فهرست:
علت ابتلا به پسوریازیس چیست؟
اشکال مختلف پسوریازیس تناسلی
علائم پسوریازیس تناسلی
تشخیص پسوریازیس تناسلی
رابطه جنسی با افراد مبتلا به پسوریازیس تناسلی
درمان پسوریازیس تناسلی
اگزما یا پسوریازیس؟
سخن پایانی
پسوریازیس در تعریف کلی یک بیماری خودایمنی است. هنگام ریزش سلولهای پوستی مرده سلولهای جدید تولید میشوند؛ اما وقتی سلولها با سرعت خیلی بیشتر از حد معمول تولید شوند پسوریازیس ایجاد میشود. پسوریازیس تناسلی نیز نوعی از پسوریازیس است که با پلاکهای پوستی ارتباط دارد. پسوریازیس ممکن است فقط در ناحیه تناسلی ایجاد شود یا همراه با پسوریازیس در نواحی دیگر بدن همراه باشد. حساسبودن پوست نواحی تناسلی مانند مقعد، کیسه بیضه، کلیتوریس و... به تشدید علائم این بیماری منجر میشود. پسوریازیس تناسلی هم در زنان و هم در مردان دیده میشود. دلیل اینکه چرا افرادی این بیماری را دارند و بعضی ندارند مشخص نشده و درمان قطعی نیز برای آن یافت نشده است. این بیماری فعالیت جنسی را تحتتأثیر قرار نمیدهد. همچنین از طریق تماس جنسی نیز قابل سرایت نیست. تا انتهای این راهنما از سایت برترین ها با ما همراه باشید.
علت ابتلا به پسوریازیس چیست؟
تا کنون عامل اصلی پسوریازیس یافته نشده است؛ ولی طبق مطالعات، اطلاعات ژنتیکی و سیستم ایمنی سالم در ابتلا به این بیماری نقش دارند. باتوجهبه جامعه آماری، افرادی که فردی از نزدیکانشان تجربه این بیماری را داشتهاند بیشتر مستعد ابتلا هستند. موارد دیگری که احتمال ابتلا را افزایش میدهند عبارتاند از:
- اضافهوزن
- مصرف الکل
- عفونت
- فشارهای عصبی
- سوختگی شدید
- هوای سرد
- داروهایی مانند لیتیوم، فشارخون و داروهای ضدمالاریا
بیشتر بخوانید : بهترین تغذیه برای کاهش خشکی پوست
اشکال مختلف پسوریازیس تناسلی
دو شکل معمول این بیماری، پسوریازیس معکوس و پلاکی هستند که در ناحیه تناسلی به وجود میآیند. پسوریازیس معکوس چینهای بدن را درگیر میکند، مانند زیربغل، زیر پستانها و ناحیه تناسلی. این نواحی بدن به دلیل مرطوب بودن باعث تغییر شکل ظاهری پسوریازیس شده است. در این نوع بیماری زوائد فلسی شکل بوده و قرمز و صاف هستند. ممکن است در قسمتهای درگیر پسوریازیس سوزش و خارش احساس شود. عرقکردن وضعیت این بیماری را تشدید میکند. در فرد مبتلا به این بیماری احتمال بهوجودآمدن عفونتهای قارچی نیز افزایش مییابد.
افراد چاق بیشتر در معرض ابتلا به پسوریازیس معکوس هستند چون چربی اضافی باعث بهوجودآمدن چینهای پوستی فراوانی میشوند. به دلیل شباهت علائم پسوریازیس خمشی یا درماتیت سبورئیک، تشخیص این دو بیماری از هم دشوار است. زوائد درماتیت سبورئیک بهصورت لکههای نازک در چینهای پوستی است. اگر پزشک تشخیص دهد که علائم موجود، ترکیبی از هر دو بیماری است از اصطلاح سبو پسوریازیس استفاده میکند.
عوارض پسوریازیس معکوس
اصطکاک ناشی از لباس و همچنین گرما و عرق این بیماری را تحریک میکند. استفاده متداول از کرمهای استروئیدی موضعی باعث نازک شدن پوست میشود. همچنین افرادی به دلیل نازک شدن پوستشان در ناحیه تناسلی، از برقراری رابطه جنسی خجالتزده میشوند.
درمان پسوریازیس معکوس
با اینکه فعلاً درمانی قطعی برای رفع کامل این بیماری وجود ندارد؛ اما استفاده از برخی داروها میتواند علائم آن را کاهش دهد. انواع مختلفی از پمادها و کپسولها وجود دارد و افراد بسته به سلیقه خود و با مشورت با پزشکشان میتوانند از آنها استفاده کنند.
رایجترین نوع پسوریازیس تناسلی، پسوریازیس پلاکی است. اکثر عوارض پوستی به این نوع مربوط میشود. وقتی سلولهای ایمنی پوست در مواقع عادی به طور غیرعادی فعالیت میکنند؛ مانند زمانی که زخم یا عفونتی وجود داشته باشد پسوریازیس ایجاد میشود. در این هنگام یکلایه ضخیم و ناهموار از سلولهای پوستی ایجاد میشود که خشک و قرمزرنگ است، به این لایه پلاک گفته میشود. این بیماری مسری نیست. افراد مبتلا به این بیماری باید تداوم خاصی در مراقبتهای پزشکی خود داشته باشند؛ چون ممکن است علائم ظاهر شده و از بین بروند و مدتی دیگر بازگردند.
علائم پسوریازیس پلاکی چیست؟
از علائم پسوریازیس پلاکی میتوان به پلاکها یا پچهای نقرهای اشاره کرد. این پلاکها اغلب در پوست سر، زانو، پا، نواحی اطراف آرنج و دستها دیده میشوند. این پلاکها معمولاً باعث ایجاد خارش و سوزش میشوند. در افراد دارای پوست روشن پلاکها ظاهری قرمز یا صورتی با پوستههای نقرهای دیده میشوند. پلاکها در افرادی که پوست تیرهای دارند به رنگ مرجانی با پوستههای نقرهای، و در افرادی با پوست خیلی تیره بهصورت خاکستری با رنگ ارغوانی دیده میشوند. این حالتها بهمرورزمان رفع میشوند؛ اما گاهی ممکن است زمان زیادی طول بکشد. همچنین برای رفع این علائم داروهایی نیز وجود دارد.
درمان پسوریازیس پلاکی
علاوه بر درد و خارش، پسوریازیس یک وضعیت پیچیده است که اعتمادبهنفس و تعریف ذهنی فرد از ظاهر خود را نیز تغییر میدهد. برای پسوریازیس تناسلی از نوع پلاکی نیز درمانهای مختلفی توسط انواع داروها وجود دارد. داروهای استروئیدی موضعی تورم و قرمزی پلاکها را کاهش میدهد. از داروهای غیراستروئیدی میتوان به ویتامینهای D مصنوعی و ویتامین A اشاره کرد. همچنین داروهای سیتمیک بهصورت قرص، دمنوش و خوراکی قابلاستفاده هستند. در کلینیکهای تخصصی برای افراد مبتلا به پسوریازیس، نوردرمانی پیشنهاد میشود که تحت شرایطی پوست بیمار را در معرض نور UV قرار میدهند.
دستوپنجه نرم کردن با پسوریازیس پلاکی بسیار دشوار و طولانی است. اگر به دنبال درمانی پایدار هستید سعی کنید از استرس دوری کنید. با انجام مدیتیشن و یوگا سعی کنید بدن خود را آرام نگه دارید. رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم نیز به کاهش اضطراب کمک میکند.
علائم پسوریازیس تناسلی
پسوریازیس تناسلی علائم متعدد و بارزی دارد که هر فرد با دیدن آنها متوجه وجود عارضهای در بدن خود شده و به پزشک مراجعه میکند. علائم این بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است. ممکن است پراکندگی و میزان پلاکها یا میزان تورم پوست در افراد مختلف متفاوت باشد. اما از بارزترین و شایعترین نشانههای این بیماری میتوان به خشکی بیش از حد پوست اشاره کرد.
گاهی خشکی پوست به حدی زیاد است که با کوچکترین تماس باعث خراشیدگی و یا خونریزی در آن ناحیه میشود. زنان مبتلا به پسوریازیس تناسلی در ناحیه واژن احساس خارش و سوزش میکنند. زخمهای قرمز پوشیده شده با پوستههای نقرهای نیز از علائم این بیماری است. پسوریازیس تناسلی در کودکان بهصورت نقطههای کوچک و فلسی مانند دیده میشود.
پسوریازیس دستگاه تناسلی در زنان روی پوسته بیرونی واژن تشکیل شده و هنگام خاراندن دچار خونریزی میشود. این حالت به داخل واژن منتقل نمیشود و برای درمان باید به پزشک مراجعه شود. پسوریازیس تناسلی در مردان باعث بهوجودآمدن لکههایی برجسته روی آلت تناسلی دیده میشود. به دلیل این لکهها پوسته آلت تناسلی میتواند برجسته و ضخیم شود. پسوریازیس دستگاه تناسلی علاوه بر خود ناحیه تناسلی، نواحی اطراف آن را هم میتواند درگیر کند. این بیماری میتواند باعث چینخوردگی ناحیه بین ران و دستگاه تناسلی شود. همچنین میتواند باعث چینخوردگی بین باسن و پوست اطراف مقعد شود.
تشخیص پسوریازیس تناسلی
پزشک پسوریازیس تناسلی را باتوجهبه علائم و سابقه پزشکی افراد تشخیص میدهد. اطلاعات پزشکی و تاریخچه خانوادگی افراد مورد این بیماری و همچنین عوامل ژنتیکی افراد میتواند از عواملی باشند که برای تشخیص این بیماری باید مورد بررسی دقیق قرار بگیرند.
اگر بیمار نشانههای غیرعادی داشته باشد یا با درمانهای مختلف به نتیجه مطلوب نرسیده باشد، پزشک نمونهبرداری میکند. برای این کار متخصص پوست، پوست را برش داده و نمونه بافتی تهیه میکند. هنگام بررسی نمونه مشاهده میشود که پسوریازیس سلولهای متراکمی دارد. چون پسوریازیس با اگزما شباهت بسیاری دارد این بررسی از احتمال اشتباه در تشخیص بیماری جلوگیری میکند. برخی از بیماریهای خودایمنی از طریق آزمایشهای تخصصی و مختلف یا آزمایش خون و مطالعات تصویربرداری به طور قطعی قابلتشخیص است؛ ولی پسوریازیس تناسلی را با این روشها نمیتوان تشخیص داد.
بیشتر بخوانید : همه چیز درباره بیماری پوستی صدف
رابطه جنسی با افراد مبتلا به پسوریازیس تناسلی
اگرچه رابطه جنسی باعث تحریک این ناحیه میشود؛ ولی پسوریازیس تناسلی یک بیماری مقاربتی نیست. با اینکه ظاهر ناحیه تناسلی دچار تفاوتهایی میشود؛ ولی فرد مبتلا باید با شریک خود در این مورد صحبت کند و هر دو اطلاعات لازم را درمورد این بیماری به دست آورند. برای کاهش تحریک زوائد پوستی استفاده از کاندوم بهترین راه است و همچنین از تماس مستقیم پوست به پوست و انتقال مایع به پوست فرد دیگر جلوگیری میکند. مهم نیست که فرد مبتلا مرد یا زن باشد استفاده از کاندوم دارای لوبریکانت از تحریک ناحیه عفونی جلوگیری میکند. افراد مبتلا به این بیماری بعد از رابطه جنسی باید آن ناحیه را تمیز کرده و از داروهای خود استفاده کنند. هنگامی که پوست ناحیه تناسلی آسیبدیده و خراشیده شده است از رابطه جنسی بپرهیزید.
درمان پسوریازیس تناسلی
پسوریازیس تناسلی با پسوریازیس نواحی دیگر بدن تفاوت دارد. چون پوست ناحیه تناسلی حساس و نازک است نمیتوان از داروهای موضعیای که برای درمان پسوریازیس نواحی دیگر استفاده میشود برای این نواحی هم بکار برد. بعضی داروهای موضعی بانفوذ زیاد به پوست اندام تناسلی باعث ایجاد عوارض جدی میشوند. داروهایی که برای پسوریازیس پوست سر یا پاها استفاده میشود برای سطوح زبر طراحی شدهاند و خیلی غلیظ هستند و نباید از آنها برای کیسه بیضه یا اطراف مقعد استفاده شود.
درمان با داروهای بدون نسخه
در مرحله اول درمان از داروهای موضعی ضعیف برای درمان این بیماری استفاده میشود. استفاده ناگهانی از داروهای قوی و با دوز بالا به پوست آسیب میزند. نوع داروها و دوزشان را باید یک متخصص پوست تعیین کند. همچنین نحوه استفاده داروها در محلهای مختلف بدن را باید یک متخصص برای بیماران به طور کامل شرح دهد.
اگر این بیماری از نوع خفیف باشد با استفاده از پماد هیدرو کورتیزون 1.0٪ که بدون نسخه نیز در داروخانهها به فروش میرسد قابلدرمان است. توجه داشته باشید که استفاده از کورتیزون با دوز بالا پوست را به طور غیرقابلبرگشت تحریک میکند. گاهی قطران زغالسنگ ملایم را همراه با کرم هیدرو کورتیزون استفاده میکنند. این دارو باید فقط برای اندام تناسلی خارجی استعمال شود.
کورتیکواستروئیدها
این داروها را میتوانید برای درمان پسوریازیس تناسلی روی پوست خود مالش دهید تا جذب شوند، اشکال مختلفی مانند کرم، ژل و پماد دارد. هدف اصلی این داروها ازبینبردن التهاب است و معمولاً در مراحل اولیه تجویز میشوند. بیش از حد استفادهکردن از این پمادها باعث نازک شدن پوست و برگشتن علائم میشود پس از استفاده زیاد بهخصوص از آنهایی که قویتر هستند بپرهیزید. استفاده از کورتیکواستروئید همراه با داروهایی دیگر برای درمان مخمر و عفونت قارچی نیز مورداستفاده قرار میگیرد.
Castederm
این داروها برای خشککردن نواحی مرطوبی که توسط زوائد پوستی ایجاد شدهاند ساخته شده است. هنگامی که علاوه بر پسوریازیس احتمال ابتلا به عفونت باکتری یا قارچی وجود دارد این دارو تجویز میشود. برای کاهش رطوبت در نواحی مرطوب از پودر بچه و پودر اکسیدروی نیز استفاده میشود. استفاده از نرمکننده و مرطوبکننده مانع کاهش آب پوست میشود.
داروهای خوراکی
همانطور که داروها سعی در بهبود علائم دارند ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی نیز مانند سردرد و تب شوند. اگر این نشانهها مشاهده شوند باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه شود. گاهی پزشکها داروهای خوراکی برای درمان پسوریازیس تناسلی معکوس تجویز میکنند.
داروهای سیستمیک
بیمارانی که به نوع شدید پسوریازیس تناسلی مبتلا هستند از درمانهای موضعی نتیجه مؤثری نمیگیرند. پزشک برای این افراد داروهای سیستمیک و خوراکی تجویز میکند. به دلیل عوارض جانبیای که این داروها ایجاد میکنند استفاده از این داروها تنها برای مدت کوتاهی توصیه میشود. چون این بیماری یک بیماری خودایمنی است و به دلیل اختلال در سیستم ایمنی بروز میکند، دارویی به نام متروتروکسات وجود دارد که سیستم ایمنی را سرکوب میکند این دارو از حرکت گلبولهای سفید به سمت پوست جلوگیری میکند. ایجاد مشکلاتی در عملکرد اندامهایی مانند مغز و کبد و کلیه از عوارض جانبی این دارو است.
سیکلوسپورین نیز مانند داروی متروتروکسات سیستم ایمنی را سرکوب میکند. استفاده از این دارو باعث التهاب و تورم لثهها میشود. جهت کاهش این عوارض توصیه میشود روزانه به طور مرتب از مسواک و نخ دندان استفاده کنید. داروی رتینوئید سرعت تکثیر سلولهای پوستی را کاهش میدهد و از ایجاد لایههای ضخیم و ملتهب روی پوست جلوگیری میکند. همچنین این دارو باعث ریزش موها و التهاب لبها میود. با قطع مصرف هم علائم قبلی دوباره ظاهر میشوند.
درصد مبتلایان به پسوریازیس تناسلی در زنان و مردان مساوی است. با اینکه هنوز درمان حتمی برای این بیماری وجود ندارد؛ ولی رعایتکردن مواردی از شدت و دردناک بودنش جلوگیری میکند. از جمله این موارد:
- استفاده از دستمال توالت نرم و جاذب بهجای دستمالهای زبر باعث جلوگیری از خراشیدهشدن ناحیه تناسلی میشود.
- پوشیدن لباس زیرهای گشاد باعث رفتوآمد هوا میشود.
- استفاده از صابونهای ملایم و بدون عطر و شخصی ضروری است.
- از پوشیدن شلوارهای تنگ بپرهیزید و همچنین بهتر است از لباس زیرهای نخی استفاده کنید.
- اگر پوستتان زیاد پوستهپوسته میشود با یک کرم مرطوبکننده ولی بدون عطر آن ناحیه را مرطوب نگه دارید.
- بعد از حمام آن ناحیه را با حولهای نرم و بهآرامی خشک کنید.
- از تماس ادرار و مدفوع با ناحیه مبتلا جلوگیری کنید.
- برای آسانتر شدن حرکات روده، فیبر را در رژیم غذاییتان بگنجانید.
خراشیدگی و خونریزی در این ناحیه باعث عفونت ثانویه میشود. بعضی افراد از داروهای موضعی رایج برای درمان پسوریازیس تناسلی استفاده میکنند؛ اما متأسفانه این داروها باعث ایجاد درد و عوارض در قسمتهای دیگر بدن میشوند. طبق تحقیقات انجام شده در سال 2018 گفته میشود 33 تا 63 درصد افراد در برههای از زندگی به این بیماری دچار میشوند. گاهی بعضی افراد همزمان به چند نوع پسوریازیس مبتلا میشوند و گاهی پسوریازیس از یک نوع بهنوعی دیگر تبدیل میشود و فرد باید تحت مراقبتهای طولانی پزشک قرار بگیرد.
اگزما یا پسوریازیس؟
اگزما هنگام تماس بیش از حد پوست با موادی نظیر ضدعفونیکنندهها، الکل و مواد شوینده قوی ایجاد میشود. اگزما درواقع یک عارضه پوستی است که باعث خشکشدن پوست میشود. علائم اگزما بسیار شبیه علائم پسوریازیس تناسلی است و گاهی باعث تشخیص اشتباه میشود. التهاب پوست، احساس خارش و قرمزی از علائم اگزما است، اما پسوریازیس منشأ ایمنی دارد. هنگامی که اختلالی در سیستم ایمنی ایجاد میشود و سلولهای پوست به طور غیرعادی تکثیر شده و بر روی پوست ظاهر میشوند پسوریازیس ایجاد میشود.
بیشتر بخوانید : بیماری پوستی گال چیست؟
سخن پایانی
بیماری پسوریازیس تناسلی یک بیماری خودایمنی بوده و منشأ ژنتیکی یا ایمنی دارد. این بیماری از طریق رابطه جنسی منتقل نمیشود و بارداری را نیز تحت تاثیر قرار نمیدهد؛ اما تماس پوست هنگام رابطه جنسی باعث دردناک شدن زوائد میشود. استفاده از لباس زیر نخی و حولههای نرم از تحریک زوائد جلوگیری میکند. نوع خفیف این بیماری با پمادهای موضعی و نوع شدیدش نیز با استفاده از داروهای سیستمیک کنترل میشود. التهاب پوست، قرمزی و خشکی پوست از علائم شایع این بیماری است. در صورت مشاهده علائم توصیه میشود به پزشک مراجعه کنید.