شانه یخ زده یا آدابتیو بروزیتیس (Adhesive Capsulitis) یک حالت التهابی در مفصل شانه است که با سفت شدن و محدودیت حرکت مفصل همراه است. این شرایط ممکن است به دلیل تشکیل نسوج ندازنده (adhesions) و تورم در بافت های محیطی مفصل شانه رخ دهد. علل دقیق این بیماری هنوز کاملاً مشخص نیست، اما عواملی مانند ضعف عضلات، آسیب، التهاب، بیماری های مزمن و عوامل خطر مانند دیابت، بیماری های تیروئید و سن بالا می توانند در بروز آن نقش داشته باشند.
علائم شانه یخ زده
علائم و نشانه های شانه یخ زده ممکن است به طور تدریجی بروز پیدا کند و در مراحل مختلف متفاوت باشد. برخی از نشانه ها عبارتند از:
• درد شانه: درد شانه ممکن است شدید و متوسط بوده و به صورت مزمن و مداوم باشد. در برخی موارد، درد به سر طولانی تر ادامه می یابد و می تواند به ناحیه بازو و گردن گسترش یابد.
• محدودیت حرکت: یکی از نشانه های اصلی شانه یخ زده، محدودیت حرکت در مفصل شانه است. افراد ممکن است مشکل در حرکت های بالا، پایین، به جلو و به عقب شانه داشته باشند.
• سفتی مفصل: مفصل شانه ممکن است سفت شده و حرکت آزاد آن را محدود کند. این سفتی می تواند باعث ایجاد مشکلات در انجام فعالیت های روزمره شود.
• درد شبانه: برخی افراد ممکن است درد شدیدتری در شب تجربه کنند که باعث اختلال در خواب آنها شود.
• تورم و التهاب: در برخی موارد، مفصل شانه ممکن است تورم، قرمزی و التهاب از خود نشان دهد.
در صورت تجربه هر یک از این علائم، مهم است که به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا ارزیابی دقیقی انجام شود و درمان مناسب برای شما تعیین شود.
بیشتر بخوانید : هزینه فیزیوتراپی شانه در سال 1402 چقدر است؟!
چه عواملی می توانند باعث شانه یخ زده شوند؟
شانه یخ زده (آدابتیو بروزیتیس) می تواند به علت چندین عامل ایجاد شود. عواملی که ممکن است باعث بروز شانه یخ زده شوند عبارتند از:
• آسیب فیزیکی: آسیب های فیزیکی مانند ضربه، سقوط، فشار یا تصادف می تواند منجر به شانه یخ زده شود. این آسیب ها می توانند باعث تغییر در ساختار و عملکرد مفصل شانه شوند.
• تنش عضلانی: تنش و فشار مکرر بر روی عضلات و بافت های اطراف شانه نیز می تواند شانه یخ زده را تحریک کند. مثال هایی از عواملی که می توانند تنش عضلانی ایجاد کنند عبارتند از استفاده مفرط از شانه، حرکات تکراری، نگهداری شانه در وضعیت نامناسب برای مدت طولانی و استرس روزمره.
• عوامل روانشناختی: عوامل روانشناختی مانند استرس، اضطراب، افسردگی و فشار ناشی از کار یا زندگی روزمره نیز می توانند باعث شانه یخ زده شوند. روابط میان عوامل روانشناختی و شانه یخ زده هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما برخی از تحقیقات نشان داده اند که استرس و اضطراب ممکن است نقشی در بروز و تشدید شانه یخ زده داشته باشند.
• بیماری ها و شرایط پایه: برخی از بیماری ها و شرایط پایه نیز می توانند باعث شانه یخ زده شوند. به عنوان مثال، آرتریت روماتوئید، اختلالات التهابی مفصلی، بیماری های عضلانی-اسکلتی مانند فیبرومیالژیا و بیماری صدفی، اختلالات عصبی مانند عصب تنگی و عوامل متابولیک مانند دیابت می توانند عوامل مؤثر در بروز شانه یخ زده باشند.
توجه داشته باشید که این فقط برخی از عوامل ممکن هستند و برای تشخیص دقیق و درمان شانه یخ زده، مهم است که با یک پزشک متخصص ارتوپد مشورت کنید.
تشخیص شانه یخ زده
تشخیص شانه یخ زده (Frozen Shoulder) یا (Adhesive Capsulitis) بر عهده پزشک متخصص ارتوپد است. برای تشخیص دقیق و درست شانه یخ زده، پزشک معمولاً از روش های زیر استفاده می کند:
• معاینه فیزیکی: پزشک شما ممکن است با بررسی دقیق شانه و منطقه مربوطه، علائم و نشانه های شانه یخ زده را رسیدگی کند. این شامل بررسی حرکت مفصل، محدودیت حرکت، درد، تورم، تغییر رنگ و سایر علائم است.
• تاریخچه پزشکی: پزشک احتمالاً سوابق پزشکی شما را بررسی خواهد کرد و به سوالاتی در مورد شدت درد، زمان ظهور علائم، عوامل تحریک کننده و تاثیر آن بر حرکت شانه پرداخته و شما را مورد سوال قرار خواهد داد.
• تصویربرداری: پزشک ممکن است نیاز به تصاویر تشدید شانه با روش های مانند اشعه ایکس، آندوسکوپی، سونوگرافی یا مغناطیس تصویربرداری (MRI) داشته باشد تا مفصل شانه را تصویربرداری کند و نشانه های شانه یخ زده را مشاهده کند.
• آزمایش ها: برخی از آزمایش ها ممکن است برای اطمینان از تشخیص شانه یخ زده انجام شود. این شامل آزمایش های خون و آزمایش های تصویربرداری می شود.
مهم است که در صورت تجربه علائم شانه یخ زده، به پزشک مراجعه کنید. پزشک می تواند بر اساس تاریخچه پزشکی شما، معاینه فیزیکی و تست های تکمیلی، به شما تشخیص دقیقی بدهد و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
چه روش های درمانی برای شانه یخ زده وجود دارد؟
در درمان شانه یخ زده (Frozen Shoulder) یا (Adhesive Capsulitis) از روش های مختلفی استفاده می شود. درمان بسته به شدت علائم، تشخیص پزشک و وضعیت فرد ممکن است متفاوت باشد. برخی از روش های درمانی عبارتند از:
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی یکی از روش های اصلی درمان شانه یخ زده است. تمرینات تقویتی و انعطاف پذیری مفصل و عضلات اطراف آن، ماساژ، الکتروتراپی و تمرینات تعادلی می توانند بهبود درد و محدودیت حرکت را تسریع کنند و عملکرد شانه را بهبود بخشند.
• آب درمانی: ترکیبی از تمرینات در آب و آب گرم می تواند به رهایی از درد و بهبود حرکت در مفصل شانه کمک کند. آب درمانی می تواند فشار و وزن بدن را کاهش داده و حرکت را آسان تر کند.
• داروها: پزشک ممکن است داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) را تجویز کند تا درد و التهاب را کاهش دهد. در برخی موارد، تزریق مستقیم داروها به مفصل نیز انجام می شود.
• تزریق کورتیکواستروئید: در برخی موارد شدید شانه یخ زده، پزشک ممکن است از تزریق کورتیکواستروئید به مفصل استفاده کند تا التهاب را کاهش دهد و بهبود را تسریع کند.
• جراحی: در موارد نادر و آسیب های شدید شانه یخ زده که به درمان های غیرجراحی پاسخ نمی دهند، جراحی ممکن است لازم شود. در جراحی شانه یخ زده، انسدادات موجود در مفصل شانه تخلیه می شوند و روند ترمیم و بازگشت به حرکت طبیعی تسریع می شود.
مهم است که برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، به پزشک ارتوپد مراجعه کنید. پزشک شما براساس شدت علائم و وضعیت شما، برنامه درمانی مناسب را تعیین خواهد کرد.
تاثیر فیزیوتراپی بر شانه یخ زده
فیزیوتراپی تاثیر مهمی در درمان شانه یخ زده (آدابتیو بروزیتیس) یا (Adhesive Capsulitis) دارد. این روش درمانی می تواند بهبود درد، افزایش محدودیت حرکت و بهبود عملکرد شانه را تسریع کند. تاثیرات فیزیوتراپی بر شانه یخ زده عبارتند از:
• کاهش درد: تمرینات و تکنیک های فیزیوتراپی برای درمان شانه یخ زده می توانند به کاهش درد در شانه کمک کنند. این تمرینات شامل تمرینات تقویتی، انعطاف پذیری، تمرینات کششی و تمرینات تعادلی می شود. با تقویت عضلات ضعیف، کاهش تنش عضلانی و افزایش انعطاف، فشار و استرس بر مفصل شانه کاهش می یابد و درد بهبود می یابد.
• افزایش محدودیت حرکت: یکی از نشانه های اصلی شانه یخ زده محدودیت حرکت است. فیزیوتراپی در درمان شانه یخ زده؛ با استفاده از تمرینات خاص می تواند محدودیت حرکت را کاهش دهد و محدودیت هایی که در حرکت های بالا، پایین، به جلو و به عقب شانه وجود دارد، را بهبود بخشد.
• بهبود عملکرد شانه: با تمرینات فیزیوتراپی، عملکرد شانه و قابلیت انجام فعالیت های روزمره بهبود می یابد. تقویت عضلات شانه و افزایش استقامت آنها، کاهش تنش و بهبود تعادل عضلات، به شما کمک می کند تا حرکت های روزانه را با راحتی بیشتری انجام دهید.
• کاهش التهاب و تورم: برخی تکنیک های فیزیوتراپی در درمان شانه یخ زده، مانند ماساژ و تمرینات خاص، می توانند به کاهش التهاب و تورم در مفصل شانه کمک کنند. این تکنیک ها بهبود جریان خون و لنفا در منطقه مورد نیاز را تسریع می کنند و به کاهش التهاب و تورم کمک می کنند.
مهم است که برای استفاده از فیزیوتراپی درمانی برای شانه یخ زده، با یک فیزیوتراپیست متخصص مشورت کنید. آنها می توانند برنامه درمانی مناسب را برای شما تعیین کنند و تمرینات را با توجه به وضعیت شما انجام دهید.
بیشتر بخوانید : بهترین مرکز فیزیوتراپی غرب تهران
درمان خانگی برای شانه یخ زده چیست؟
در صورت بروز شانه یخ زده، درمان خانگی می تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. اما مهم است که توجه داشته باشید که درمان خانگی نباید جایگزین مراجعه به پزشک متخصص شود. در صورت بروز علائم شانه یخ زده، توصیه می شود با پزشک خود مشورت کنید تا تشخیص دقیقی بگیرید و برنامه درمانی مناسب را دنبال کنید. در هر صورت، درمان خانگی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• استفاده از یخ یا گرما: استفاده از بسته یخ یا کمپرس یخ بر روی منطقه دردناک به مدت 15 تا 20 دقیقه هر سه تا چهار ساعت می تواند در کاهش درد و التهاب مفید باشد. همچنین، برخی افراد ترجیح می دهند از کمپرس گرما استفاده کنند تا عضلات را رها کرده و جریان خون را به منطقه متأثر افزایش دهند. با این حال، قبل از استفاده از گرما، مطمئن شوید که در منطقه هیچ التهابی شدیدی وجود ندارد.
• آرام بخش ها: استفاده از آرام بخش ها مانند استفاده از پنادول یا ایبوپروفن می تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. با این حال، قبل از مصرف داروها، بهتر است با داروساز یا پزشک خود مشورت کنید و دستورات مورد نظر را رعایت کنید.
• آرامش و استراحت: به منظور کاهش فشار و تنش روی مفصل شانه، استراحت کافی بدهید و فعالیت هایی که ممکن است عضلات و مفاصل را تحریک کنند، مانند حمل و جابجایی اشیاء سنگین، تکراری و پرتنش را کاهش دهید.
تمرینات تقویتی و انعطاف پذیری: پس از بهبود علائم شانه یخ زده، می توانید به تمرینات تقویتی و انعطاف پذیری مخصوص شانه و عضلات مربوطه بپردازید. این تمرینات می توانند به تقویت عضلات، افزایش انعطاف پذیری و بهبود کارایی شانه کمک کنند. با این حال، قبل از شروع هر گونه برنامه تمرینی، بهتر است با پزشک یا متخصص تمرینات فیزیوتراپی مشورت کنید.
در هر صورت، در صورت بروز شانه یخ زده، مهم است که با پزشک مشورت کنید تا تشخیص دقیقی بگیرید و راهنمایی درمانی مناسب را دریافت کنید. هر شخص و شرایط بستگی به هم دارد و درمان خانگی برای یک فرد ممکن است برای دیگری مناسب نباشد.