اختلالات تیروئید و تاثیر آن بر افسردگی

از آن جایی که اختلالات تیروئید و افسردگی در هم تنیده شده اند، خوب است که در ابتدا با نشانه های آن آشنا شویم. عوامل متفاوتی ممکن است باعث بروز افسردگی در شخص شود ولی برخی اوقات افسردگی نشانه کم کاری تیروئید است. اگر شما به کم‌کاری تیروئید مبتلا باشید، ممکن است اغلب دچار خستگی، تنبلی و مشکل در تمرکز باشید و یا بیش از حد معمول بخوابید. گزارش های فراوانی وجود دارند که نشان می‌ دهند کم‌کاری تیروئید و افسردگی با یکدیگر ارتباط دارند.
اگر غده تیروئید خیلی کم هورمون ترشح کند، باعث تغییرات خلقی و افسردگی در فرد می شود. زیرا هورمون هایی که تیروئید ترشح می کند به تنظیم سطح انرژی و متابولیسم بدن کمک می کنند. کم کاری تیروئید در بزرگسالان موجـب بروز اختلالاتی در خلق و خـو و رفتار فرد می شود. از جمله اضطراب و افسردگی و کمبود حافظه یا زوال عقل.
به صورت معمول پزشکان برای این که تشخیص بدهند آیا افسردگی شخص به دلیل کم‌کاری تیروئید است، از آزمایش خون استفاده می کنند. به این ترتیب که اگر سطح هورمون تیروکسین فرد پایین باشد و سطح هورمون تحریک‌کننده تیروئید یا TSH او بالا باشد، آزمایش‌ خون کم‌کاری تیروئید را نشان می دهد. در این گونه موارد پزشک دارو های مخصوص درمان کم کاری تیروئید را می دهد و با بهبود سطح هورمون های تیروئید بیمار احساس بهتری خواهد داشت. در نتیجه همه علائم بیماری او از جمله افسردگی از بین خواهد رفت. در ادامه این مطلب از سایت برترین ها به تاثیرات تیروئید خواهیم پرداخت.
 

ارتباط بیماری تیروئید و افسردگی

علاوه بر کم کاری تیروئید، نوعی از اختلالات دیگر مربوط به تیروئید و افسردگی وجود دارد و آن هم پرکاری تیروئید است. پر کاری تیروئید زمانی اتفاق می افتد که بدن فرد بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند. بسیاری از افرادی که تیروئید پر کار دارند، به نوعی از علائم اضطراب رنج می برند. همچنین تحقیقات نشان داده است که افسردگی نیز در بین این بیماران بسیار شایع است. طوری که ۶۹ درصد افراد مبتلا به پرکاری تیروئید مبتلا به افسردگی هستند. بنابراین ارتباط بین تیروئید و اختلالات روانی در هر دو نوع اختلالات کم کاری و پر کاری تیروئید دیده می شود.
اغلب افراد جامعه تصور می کنند که افسردگی علائمی مانند احساس غمگینی یا داشتن روحیه افسرده را به همراه دارد. در حالی که علائم دیگری نظیر از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیت ها، تغییر در اشتها، کاهش یا افزایش وزن، اختلالات خواب یا خواب زیاد و از دست دادن انرژی یا افزایش خستگی نیز از نشانه های دیگر افسردگی در فرد است. به علاوه افزایش فعالیت بدنی بی هدف، کند شدن حرکات یا گفتار، احساس گناه یا بی ارزش بودن، مشکل در فکر کردن، تمرکز و تصمیم گیری و افکار مرگ یا خودکشی نیز در بیشتر افراد افسرده دیده می شود.
همه علائم فوق ناخوشایند و مشکل ساز هستند، به خصوص افکار خودکشی که در افراد افسرده وجود دارد بسیار خطرناک است و ممکن است به بهای از دست دادن جان آن ها تمام شود.
به طور کلی، هر چه اختلالات تیروئید شدیدتر باشد، تغییرات روحی و روانی فرد نیز شدیدتر خواهد بود. هر نوع اختلال تیروئیدی که فرد داشته باشد باعث می ‌شود نسبت به قبل احساساتی ‌تر باشد. حتی ممکن است فرد متوجه تغییر خلق و خوی خود شود که بیشتر این تغییرات سریع و غیر قابل پیش بینی هستند.

روش‌های درمان تیروئید و افسردگی

روش های درمان تیروئید و افسردگی به این صورت است که در ابتدا به درمان دارویی تیروئید پرداخته می شود. این داروهای تیروئیدی یا تولید هورمون های تیروئید در بدن را کاهش دهند و یا هورمون های از دست رفته را جایگزین می کنند تا به بهبود عملکرد تیروئید کمک کنند.
اغلب پزشکان انجام آزمایش های دوره ای را بعد از درمان به صورت مرتب توصیه می کنند تا عملکرد موثر داروها را پیگیری کند. گاهی اوقات ترکیب داروهای تیروئید با داروهای ضد افسردگی درمان موثر برای افسردگی افراد با تیروئید طبیعی، محسوب می شود. زیرا در یک تحقیق، 23 درصد از افرادی که هورمون تیروئید T3 را به همراه درمان ضد افسردگی خود استفاده کرده اند، علائم افسردگی آن ها بهبود پیدا کرده است.
تجزیه و تحلیل های اخیر نشان می دهد که با وجود بی خطر بودن ترکیب داروهای تیروئید و داروهای ضد افسردگی، رابطه پیچیده ای بین افسردگی و کم کاری تیروئید وجود دارد. در برخی افراد، درمان عدم تعادل تیروئید می تواند افسردگی را بهبود دهد. با این وجود اگر همچنان علائم افسردگی را تجربه می کنید، ممکن است پزشک استفاده از درمان های مکمل مانند دارو های ضد افسردگی، روان درمانی یا ترکیبی از هر دو را پیشنهاد دهد. علاوه بر آن داروهای اختلالات خلقی که با سلامت روان افراد تداخل دارند، می توانند بر عملکرد تیروئید آن ها موثر باشند.
در هر صورت شواهد نشان داده است که درمان اختلالات تیروئیدی می ‌تواند اثر داروهای ضد افسردگی را افزایش دهد. از طرفی دیگر دارو های ضد افسردگی متداول مانند مهار کننده‌ های انتخابی باز جذب سروتونین می‌توانند بر عملکرد تیروئید تأثیر بگذارند. این گروه از داروها می‌توانند سطح هورمون T4 را کاهش دهند و بر ارسال سیگنال ‌های هورمونی هیپوتالاموس مغز تأثیر بگذارند. این مسأله ترشح هورمون ‌های تیروئیدی را کمتر می کند.

تکنیک‌های موثر برای درمان تیروئید 

حالا باید ببینیم تکنیک های درمان تیروئید و افسردگی چیست؟ کم‌کاری تیروئید که شامل افزایش   TSH ( Thyroid-(Stimulating Hormone    همراه با سطح طبیعی هورمون‌های تیروئید در گردش خون است، همواره به عنوان یکی از علل اختلالات روانی و افسردگی مورد بحث قرار گرفته است. در یک مطالعه موردی بر روی 10 بیمار مبتلا به کم کاری تیروئید و تحت درمان با داروی لوتيروکسين نشان داده شده است که درمان با لووتیروکسین سبب بهبود ضریب هوشی، حافظه و افسردگی مبتلایان به کم‌کاری تیرویید نشده است.
بسياري از بيماران مبتلا به کم کاري تيروئيد که تحت درمان با لوتيروکسين قرار گرفته اند، با وجود رسيدن به حد طبيعي هورمون هاي تيروئيد در خون خود، همچنان از علائم افسردگي رنج مي برند. این مساله بیانگر آن است که بایستی حد طبيعي TSH به طور اختصاصي در رابطه با افسردگي تعيين گردد.
اگر علائم افسردگی دارید ممکن است برای شما این سوال مطرح باشد که آیا ارتباطی بین تیروئید و افسردگی شما وجود دارد یا خیر؟ حتی اگر سطح TSH شما به صورت طبیعی آزمایش شده باشد ممکن است در مورد عملکرد تیروئید نیاز به انجام آزمایش های دقیق تری باشد.
در این خصوص بهتر است احتمال بیماری تیروئید را با پزشک خانواده یا یک روانپزشک در میان بگذارید. به ویژه از غربالگری سطح هورمون T3 و T4 سوال کنید و ببینید آیا سطح این هورمون ها در بدن شما در حد استاندارد قرار دارد یا خیر؟ کاری که هرگز نباید انجام دهید آن است که بدون صحبت با پزشک، داروهای افسردگی قبلی خود را قطع کنید.
اگر به دنبال درمان های جایگزین و روش های جدید برای درمان افسردگی خود هستید با پزشک خود برنامه ای تنظیم کنید که به تدریج دوز های داروی خود را تغییر داده یا مکمل ها را در برنامه روزانه شما قرار دهد.

بهترین راهکار برای برخورد با تیروئید و علائم افسردگی تاثیرگذار آن

شیوع علائم افسردگی در کم کاری تیروئید حدود 60 درصد است. درحالی که  0.5% الی 8% بیماران مبتلا به افسردگی، کم کاری تیروئید را نیز تجربه کرده اند. به این معنی که اگر شما دچار کم کاری تیروئید هستید، 60 درصد امکان ابتلا به افسردگی را دارید. ولی اگر مبتلا به افسردگی هستید احتمال بسیار کمی وجود دارد که کم کاری تیروئید نیز داشته باشید. اگر در صورتی که پزشک معالج شما مشکوک به این موارد باشد، حتماً شما را به انجام آزمایشات بالینی مربوطه هدایت می کند. این مطلب در حقیقت ارتباط واقعی بین تیروئید و افسردگی را بیان می کند.
شایع ترین علائم عصبی در کم کاری تیروئید شامل فراموشی، خستگی، کند ذهنی و بی ثباتی هیجانی گزارش شده است. کم کاری تیروئید تأثیر مهمی بر کیفیت زندگی فرد داشته و حتی در بعضی موارد ممکن است خطر جانی برای وی داشته باشد.
 اگر احساس می‌کنید که دارای علائم بیماری‌ های کم کاری یا پرکاری تیروئید هستید حتماً برای معاینه به پزشک مراجعه کرده و علائم خود را شرح دهید. آزمایش خون قطعی ‌ترین روش ‌ برای تشخیص کم کاری و پرکاری تیروئید است. در این آزمایش، میزان هورمون ‌های تیروئید در خون اندازه‌گیری شده و نوع بیماری شما مشخص می ‌شود. این آزمایش خون از طریق ورید گرفته می‌شود.
علاوه بر آن پزشک متخصص ممکن است از چند آزمایش برای تشخیص تیروئید و افسردگی استفاده کند. این آزمایش ‌ها شامل اندازه گیری میزان TSH خون، T4 و T3 می ‌باشد و به طور دقیق عملکرد غده تیروئید شما را نشان می ‌دهد. اگر در نتایج آزمایش ها، میزان TSH، بالا باشد و میزان T4 پایین تر از حد تعادل باشد، فرد مبتلا به کم کاری تیروئید است.

روش های جلوگیری از ابتلاء به تیروئید 

طبق شواهد به دست آمده از تحقیقات بر روی میزان شیوع تیروئید، کم کاری یا پر کاری تیروئید یکی از بیماری‌ های شایع زنان در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی گزارش شده است. در این سنین معمولاً بانوان دچار کم کاری تیروئید می‌ شوند. در نتیجه باید جهت کنترل وضعیت سلامتی خود به صورت سالانه تیروئید خود را چک کنند.
نکته دیگر در مورد تیروئید آن است که بیماری ‌های کم کاری و پرکاری تیروئید علاوه بر رفتار های خود فرد می‌ تواند زمینه ی ارثی هم داشته باشد. با این وجود  خوشبختانه اختلالات تیروئیدی یک بیماری قابل پیشگیری است که به راحتی قابل کنترل می باشد.
استفاده از مواد مغذی از جمله، مواد غذایی حاوی روی و سلنیوم، در کنترل فعالیت غده تیروئید اهمیت بسیاری دارد. علاوه بر آن رعایت کردن یک رژیم غذایی مناسب به تعادل در میزان تیروئید بدن و پیشگیری از ابتلاء به کم کاری یا پر کاری تیروئید کمک می‌کند.
افرادی که دچار پرکاری یا کم کاری تیروئید می شوند در اسرع وقت باید به پزشک متخصص مراجعه کنند تا پروسه درمان آن ها شروع شود و با مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک بتوانند به زودی به تعادل ترشح این هورمون در بدن خود برسند. خوشبختانه، خوردن مواد مغذی مناسب و مصرف دارو ها می تواند به کاهش علائم و بهبود عملکرد تیروئید شما کمک کند. مواد مغذی مفید برای این غده، ید، سلنیوم و روی است. پیروی از یک رژیم غذایی مناسب می تواند علائم تیروئید و افسردگی شما را به حداقل برساند و در تناسب و تعادل وزن به شما کمک کند.

مواد غذایی موثر در جلوگیری از ابتلاء به تیروئید 

از جمله مواد غذایی که در تعادل فعالیت غده تیروئید به فرد کمک می کند استفاده از جلبک ‌های دریایی است که سرشار از ریز مغذی ید هستند و برای جبران کم کاری آن بسیار مفید گزارش شده اند. آجیل ‌ها نیز از جمله مواد غذایی هستند که با داشتن ریز مغذی سلنیوم به منظور تعادل ترشح غده تیروئید، بسیار تاثیر گذار هستند. از جمله این آجیل ‌ها می توان به فندق، آجیل برزیلی و امثال آن اشاره نمود.
از سایر مواد غذایی مفید در جهت تنظیم تعادل هورمون تیروئید می توان ماست منجمد شده، تخم مرغ تازه و همچنین ماهی پخته را نام برد. علاوه بر آن، برای حفظ سلامتی و تعادل غده تیروئید، استفاده از ید به میزان کافی الزامی است. همچنین تامین میزان لازم ویتامین های A و D و ریز مغذی ‌های روی و سلنیوم اهمیت فراوانی دارد.
سلنیوم باعث فعال ‌سازی هورمون تیروئید می ‌شود. این ماده معدنی ضروری همچنین دارای فواید آنتی ‌اکسیدانی نیز می باشد. یعنی می‌تواند از غده تیروئید در برابر رادیکال ‌های آزاد محافظت کند. اضافه کردن مواد غذایی سرشار از سلنیوم به رژیم غذایی شما، بهترین راه برای افزایش سطح سلنیوم در بدن است. این غذاها شامل آجیل، تن ماهی، ساردین، تخم‌ مرغ و حبوبات برزیلی است. 
با این‌ وجود، از مصرف مکمل ‌های سلنیوم خودداری کنید، مگر این که پزشک معالج به شما توصیه کرده باشد. زیرا مکمل ‌ها مقدار زیادی سلنیوم دارند که این مقدار برای بدن سمی است.
برای افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید مواد غذایی مانند تخم‌ مرغ مفید است. زیرا مقدار زیادی ید و سلنیوم در زرده آن وجود دارد. همچنین گوشت، ماهی، تمام غذا های دریایی مانند ماهی قزل ‌آلا و تن، میگو و سبزیجات پخته مانند کلم بروکلی و کلم ‌برگ مناسب هستند.

نکاتی مهم در رابطه با تغذیه مبتلایان به تیروئید و افسردگی

اگر مبتلا به کم ‌کاری تیروئید هستید، لازم است رژیم غذایی شما حاوی سبزیجات، میوه‌ ها و گوشت‌ های بدون چربی باشد استفاده از رژیم غذایی غلط می تواند این بیماری را تحریک و تشدید کند. از جمله میوه‌ های مفید برای غده تیروئید عبارتند از توت، موز، پرتقال، گوجه ‌فرنگی و میوه های دیگر به‌ غیر از هلو، گلابی و توت ‌فرنگی.
بذرها و دانه ‌های بدون گلوتن نیز برای عملکرد تیروئید مناسب هستند. این مواد غذایی را می توانید در برنج، گندم ‌سیاه، کینوا، تخم شربتی و دانه‌ های کتان پیدا کنید. لبنیات نیز از جمله مواد غذایی مناسب برای کم کاری تیروئید هستند که شامل کلیه محصولات لبنی مانند شیر، پنیر، ماست و امثال آن می شود. در مورد نوشیدنی‌ ها نیز می توانید از آب و سایر نوشیدنی ‌های غیرکافئین ‌دار استفاده کنید. 
این مواد غذایی در عین آن که بسیار سیرکننده هستند، کالری کمی دارند. در نتیجه، کمتر احتمال دارد که دچار اضافه ‌وزن شوید. به دلیل آن که در بیماری کم‌ کاری تیروئید، سوخت‌ و ساز بدن کاهش می ‌یابد، افزایش وزن به‌ راحتی اتفاق می ‌افتد. به همین دلیل مهم است که با رعایت نکات تغذیه ای، وزن متعادل خود را حفظ کنید. به این صورت که استراحت کافی داشته باشید. هر شب 7 الی 8 ساعت بخوابید. خوابیدن کمتر از این مقدار با افزایش چربی، به‌ ویژه در اطراف ناحیه شکم همراه خواهد بود.
رژیم غذایی دارای کربوهیدرات کم تا متوسط را رعایت کنید. زیرا دریافت مقدار کم کربوهیدرات برای حفظ تعادل وزن بدن بسیار تاثیر دارد. با این‌ وجود، از گرفتن رژیم کتوژنیک خودداری کنید. زیرا مصرف بسیار کم کربوهیدرات ممکن است باعث کاهش سطح هورمون تیروئید در بدن شود.
در نهایت، کم‌ کاری تیروئید یک بیماری است که 1 الی 2 درصد از مردم جهان به آن مبتلا هستند. خوشبختانه، رعایت مواد غذایی مناسب و مصرف داروها به بهبود عملکرد تیروئید کمک می کند.
 

جمع بندی 

بر اساس تحقیقات بین کم‌کاری تیروئید و افسردگی ارتباط هایی وجود دارد. به این صورت که اختلال در کم کاری تیروئید باعث اختلالات روانی نیز می‌ شود. همچنین در بیماران مبتلا به افسردگی احتمال وقوع کم ‌کاری تیروئید بالا است و همین طور بیماران مبتلا به کم‌کاری تیروئید مکرراً دچار بیماری افسردگی می شوند.
در برخی افراد، درمان عدم تعادل تیروئید می تواند افسردگی را بهبود دهد. با این وجود اگر همچنان علائم افسردگی را تجربه می کنید، ممکن است پزشک استفاده از درمان های مکمل مانند دارو های ضد افسردگی، روان درمانی یا ترکیبی از هر دو را پیشنهاد کند. 
در هر صورت شواهد نشان داده است که درمان اختلالات تیروئیدی می ‌تواند اثر داروهای ضد افسردگی را افزایش دهد. از طرفی دیگر دارو های ضد افسردگی متداول مانند مهار کننده‌ های باز جذب سروتونین می‌توانند بر عملکرد تیروئید تأثیر بگذارند. کم‌ کاری تیروئید یک بیماری شایع است که خوشبختانه، رعایت مواد غذایی مناسب و مصرف داروها به بهبود آن کمک می کند. مراجعه به پزشک متخصص غدد در تهران اولین و مهمترین قدم برای رفع تیروئید و افسردگی ناشی از آن است.