ژنیکوماستی Gynecomastia یک وضعیت است که در آن بافت سینه پسران بزرگتر می‌شود و شبیه به تورم یا بزرگی سینه زنان می‌شود. این شرایط معمولاً در دوره بلوغ و نوجوانی رخ می‌دهند و ممکن است به صورت گذرا یا دائمی باشد. در این مطلب از سایت برترین ها به علل و عوامل ایجاد ژنیکوماستی در بلوغ پسران را بررسی می‌کنیم.
ژنیکوماستی در بلوغ پسران
ژنیکوماستی به بزرگ شدن غیرطبیعی غدد سینه در مردان اشاره دارد. این عارضه می‌تواند یک یا هر دو سینه را تحت تاثیر قرار دهد و در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما بیشتر در دوران بلوغ، بین سنین 11 تا 16 سالگی شایع است.
بیشتر بخوانید : علائم سرطان سینه در نوجوانان پسر
علل ایجاد ژنیکوماستی در پسران
ژنیکوماستی ممکن است به علت تغییرات هورمونی در بدن پسران رخ دهد. در بسیاری از موارد، افزایش سطح هورمون استروژن (هورمون زنانه) یا کاهش سطح آندروژن‌ها (هورمون‌های مردانه) در بدن می‌تواند موجب بزرگی سینه در پسران شود. علل این تغییرات هورمونی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تغییرات نرمال در دوره بلوغ
در دوران بلوغ، سطح هورمون‌ها در بدن پسران و دختران تغییر می‌کند. در بسیاری از پسران، در ابتدای دوره بلوغ، سطح استروژن ممکن است بالا رود و این می‌تواند به بزرگی سینه منجر شود. این شرایط به طور عمومی در چند ماه یا چند سال پس از آغاز بلوغ بهبود می‌یابد.
- عدم تعادل هورمونی
برخی عوامل می‌توانند به تغییر سطح هورمون‌ها در بدن پسران کمک کنند و ژنیکوماستی را تسریع کنند. این عوامل ممکن است شامل مصرف برخی داروها (مانند برخی ضدانعقادها، ضدافسردگی، داروهای ضدآبشناسی، استروئیدها و آنابولیک استروئیدها)، استفاده از مواد مخدر، بیماری‌های هورمونی (مانند گلاندولاهای آدرنال، تیروئید یا تومورهای هورمون تولیدکننده) و عوامل زیست‌محیطی (مانند تماس با مواد شیمیایی مانند بیسفنول-A ) باشند.
- چاقی
چاقی می تواند سطح استروژن را در بدن افزایش دهد و خطر ابتلا به ژنیکوماستی را افزایش دهد.
- بیماری ها
برخی از بیماری ها، مانند بیماری کبد، بیماری کلیه و سندرم کلاین فلتر، می توانند با اختلال در تعادل هورمونی، خطر ابتلا به ژنیکوماستی را افزایش دهند.
- داروها
مصرف برخی از داروها، مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد فشار خون و آنتی بیوتیک ها، می تواند به عنوان عارضه جانبی باعث بزرگ شدن سینه در مردان شود.
- عوامل مرتبط با ژنتیک
در برخی موارد، ژنتیک نقشی در بروز ژنیکوماستی دارد. اگر پدر یا برادران شما ژنیکوماستی داشته‌اند، احتمال بروز آن در شما نیز بیشتر است.
علائم ژنیکوماستی
علائم اصلی ژنیکوماستی، بزرگ شدن و سفت شدن غدد سینه است. این بزرگ شدن می تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. در برخی موارد، ژنیکوماستی ممکن است با علائم دیگری مانند:
• درد یا حساسیت در سینه ها
• نوک سینه های بزرگ شده یا برآمده
• خارش یا قرمزی پوست سینه
• ترشح از نوک سینه ها
بیشتر بخوانید : علائم بلوغ زودرس در پسران چیست؟
تشخیص ژنیکوماستی در بلوغ پسران
ژنیکوماستی در دوران بلوغ بسیار شایع است و برآورد شده است که تا 65 درصد از پسران در مقطعی از این دوران به آن مبتلا می شوند. تشخیص ژنیکوماستی معمولاً با معاینه فیزیکی توسط پزشک غدد یا کودکان انجام می شود. پزشک ممکن است سوالاتی در مورد سابقه پزشکی و خانوادگی شما، داروهایی که مصرف می کنید و سبک زندگی شما بپرسد.
در برخی موارد، ممکن است آزمایشات اضافی مانند آزمایش خون، سونوگرافی یا ماموگرافی برای تأیید تشخیص و بررسی علت احتمالی ژنیکوماستی لازم باشد.
درمان ژنیکوماستی
درمان ژنیکوماستی به علت آن بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است هیچ درمانی لازم نباشد و خود به خود بهبود یابد. در موارد دیگر، درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
1. پیگیری درمانی: درصورتی که ژنیکوماستی به علت تغییرات هورمونی در دوره بلوغ رخ داده باشد، در اکثر موارد به صورت خودبخودی در چند ماه یا چند سال پس از آغاز بلوغ بهبود می‌یابد و نیازی به درمان خاصی ندارد. در این موارد، مهم است صبورانه منتظر بمانید و به رشد طبیعی بدن خود اجازه دهید
2. تغییر سبک زندگی: کاهش وزن، ترک سیگار و افزایش فعالیت بدنی می تواند به تعادل هورمون ها و کاهش ژنیکوماستی کمک کند.
3. دارو درمانی: داروهایی مانند مهارکننده های آروماتاز می توانند سطح استروژن را در بدن کاهش دهند و به کوچک شدن غدد سینه کمک کنند.
4. مدیریت عوارض دارویی: اگر مصرف داروها، مواد مخدر یا عوامل دیگر موجب بروز ژنیکوماستی شده باشد، قطع یا تغییر داروها و عوامل می‌تواند به کم شدن علائم کمک کند. اما قبل از تغییر داروها، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
5. مشاوره پزشکی: در صورت بروز ژنیکوماستی، مراجعه به پزشک متخصص یا پزشک جراحی پلاستیک برای تشخیص دقیق علت و بررسی وضعیت لازم است. پزشک می‌تواند با بررسی تاریخچه پزشکی، انجام آزمایشات تکمیلی و بررسی تصاویر تشخیصی (مانند سونوگرافی یا ماموگرافی)، علت ژنیکوماستی را تشخیص دهد و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
6. جراحی: در موارد شدید ژنیکوماستی که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهد، ممکن است جراحی برای برداشتن بافت اضافی سینه لازم باشد.
مهم است برای درمان ژنیکوماستی با پزشک متخصص مشورت کنید تا بررسی دقیق شود و راهنمایی‌های مناسب دریافت کنید. همچنین، حفظ یک سبک زندگی سالم شامل مواد غذایی سالم، ورزش منظم و کاهش استرس نیز می‌تواند به بهبود عوارض مرتبط با ژنیکوماستی کمک کند.
انواع روش‌های جراحی برای درمان ژنیکوماستی
عمل ژنیکوماستی، که به آن ماموپلاستی مردانه نیز گفته می شود، نوعی عمل جراحی است که برای برداشتن بافت اضافی سینه در مردان انجام می شود. این عمل می تواند برای رفع بزرگ شدن غدد سینه، افتادگی پوست سینه یا هر دو انجام شود. در ادامه انواع روش‌های درمانی تهاجمی ژنیکوماستی را بررسی می‌کنیم:
درمان ژنیکوماستی با لیپوساکشن
این روش یکی از رایج ترین روش های کوچک کردن سینه مردان است و در آن بافت چربی اضافی از سینه ها با استفاده از یک لوله نازک و مکش برداشته می شود. در برخی موارد، ممکن است جراح علاوه بر چربی، بافت غده سینه را نیز بردارد.
مزایای لیپوساکشن در درمان ژنیکوماستی
• روشی کم تهاجمی با دوران نقاهت کوتاه
• نتایج دائمی
• مناسب برای افراد با چربی اضافی در ناحیه سینه
معایب لیپوساکشن در درمان ژنیکوماستی
• ممکن است برای افرادی که غده سینه خیلی بزرگی دارند مناسب نباشد
• احتمال ناهمواری پوست بعد از عمل
• نیاز به بی حسی موضعی یا عمومی
درمان ژنیکوماستی با ماستکتومی
در این روش، جراح تمام بافت اضافی سینه، شامل چربی و غده، را از طریق برش هایی در اطراف آرئول (ناحیه تیره رنگ دور نوک سینه) یا زیر بغل برداشته می شود.
مزایای ماستکتومی در درمان ژنیکوماستی
• روشی موثر برای از بین بردن تمام بافت اضافی سینه
• نتایج دائمی
معایب ماستکتومی در درمان ژنیکوماستی
• روشی تهاجمی با دوران نقاهت طولانی تر
• احتمال باقی ماندن اسکار
• احتمال تغییر حس نوک سینه
درمان ژنیکوماستی با لیزر لیپولیز
لیزر لیپولیز از جمله روش های جدیدتر درمان ژنیکوماستی است که با استفاده از لیزر برای ذوب کردن چربی ها و از بین بردن آنها به طور دائمی، به کوچک شدن سینه ها کمک می کند. این روش کم تهاجمی بوده و دوران نقاهت کوتاهی دارد.
مزایای لیزر لیپولیز در درمان ژنیکوماستی
• روشی کم تهاجمی با دوران نقاهت کوتاه
• نتایج دائمی
• کمترین میزان تهاجم به بافت ها
• مناسب برای افراد با چربی و غده سینه متوسط
معایب لیزر لیپولیز در درمان ژنیکوماستی
• ممکن است برای افرادی که چربی و غده سینه زیادی دارند مناسب نباشد
• هزینه نسبتاً بالا
• نیاز به بی حسی موضعی یا عمومی
انتخاب بهترین گزینه درمانی برای ژنیکوماستی به عوامل مختلفی از جمله: علت ژنیکوماستی، شدت ژنیکوماستی، سلامت کلی شخص بستگی دارد. مهم است که با پزشک؛ در مورد بهترین گزینه درمانی صحبت کنید.
مراقبت های بعد از عمل ژنیکوماستی
• پوشیدن لباس فشاری: پوشیدن لباس فشاری به مدت چند هفته بعد از عمل برای کاهش تورم و حمایت از سینه ها ضروری است.
• مصرف داروهای مسکن: ممکن است برای تسکین درد بعد از عمل، داروهای مسکن تجویز شود.
• محدودیت فعالیت: فعالیت های سنگین باید به مدت چند هفته بعد از عمل محدود شوند.
• معاینات بعد از عمل: جراح شما شما را برای معاینات بعد از عمل برای بررسی روند بهبودی شما خواهید دید.
نتایج عمل ژنیکوماستی معمولاً دائمی هستند. بیماران از ظاهر جدید سینه خود راضی هستند و اعتماد به نفس آنها بهبود می‌یابد.
بیشتر بخوانید : علائم بزرگ شدن سینه دختران در دوران بلوغ، هرآنچه که باید بدانید
درمان ژنیکوماستی با دارودرمانی
• داروهای ضد آروماتاز: این داروها آنزیمی را که استروژن را در بدن تولید می کند، مسدود می کنند. این می تواند به کوچک شدن غدد سینه و کاهش علائم ژنیکوماستی کمک کند.
• تاموکسیفن: این دارو که معمولاً برای درمان سرطان سینه استفاده می شود، می تواند در درمان ژنیکوماستی ناشی از عدم تعادل هورمونی نیز موثر باشد.
• اسپیرونولاکتون: این دارو که معمولاً برای درمان فشار خون بالا و کم کاری غده فوق کلیوی استفاده می شود، می تواند به کاهش سطح استروژن و بهبود علائم ژنیکوماستی کمک کند.
• رالوکسیفن: این دارو شبیه به استروژن عمل می کند و می تواند به حفظ تراکم استخوان در مردان کمک کند. همچنین ممکن است به کاهش اندازه غدد سینه و بهبود علائم ژنیکوماستی کمک کند.
هورمون درمانی و مصرف دارو ممکن است برای همه افراد مبتلا به ژنیکوماستی مناسب نباشد. پزشک شما با توجه به شرایط شما بهترین روش درمانی را تجویز خواهد کرد.
درمان ژنیکوماستی با ورزش
ورزش می‌تواند در مدیریت ژنیکوماستی کمک کند، اما درمان کامل آن را تضمین نمی‌کند. ورزش‌هایی که بر عضلات قفسه سینه تمرکز می‌کنند و قدرت و تناسب اندام را افزایش می‌دهند، می‌توانند به تقویت عضلات در این منطقه کمک کنند و بهبود در ظاهر سینه را به همراه داشته باشند. برخی ورزش‌هایی که می‌توانید در نظر بگیرید عبارتند از:
• تمرینات قوی‌سازی قفسه سینه: انجام تمریناتی که به تقویت عضلات قفسه سینه می‌پردازند می‌تواند به تعادل عضلات و پوست در منطقه سینه کمک کند. برخی از تمرینات مفید شامل فشرده کردن دمبل، پرس سینه، پول‌اور‌ها و پوشش شامل می‌شوند.
• تمرینات کاهنده چربی: تمریناتی مانند ورزش‌های هوازی (مثلاً دویدن، شنا، دوچرخه سواری) می‌توانند به کاهش چربی در سرتاسر بدن کمک کنند، از جمله در منطقه سینه. با کاهش چربی بدن، احتمالاً ظاهر سینه نیز بهبود می‌یابد.
• تغییرات در رژیم غذایی: تغذیه سالم و متعادل می‌تواند در کاهش چربی بدن و بهبود وضعیت سینه تأثیرگذار باشد. مصرف مواد غذایی پر از آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد غذایی سالم و با پروتئین بالا می‌تواند به تقویت عضلات و بهبود پوست کمک کند.
مهم است بدانید که ورزش به تنهایی نمی‌تواند مشکل ژنیکوماستی را حل کند، اما می‌تواند به بهبود ظاهر سینه و افزایش تناسب اندام کمک کند. همچنین، قبل از شروع هر برنامه ورزشی جدید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا برنامه‌ای مناسب و بدون هرگونه خطر برای شما تعیین شود.