمی شود؛ با وجود این، اگر به شیرخوار خود آبمیوه می دهید نباید مقدار آن از 120 تا 180 میلی لیتر بیشتر باشد. از هر 10 کودک یک ساله، 9 نفر از آبمیوه استفاده می کند. معمول ترین آبمیوه ای که مصرف می شود، آب سیب است. آبمیوه مقداری از آب مورد نیاز بدن کودکان سالم را تأمین می کند ولی آب خالص برای کودک، سالم ترین انتخاب است.
اگر کودک آبمیوه زیادی بنوشد، چون به خوبی جذب نمی شود، ممکن است موجب نفخ شکم و گاه اسهال شود. بعضی از آبمیوه ها مثل آب انگور معمولی، بهتر از سایر آبمیوه ها هضم می شوند، زیرا مواد قندی آن ها متعادل تر و فاقد سوربیتول است. سوربیتول موجود در میوه ها باعث دل درد و اسهال می شود. علاوه بر آن، بیشتر آبمیوه ها، پروتئین، چربی و ویتامین ( غیر از ویتامین C ) و مواد معدنی بسیار کمی دارند، بنابراین بهتر است به جای آبمیوه، از آب خالص استفاده شود.
اگر پیش از خوردن غذا، به کودک شیر، شیر خشک یا آبمیوه بدهید، اشتهایش برای خوردن غذاهای جامد کاهش می یابد بنابراین اگر هنگام خوردن غذا اظهار تشنگی کرد، به جای دادن آبمیوه، به او آب خالص بدهید. کودک در زمان بیماری، به خصوص اگر دچار تب باشد، به آب اضافی نیاز پیدا می کند. بهترین مایع برای شیرخوار بیمار، شیر مادر است.
مکمل فلوراید
شیرخواران در شش ماهه اول عمر خود، چه از شیر مادر تغذیه کنند چه شیرخشک، به مکمل فلوراید نیازی ندارند. بعد از شش ماهگی، چنانچه فلوراید آب مورد مصرف، کمتر از 3/0 قسمت در میلیون باشد، لازم است کودک با نظر متخصص کودکان یا دندانپزشک کودکان، از قطره خوراکی فلوراید استفاده کند. اگر از آب چاه استفاده می کنید، بهتر است نمونه ای از آن را برای تعیین مقدار فلور آب به آزمایشگاه ببرید. اگر آب مصرفی تان از بطری یا آب لوله کشی است، آن را نیز از نظر مقدار فلور مورد آزمایش قرار دهید.