کبد یکی از مهم ترین عضو بدن انسان ها است. وظیفه ای که کبد در بدن دارد این است که سموم را از بدن پاکسازی بکند، مواد غذایی را تجزیه کند و انرژی را ذخیره کند. اگر چربی زیادی در سلول های کبد جمع بشود، در علم پزشکی به این مورد کبد چرب گفته میشود. این مشکل در سال های اخیر در بین مردم بسیار شایع شده است، بخصوص کسانی که سبک زندگی آنان به گونه ای است که یا بسیار کم تحرک هستند یا تغذیه نامناسبی دارند مانند ز غذاهای چرب و شیرین. اگر این مشکل زود شناسایی بشود میتوان خیلی زود درمان کرد.
کبد چرب به چه معنا است؟
اگر در بافت کبد، بیشتر از حد استاندارد چربی تجمع کند،کبد چرب است. به طور نرمال، یک مقدار ناچیز چربی در سلول های کبد وجود دارد، ولی اگر حجم چربی از حدود ۵ تا ۱۰ درصد وزن کبد بیشتر بشود به معنا است که کبد چرب شده است.
انواع کبد چرب:
غیرالکلی (NAFLD): شایع ترین نوع در ایران است که هیچ ارتباطی به مصرف الکل ندارد.
الکلی: به علت مصرف بی رویه الکل ایجاد میشود.
کبد چرب چه علائمی به همراه دارد؟
جالب است که بدانید گاهی اوقات اکثر افرادی که کبد چرب دارند تا مدت ها هیچ علائمی احساس نمیکنند. ما به مرور زمان ممکن است که این علائم مشاهده بشود:
- خستگی و بیحالی مداوم
- احساس سنگینی در سمت راست شکم
- بالا رفتن آنزیمهای کبدی در آزمایش
- تهوع و بیاشتهایی
- زردی پوست یا چشمها (در مراحل پیشرفته)
اگر هرکدام از این علائم را مشاهده کردید، پیشنهاد میشود که یک آزمایش ساده بدهید و حتما با پزشک گوارش مشورت کنید.
علت ایجاد کننده کبد چرب چیست؟
طبق گفته دکتر خسرویانی و تحقیقات جدید، اصلی ترین علت کبد چرب، داشتن سبک زندگی اشتباه است.
چند عوامل مهمی که باعث این مشکل میشود:
- پرخوری و مصرف زیاد غذاهای سرخکردنی و شیرین
- کمتحرکی
- چاقی، مخصوصاً در ناحیه شکم
- دیابت یا قند خون بالا
- چربی خون زیاد
- مصرف بیرویه دارو یا مکملهای نامطمئن
- استرس و بیخوابی مداوم
چگونه میشود تشخیص داد که کبد چرب است؟
برای تشخیص کبد چرب، معمولاً پزشک چند تا مرحله رو انجام میدهد:
- سابقه و علائم بیمار بررسی میشود.
- آزمایش خون برای چک کردن آنزیمهای کبدی
- سونوگرافی کبد برای دیدن میزان چربی
- گاهی هم فیبرواسکن یا بیوپسی کبد در صورت لزوم
کبد چرب چگونه درمان میشود؟
دکتر خسرویانی همیشه تاکید بر این دارند که با تغییر سبک زنگی میتوان کبد چرب را درمان کرد نه با مصرف دارو. دارو ها در روند درمان نقس کمک کننده را دارند، اصلی ترین درمان ها:
- داشتن رژیم غذایی سالم
- حذف نوشابه، شیرینی، فستفود و روغن زیاد
- خوردن سبزی، میوه، ماهی، مرغ و حبوبات
- استفاده از روغن زیتون یا کنجد بهجای روغنهای صنعتی
- ورزش کردن منظم در روتین زندگی، حداقل نیم ساعت پیادهروی سریع در روز در کاهش چربی های بدن، بخصوص چربی کبد موثر است.
- کاهش وزن تدریجی، کم شدن ۵ تا ۱۰ درصد وزن میتواند تاتیر بسیار زیادی بگذارد، ولی هرگز نباید ناگهانی وزن کم کرد چون ممکن است شرایط را پیچیده تر بکند.
- کنترل بیماریهای زمینهای، دیابت، فشار خون و چربی بالا باید تحت کنترل باشند، وگرنه مراحل درمان کبد چرب ممکن است انجام نشود.
- پرهیز از مصرف داروهای بیمورد، اکثر افراد بدون مشورت با پزشک متخصص، دارو یا دمنوشهای “چربیسوز” مصرف میکنند، که بعضی از آن ها ممکن است به کبد آسیب بزنند.
برای بهبود سریعتر کبد چرب، دکتر خسروی پیشنهاد میدهد که:
-
خواب کافی داشته باشید(۷ تا ۸ ساعت شبانه)
- در طول روز آب زیاد مصرف کنید.
- کنترل استرس با مدیتیشن یا پیادهروی
- مصرف متعادل قهوه تلخ یا چای سبز
- اجتناب از غذا خوردن دیر وقت شب
اگر کبد چرب درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟
اگر به کبد چرب بی توجهی بشود، ممکن است مشکلات بیشتری پیش آید:
- لتهاب کبد (NASH)
- سفت شدن بافت کبد (فیبروز)
- سیروز و نارسایی کبد
- افزایش احتمال سرطان کبد
سخن پایانی:
در کنار مصرف دارو و رعایت توصیه های پزشکی، سبک زندگی سالم نقش بسیار پررنگی در درمان کبد چرب دارد. دکتر رستم خسرویانی همیشه تأکید میکند که اولین قدم برای درمان، داشتن یک برنامه تغذیه سالم است. باید تا جایی که امکان دارد مصرف غذاهای چرب، سرخکردنی، نوشابه و شیرینیها را کاهش داد، چرا که تمام این مواد مستقیما باعث تجمع چربی در کبد میشوند. درحالی که مصرف سبزیجات تازه، میوه، ماهی و روغن زیتون میتوانند کمک بسیار زیادی بر پاکسازی کبد بکنند. ورزش منظم هم خیلی مؤثر است، حتی یک پیادهروی نیمساعته در روز میتواند باعث بشود که چربیها کمتر بر بدن و کبد جمع بشوند. دکتر خسرویانی به بیماران خود توصیه میکنند که حتماً مصرف سیگار و الکل رو کنار بگذارند، چون که آسیب جدی به سلول های کبد میزنند. در نهایت پیشنهاد میشود که هر چند ماه یک بار آزمایش خون انجام بدهید تا وضعیت کبد شما تحت کنترل باشد. تشخیص زودهنگام باعث میشود که درمان خیلی راحت تر پیش برود و از پیشرفت بیماری جلوگیری بشود.
شماره تماس ها:
آدرس: خیابان پیروزی، بین خیابان دوم و سوم نیروی هوایی، شماره ۱۴۹، ساختمان بوست