ساعات بازدید باغ موزه قصر : همه روزه از ساعت 14 الی 21 (بازدید برای عموم) از ساعت 9 الی 13 (بازدید گروهی و سازمانی)
مسیر های دسترسی به باغ موزه قصر :
اتوبان شهید صیاد شیرازی، خروجی پلیس شریعتی، میدان پلیس، باغ موزه قصر
انتهای خیابان شهید مطهری، بعد از تقاطع دکتر شریعتی، میدان پلیس، باغ موزه قصر
تلفن های گویای باغ موزه قصر : 88423400-88445806- 88443311
دفتر مدیریت : 88442299
روابط عمومی : 88437393
باغ موزه قصر که در خیابان شریعتی، خیابان پلیس تهران واقع شده است از موزهای دیدنی تهران است و جالب است بدانید که زندان قصر در تاریخ ۱۱ آذرماه ۱۳۰۸ به دست رضا شاه افتتاح گردید. فاز اولیه زندان که در آن زمان افتتاح شد ۱۹۲ اتاق بود با گنجایش ۸۰۰ زندانی. بعدها و تا زمان ساخت زندان اوین در دهه چهل، این زندان تنها زندان پایتخت بود. در این دوران زندان قصر توسعه زیادی پیدا کرد. پس از انقلاب اسلامی ایران این زندان محل حبس زندانیان غیر سیاسی بود.
در سال ۱۳۸۳ این زندان تعطیل و شهرداری شروع به تخریب بخش هایی از زندان نمود که با پیگیری کانون زندانیان سیاسی قبل از انقلاب با ثبت زندان به عنوان آثار ملی در سازمان میراث فرهنگی از تخریب آن جلوگیری و متعاقبا بوسیله شهرداری به باغ موزه تبدیل گردید. البته در این میان تا قبل از ثبت محل، زندان زنان سیاسی تخریب شد.
سرانجام این باغ موزه در تاریخ ۱۴ آبان ماه ۱۳۹۱ با حضور شهردار تهران و جمعی از هنرمندان برای بازدید عموم رسماً افتتاح گردید.
تاریخچه زندان قصر :
فتحعلیشاه قاجار در سال 1177 ه.ش در سال دوم سلطنت خودفرمان داد تا بیرون از تهران قصری برایش بسازند. در آن جا یک عمارت بزرگ شامل بیرونی، اندرونی، کلاه فرنگی و استخر بنا کردند. این قصر به تدریج از دوره ناصرالدین شاه با کم توجهی از رونق اولیه افتاد. ناصرالدین شاه امر کرد که فوج قزاق اردوی سالیانه خود را در این محوطه برپا سازد که این شروع کاربری نظامی این منطقه بود. در دوره مظفرالدین شاه باغ قصر قجر به دست اداره ژاندارمری افتاد، باغ به تدریج کاربری خود را از دست داد و قصر نیز متروکه و به ویرانه تبدیل شد. بخش های زیادی از قصر قاجار در سال1284 ه.ش بر اثر بارش شدید باران و وقوع سیل، تخریب شد. با این حال بقایای ساختمان قصر قاجار تا 1337 هجری شمسی باقی بود.
حدود یکصد و سی سال بعد از ساخته شدن قصر قاجار شالوده های اولین زندان نوین ایران بر پای ویرانه های قصر و زمین های پایین دست آن بنا نهاده شد. تا از آبان ماه سال 1308 هجری شمسی نام “زندان قصر” را به خود گیرد.
در آبان ماه 1391 به نام “باغ موزه قصر” گشوده شد تا روایتگر بخشی از تاریخ و فرهنگ دو سده گذشته این سرزمین باشد.
اولین زندانی زندان قصر، سازنده آن یعنی سرتیپ درگاهی بود. او تنها دو روز پس از همراهی رضا شاه در مراسم افتتاح زندان، در همان زندان محبوس گردید. قوامالسلطنه، صارمالدوله، صولتالدوله، عبدالحسین تیمورتاش، بزرگ علوی و علیمردان خان بختیاری و پنجاه و سه نفر و محمد فرخی یزدی و همچنین دکتر تقی ارانی برخی از زندانیان معروف این زندان هستند. از زندانیان معروف پس از انقلاب میتوان به امیر عباس هویدا و اغلب اعدام شدگان رژیم پهلوی اشاره کرد.
بزرگ علوی سرگذشت سالهای حبس خود و دیگر زندانیان مشهور را در کتاب “۵۳ نفر” در زندان قصر نوشت.
“باغ ایرانی” یکی از بخش های این مجموعه است که با بهرهگیری از تنوع گیاهی یک فضای شهری دلنشین و یک موزه روباز محسوب ایجاد شده است.
یکی از بخش های اصلی، “موزه تاریخ انقلاب اسلامی ایران” است. این موزه تصویری است از مبارزات مردم در دوران پهلوی و بخش دیگر “موزه زندان” است که بازسازی عینی فضای زندان از اتفاقاتی است که در دوره رژیم پهلوی افتاد و هم محلی برای تصویربرداری مجموعه های سینمایی.
از دیگر بخش های این باغ موزه می توان به مسجد، زورخانه قصر، باغ های ایرانی، کتابخانه مرکز تحقیقات، گالری های مختلف، فضاهای نمایشگاهی و فرهنگی چایخانه و سفره خانه سنتی، مراکز عرصه محصولات فرهنگی، بازارچه محصولات هنری و صنایع دستی اشاره کرد.
همچنین شهروندان میتوانند در محدوده زندان، از فضای سبز و بوستان و مجموعههای فرهنگی ورزشی موزه بازدید کنند.
زندان مارکوف نیز با مساحتی بالغ بر 8800 متر مربع از فضاهای متنوعی همچون مرکز اسناد، تصاویر و اشیاء تاریخی، نمایشگاه، گالری موسمی، کافه گالری و سالن اجتماعات چند منظوره تشکیل شده است.
مسجد، کتابفروشی دائمی (با مضامین تاریخ انقلاب و مبارزات سیاسی و کتب مرتبط با زندان) و زورخانه از دیگر قسمت های این مجموعه محسوب میشوند.
همچنین حسینیه، رستوران و کافی شاپ نیز دیگر قسمتهای این مجموعه را تشکیل میدهد و سه حیاط موجود در زندان قابلیت پخش فیلم و نماهنگ و ویدئوهای مفهومی دارند.