کلیه‌های انسان دو عضو لوبیایی‌شکل هستند که در دو طرف ستون فقرات و در قسمت پایینی کمر قرار دارند. وظیفه اصلی آنها تصفیه خون، دفع مواد زائد و تولید ادرار است. کلیه‌ها همچنین نقش مهمی در تنظیم فشار خون، تعادل الکترولیت‌ها و تولید هورمون‌های مؤثر بر سلامت استخوان‌ها و تولید گلبول‌های قرمز دارند.
تشخیص کلیه درد از کمر درد دشوار است. کلیه درد عمیق بوده و زیر دنده‌ها احساس می‌شود، در حالی که درد عضلانی در قسمت‌های پایین‌تر کمر حس می‌شود. درد کلیه معمولاً ناگهانی، تیرکشنده و شدید است و اغلب به علت وجود سنگ در حالب کلیه‌ها رخ می‌دهد. این نوع درد که به کولیک کلیوی معروف است، ممکن است به‌صورت متغیر افزایش و کاهش یابد. در ادامه با سایت برترین ها همراه باشید تا نکاتی را پیرامون درد کلیه و روش های درمان آن با شما در میان بگذاریم.
علائم درد کلیه
کلیه درد عمیق‌تر و آزاردهنده‌تر از درد کمر است و با تغییر حالت فیزیکی بدن تسکین نمی‌یابد. علائم کلیه درد شامل:
1. درد عمیق و آزاردهنده زیر دنده‌ها که با تغییر حالت فیزیکی تسکین نمی‌یابد.
2. درد ناگهانی و شدید که ممکن است به سمت شکم و کشاله ران انتشار یابد.
3. ادرار خونی یا تغییر رنگ ادرار به صورتی، قهوه‌ای یا تیره.
4. بوی بد ادرار.
5. تکرر ادرار و نیاز فوری به دفع ادرار.
6. تهوع و استفراغ.
7. تب با یا بدون لرز.
8. خستگی و احساس کسالت.
9. تپش قلب نامنظم (آریتمی).
10. درد در ناحیه کلیه هنگام نفس کشیدن.
بیشتر بخوانید : درمان سنگ کلیه با آب لیمو ترش
عوامل و دلایل درد کلیه
1-سنگ‌های کلیه
سنگ کلیه توده‌های سختی هستند که از تجمع مواد معدنی و نمک‌ها در کلیه تشکیل می‌شوند. این سنگ‌ها می‌توانند در مجاری ادراری حرکت کرده و باعث انسداد شوند، که منجر به درد شدید و تیرکشنده در ناحیه کلیه، پهلو، شکم و کشاله ران می‌شود. درد ناشی از سنگ کلیه معمولاً ناگهانی شروع شده و ممکن است با تهوع، استفراغ، خون در ادرار و تکرر ادرار همراه باشد. درمان سنگ کلیه بستگی به اندازه و محل سنگ دارد و می‌تواند شامل مصرف دارو، افزایش مصرف مایعات یا در موارد شدیدتر، جراحی باشد.
2. عفونت‌های کلیوی (پیلونفریت)
عفونت‌های کلیوی، مانند پیلونفریت، باعث التهاب و عفونت در کلیه‌ها می‌شوند و منجر به درد شدید در ناحیه کمر و پهلو، تب، لرز، تهوع و استفراغ می‌شوند. این عفونت‌ها معمولاً نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک دارند و در صورت عدم درمان، ممکن است به عوارض جدی‌تری منجر شوند. تشخیص و درمان به‌موقع برای جلوگیری از آسیب بیشتر کلیه‌ها ضروری است.
3. بیماری کلیه پلی‌کیستیک
بیماری کلیه پلی‌کیستیک (PKD) یک اختلال ژنتیکی است که منجر به تشکیل کیست‌های متعدد در کلیه‌ها می‌شود و باعث درد مزمن در ناحیه کمر و پهلو می‌گردد. این کیست‌ها می‌توانند عملکرد کلیه را مختل کرده و به مشکلات جدی‌تری منجر شوند.
4. هیدرونفروز (بزرگ شدن حالب)
هیدرونفروز به بزرگ شدن کلیه‌ها به دلیل انسداد جریان ادرار اشاره دارد، که باعث تجمع ادرار و فشار در کلیه‌ها می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به درد شدید در ناحیه کمر و پهلو شود و در صورت عدم درمان، ممکن است به آسیب دائمی کلیه‌ها منجر گردد. درمان معمولاً شامل رفع انسداد و تخلیه ادرار است.
5. تروما یا آسیب فیزیکی به ناحیه کلیه
آسیب فیزیکی به کلیه، ناشی از ضربه یا جراحت در ناحیه کمر و پهلو، می‌تواند منجر به درد شدید و ناگهانی در کلیه‌ها شود. این نوع آسیب ممکن است باعث خونریزی داخلی، کبودی یا حتی پارگی کلیه شود و نیازمند ارزیابی فوری پزشکی است. درمان بستگی به شدت آسیب دارد و ممکن است شامل استراحت، داروهای مسکن یا در موارد شدید، جراحی باشد.
6. انسداد عروقی کلیه (انفارکتوس کلیه)
انسداد عروق کلیه، که منجر به انفارکتوس کلیه می‌شود، به علت کاهش یا قطع جریان خون به کلیه رخ می‌دهد و می‌تواند باعث درد شدید و ناگهانی در ناحیه کمر و پهلو شود. این وضعیت نیاز به درمان فوری دارد تا از آسیب دائمی به بافت کلیه جلوگیری شود.
7. مصرف برخی داروها
مصرف برخی داروها، مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، می‌تواند باعث آسیب به بافت کلیه و درد کلیه شود. این داروها ممکن است باعث کاهش جریان خون به کلیه‌ها یا تحریک مستقیم بافت کلیوی شوند. مصرف طولانی‌مدت و بدون نظارت پزشک می‌تواند خطر بروز این عوارض را افزایش دهد.
8. تومورها یا سرطان کلیه
سرطان کلیه می‌تواند باعث درد در ناحیه کمر و پهلو شود، به‌ویژه اگر تومور به اندازه‌ای بزرگ شود که به ساختارهای اطراف فشار وارد کند. علاوه بر درد، علائم دیگر ممکن است شامل خون در ادرار، کاهش وزن بدون دلیل و احساس توده در ناحیه شکم باشد. تشخیص و درمان به‌موقع برای جلوگیری از پیشرفت بیماری بسیار مهم است.
تشخیص درد کلیه
تشخیص درد کلیه معمولاً از طریق تاریخچه بالینی، ارزیابی فیزیکی و بررسی تشخیصی دقیق انجام می‌شود. مراحل تشخیص شامل موارد زیر می‌باشد:
1. تاریخچه بالینی: پزشک شما ممکن است پرسش‌هایی درباره علائمی که تجربه می‌کنید مانند نوع و مدت درد، نحوه شروع آن، وجود علائمی مانند تب، استفراغ، خون در ادرار، تغییرات در فعالیت ادراری، و کاهش وزن بپرسد.
2. ارزیابی فیزیکی: پزشک شما احتمالاً ناحیه کمر و پهلو را بررسی می‌کند تا احساس و ضربان کلیه‌ها را انجام دهد. او ممکن است ارزیابی کند که آیا درد با فشار یا تپش در این نواحی افزایش می‌یابد یا نه.
3. آزمایشات تشخیصی: اگر پزشک شما مشکوک به مشکل کلیه باشد، ممکن است آزمایشات تشخیصی مانند آزمایش ادرار و خون، سونوگرافی کلیه، CT اسکن، MRI یا سایر تصویربرداری‌های پیشرفته، و در برخی موارد، انجام سیستوسکوپی (بررسی داخلی کلیه با استفاده از دستگاه ویژه) را تجویز کند.
این مراحل کلیه برای تشخیص دقیق درد کلیه بستگی به نوع و شدت علائم شما دارد و پزشک شما متناسب با این علائم تصمیمات لازم را می‌گیرد تا بتواند به شما تشخیص صحیح و درمان مناسب را ارائه دهد.
روش های درمان و تسکین درد کلیه
درمان درد کلیه معمولاً به وابستگی به علت مبتلا شدن به آن و شدت آن متغیر است. این درمان‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
1. داروها: استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کاهش التهاب و درد. در مواردی که درد به دلیل سنگ کلیه است، ممکن است داروهای مسکن مانند مورفین مورد استفاده قرار گیرد.
2. مصرف مایعات: آب و سایر مایعات مصرفی بیشتر می‌توانند به خروج سنگ‌ها از کلیه کمک کنند و در برخی موارد می‌توانند درمان تسکین دهنده برای درد کلیه باشند.
3. درمان موضعی: برای بیماری‌های خاص مانند عفونت‌های کلیوی، ممکن است نیاز به آنتی‌بیوتیک‌ها باشد.
4. تغییرات در رژیم غذایی: در مواردی که درد به دلیل سنگ کلیه است، تغییرات در رژیم غذایی مانند کاهش مصرف نمک، مصرف مایعات بیشتر و از طریق مواد غذایی و یا مکمل‌های دیگر می‌تواند موثر باشد.
5. جراحی: در موارد شدید، مانند سنگ‌های بزرگ یا سرطان کلیه، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید تا سنگ‌ها را بردارید یا بافت‌های آسیب‌دیده را برای درمان سرطان جدا کنید.
6. درمان‌های تصویربرداری: مانند لیتوتریپسی (شکستن سنگ‌ها با موج صوتی) یا جراحی با استفاده از فناوری‌های تصویربرداری مانند لیتوتریپسی پوسته کنده می شود.
بیشتر بخوانید : علت سنگ کلیه در بارداری، علائم
کلام آخر
هر نوع دردی در کلیه‌ها ممکن است نشانه‌ای از بیماری این اندام باشد، به ویژه در صورت بروز درد شدید و ناگهانی. برای تشخیص دقیق و مشخص کردن علت درد، توصیه می‌شود به دکتر فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری مراجعه کنید تا آزمایش‌های لازم را تجویز و نتایج آنها را تحلیل کند. پس از تشخیص، پزشک بهترین روش درمانی را برای شما تعیین خواهد کرد تا بهبودی شما را تضمین کند.
