امروزه چاقی در سراسر جهان به عنوان یک بیماری شایع و پر هزینه شناخته شده است. ذخایر چربی اضافی بدن باعث بالا رفتن بیش از حد وزن بدن و در نتیجه از دست رفتن تناسب اندام فرد میشود. چاقی علاوه بر اختلالات روحی و روانی و مشکلات روابط فردی و اجتماعی که به وجود خواهد آورد، با بر هم زدن عملکرد طبیعی ارگانهای حیاتی بدن سلامتی جسمی فرد را نیز تهدید میکند.
افراد چاق و دارای اضافه وزن ممکن است راههای زیادی را برای کاهش وزن خود امتحان کرده باشند و حتی با گرفتن رژیمهای غذایی سخت و فعالیتهای بدنی سنگین، شکست خورده و به نتایج مطلوب و ایدهآل خود دست پیدا نکرده باشند. اگر با رعایت استانداردهای کاهش وزن تمام راههای ایمن را امتحان نموده و مؤفق به تغییر وزن مورد نظر خود نشدهاید، نگران نباشید! زیرا پیشرفت علم روشهای دیگری را برای کمک به رفع مشکل چاقی شما کشف نموده که میتواند بسیار مؤثر باشد.
بزرگترین مشکل افراد چاق اشتها و تمایل بیش از حد آنها برای خوردن و سیریناپذیری است که علم به راحتی توانسته با ایجاد تغییراتی در معده فرد مانع زیادهروی او در خوردن و آشامیدن شود. در واقع با به کارگیری انواع روشهای جراحی تهاجمی و کم تهاجمی حجم معده فرد را کاهش میدهند تا فرد با وجود تمایل به خوردن به دلیل احساس پری که در معده خود میکند، خیلی سریعتر از قبل و حتی اطرافیان دست از غذا خوردن بکشد.
به طور طبیعی با کم شدن مواد غذایی مصرفی، میزان کالری دریافتی بدن ـ که در صورت اضافه بودن به صورت بافت چربی ذخیره میشود ـ کاهش مییابد. این تغییر مثبت میتواند به کم شدن اختلاف میان کالری دریافتی و مصرفی بدن کمک کند.
روشهای مختلفی برای کوچک کردن معده افراد چاقی که بیش از حد اضافه وزن دارند یا تحت تأثیر چاقی از بیماری زمینهای رنج میبرند، وجود دارد. در هر یک از این روشها با تکنیکی خاص حجم معده را تغییر میدهند. برای مثال با کمک روشی به نام بالون معده، بیشتر فضای خالی معده را با بالونی از آب یا هوا پر کرده، در روش حلقه معده، آن را تنگ و با اسلیو معده باریک و با کمک بای پس معده قسمتی از معده و روده را برمیدارند. اگرچه هر کدام از این روشهای جراحی چاقی خطرات و عوارض مربوط به خود مانند احتمال عفونت، فتق و لخته شدن خون را دارند و ممکن است فرد را مجبور به پیگیریهای مداوم کنند، اما نتایج حاصل از آنها و میزان موفقیت شان در درمان چاقی فرد را علیرغم مشکلات احتمالی جذب خواهند کرد.
با این حال نتایج حاصل از جراحی چاقی نیز به شرطی میتواند پایدار بماند که فرد تغییرات چشمگیر و دائمی در سبک زندگی خود ایجاد کند.
توصیههایی برای بیماران چاقی
سعی گردد با بدست آوردن اطلاعات کافی در مورد درمان بیماران چاق به یک انتخاب صحیح و درست برسند. البته لازم نیست که جزئیات یا تکنیکهای عمل را بدانند که این خارج از درک افراد غیر پزشک است و تلاش در این مورد توسط بیمار یا جراح بیمورد است.
انتخاب انواع درمانهای چاقی براساس بعد احساسی یا چشم و هم چشمی نباشد، که متأسفانه بعضی اعمال جراحی مثل اعمال زیبایی بینی، صورت و … در کشورمان به مرز غیر معقول رسیده و جنبه روانی به خود گرفته.
به هیچ وجه تحت تأثیر تبلیغات برخی مراکز، افراد، بنگاهها، فیلمها و به ندرت برخی از جراحان، قرارنگیرند که مثلاً این روش جراحی بسیار خوب است و نتایج خوبی دارد.
بسیاری از روشهای جراحی که در گذشته به عنوان بهترین روش محسوب میشدند، امروزه منسوخ شده و چه بسا بهترین روشهایی که امروزه تأکید میشوند در آینده نیز منسوخ شوند (به دلیل ایجاد عوارض دیررسی که در حال حاضر خود را نشان نمیدهند و نیازمند گذر زمان هستند که حتی ممکن است قابل اصلاح نباشند).
معیار انتخاب افراد چاق برای تصمیمگیری در مورد نوع عمل یا انتخاب جراح، فقط افراد عمل شده یا افراد غیر متخصص نباشد، چراکه ممکن است به دلیل اینکه فرد به تازگی تحت عمل قرارگرفته شده، هنوز آثار دیررس عمل را تجربه نکرده باشد.
تجربه همکاران جراح در این عمل، بسیار ضروری میباشد که مستلزم زمان و سالیان طولانی کار جراحی میباشد و در مدت زمان ۱ یا ۲ سال به دست نمیآید و هرچه سابقه طولانیتر باشد، اطمینان بیشتری حاصل میگردد.
هدف در اعمال جراحی چاقی فقط ایجاد کاهش وزن نمیباشد، بلکه باید روشی انتخاب و تکنیکهایی به کار گرفته و تمهیداتی اعمال شود که ساختار ارگانیکی ارگانهای دیگر به خطر نیفتد، مثلاً اگر یکسری اصول رعایت نشود و فرد با کاهش وزن شدید و سریعی در مدت کوتاهی مواجه شود، فرد دچار عوارض شدید گوارشی و بیرونروی مداوم یا برعکس، دچار کبد چرب شدید یا نارسائی کلیوی یا دچار عوارض اسکلتی و پوکی استخوان و … خواهد شد.
افراد چاق بدانند که بهترین روش برای آنها ممکن است با بهترین روش برای دیگری متفاوت باشد، یعنی نمیتوان تنها یک روش را به عنوان بهترین روش برای همه درنظر گرفت.
اعمال جراحی بیماران چاق روشهای مختلفی دارد. به عنوان مثال، گاستریک بای پاس، اسلیوگاسترکتومی، گاستریک بایندینگ، دودنال سویچ و …، و هرکدام ممکن است برای فردی بهترین روش باشد و برای دیگری غیرمفید.
و در پایان بهترین روش درمان چاقی عبارت است از رژیم توأم با ورزش و درکنار آن مشاوره تغذیه و گاهی مشاوره پزشکان اعصاب؛ که در صورت تلاش و جدیت به روش فوق و ناموفق شدن توصیه به اعمال جراحی چاقی میگردد.