غربالگری سرطان، که ممکن است به آن نیاز داشته باشید

فهرست:

غربالگری سرطان برای همه
سرطان روده بزرگ
آزمایش های ساختاری و دیداری
غربالگری سرطان برای آقایان 
غربالگری سرطان برای خانم ها
نتیجه گیری

زمانی که افراد متوجه می شوند که بدنشان در حال دست و پنجه نرم کردن با سرطان است، فارغ از اینکه کدام قسمت از بدنشان دارای سلول های سرطانی است، متعجب می شوند. ممکن است زمانی که افراد متوجه وجود سلول های سرطانی می شوند، سرطان در استیج های اولیه خود نباشد و گزینه های درمانی زیادی پیش روی بیمار نباشند. برای جلوگیری از این وضعیت غربالگری سرطان توصیه می شود تا افراد در استیج های اولیه این بیماری متوجه آن شوند و درمان را آغاز کنند.
غربالگری سرطان زمانی انجام می شود که هیچ نشانه ای از سرطان در بدن فرد وجود ندارد و در این غربالگری ها هرگونه عارضه یا هر مورد غیر عادی در بدن افراد بررسی می شود تا اگر نشانه های سرطان یا مشکلات پیش از سرطان در بدن فرد مشاهده شد، درمان آغاز شود یا از بروز سرطان جلوگیری شود. غربالگری سرطان باعث کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان در برخی از انواع آن شده است.
 انواع گوناگونی از غربالگری سرطان وجود دارد و به فاکتور ریسک شخصی، سن و جنسیت بستگی دارد. در ادامه ی این مقاله از سایت برترین ها به رایج ترین انواع غربالگری سرطان و غربالگری های مناسب آقایان و بانوان به طور جداگانه می پردازیم.

غربالگری سرطان برای همه

برخی از انواع غربالگری سرطان هم برای آقایان توصیه می شود و هم برای بانوان؛ به خصوص اگر غربالگری مخصوص تشخیص نشانه های زودهنگام سرطان ریه یا روده بزرگ باشد.

سرطان روده بزرگ

غربالگری سرطان روده بزرگ برای برخی افراد در سنین 45 تا 50 سالگی ضروری است. حتی افرادی که در خانواده آنها سابقه ی سرطان روده بزرگ، سندروم سرطان، انواع خاصی از پولیپ یا بیماری های التهابی روده دیده نمی شود یا برای درمان سایر سرطان ها پرتودرمانی نکرده اند نیز باید این غربالگری را انجام دهند.
اگر در خانواده ی شما سابقه ی بیماری های ذکر شده وجود دارد یا قبلا انواع دیگر سرطان را تجربه کرده اید، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ در شما بالاتر است و بهتر از قبل از اینکه به 45 سالگی برسید، غربالگری سرطان را انجام دهید. البته بهتر است با پزشک خود در مورد این موضوع مشورت کنید.
اگر در سلامت کامل به سر می برید، تا 75 سالگی باید غربالگری سرطان را در فواصل زمانی مشخص شده توسط پزشک خود انجام دهید. غربالگری از سن 75 تا 85 سالگی باتوجه به ریسک فاکتور های هر شخص انجام می گیرد و پس از 85 سالگی نیازی به ادامه ی غربالگری سرطان نیست.
اگر نمی دانید کدام نوع عربالگری سرطان مناسب شما است، از پزشک خود کمک بگیرید. عموما غربالگری های سرطان روده ی بزرگ را به یکی از دو صورت آزمایش های دیداری و ساختاری روده بزرگ و مقعد و آزمایش های براساس مدفوع انجام می دهند.

بیشتر بخوانید : ظروف سرطان‌ زا کدامند؟

آزمایش های ساختاری و دیداری

کولونوسکوپی متداول ترین معاینه دیداری است و باید هر ده سال یک بار انجام شود. در این نوع معاینه یک دوربین وارد مقعد و روده ی بزرگ می شود و شخص متخصص طی معاینه متوجه می شود که آیا نشانه های سرطان در مراجع وجود دارد یا خیر.
از انواع دیگر آزمایش های دیداری می توان به کولونوگرافی توموگرافی رایانه ای مجازی ( سی تی) و سیگموئیدوسکوپی  اشاره کرد که باید در فواصل پنج ساله تکرار شوند. 
نوع جدیدتری از معاینه وجود دارد به نام ماژول آندوسکوپی هوشمند جی آس جینیس که در آن متخصصین از هوش مصنوعی کمک می گیرند و از پولیپ چلوگیری کنند یا آن را پیدا کرده و درمان کنند.

آزمایش مدفوع

یکی ار انواع غربالگری سرطان ، آزمایش مدفوع است. با آزمایش مدفوع می توان از وجود خون پنهان در مدفوع مطلع شد. وجود خون در مدفوع ممکن است نشانه ی بیماری باشد. آزمایش مدفوع می تواند تغییرات در DNA سلول که ممکن است نشان دهنده ی سرطان یا علائم پیش از سرطان  را نیز نشان دهد. این آزمایش که در مقایسه با سایر تست های اشاره شده غیرتهاجمی است، باید سالی یک بار برای غربالگری سرطان (برای تست DNA هر سه سال یک بار) انجام شود.
اگر نتیجه ی آزمایش مدفوع نرمال نباشد، به منظور تشخیص علت آن کلونوسکوپی انجام می شود.

سرطان ریه

مردان و زنان باید سابقه ی سیگار کشیدن خود با فرد متخصص در میان بگذارند و طبق تشخیص متخصص غربالگری سرطان را انجام دهند. اگر سرطان ریه در استیج های اولیه تشخیص داده شود، درمان آن راحتتر است.
اگر موارد زیر شامل حالتان می شوند، باید هرسال غربالگری سرطان را انجام دهید:
•    سیگاری هستید یا در 15 سال اخیر سیگار را ترک کرده اید.
•    اگر در طول زندگی خود به مدت 20 سال، روزی یک پاکت یا به مدت ده سال، روزی دو پاکت یا ... سیگار کشیده اید.
•    سنتان بین 50 و 80 است و هیچ نشانه ی خاصی در شما دیده نمی شود.
در گذشته، برای غربالگری سرطان از اشعه ایکس قفسه سینه استفاده می شد اما در سال های اخیر از سی تی اسکن با دوز پایین استفاده می شود زیرا دارای دقت بالاتری است. سیتی اسکن با دوز پایین باید هرساله انجام شود تا فرد به سن 81 سالگی برسد یا 15 سال از ترک سیگار او گذشته باشد.

غربالگری سرطان برای آقایان 

آقایان برای آگاهی از این مسئله که آیا باید غربالگری سرطان از جمله آزمایش تشخیص علائم سرطان پروستات را انجام دهند یا نه، باید با متخصص مشورت کنند. همه مردان به غربالگری سرطان پروستات نیازی ندارند. آنها باید با پزشک متخصص درمورد این غربالگری ها صحبت کنند. درصورتی که متخصص به شما توصیه کرد که غربالگری را انجام دهید، احتمال دارد آزمایش های دوره ای آنتی ژن مختص پروستات(PSA) را به شما پیشنهاد دهد.

تست PSA

متداول ترین روش بررسی احتمال وجود سرطان پروستات، بررسی کردن سطح آنتی ژن مختص پروستات از طریق آزمایش های دوره ای آنتی ژن مختص پروستات (PSA) است. هرچه سطح PSA در خون افزایش یابد، احتمال مبتلا شدن فرد به سرطان پروستات نیز افزایش می یابد. البته سطح مشخصی که نشان دهد به طور حتم سلول های سرطانی در بدن فرد حضور دارند وجود ندارد.

تست های تکمیلی

اگر نتیجه ی تست PSA نرمال نباشد، به منظور تشخیص علت آن آزمایش های دیگری باید انجام شود. یکی از این آزمایش ها، آزمایش رکتال دیجیتال (DRE) است که در آن فرد متخصص انگشت خود را وارد مقعد می کند تا  پستی و بلندی هایی که ممکن است نشانه ی سرطان باشد را با دست حس کند.
یکی دیگر از این نوع آزمایش ها بیوپسی پروستات نام دارد. اگر نتیجه ی تست PSA و DRE  نرمال نباشد، ممکن است متخصص از شما بخواهد آزمایش بیوپسی پروستات را انجام دهید. طی این آزمایش آن یک قسمت از بافت زنده برداشته می شود و به منظور آنالیز به آزمایشگاه فرستاده می شود. ممکن است متخصص از شما بخواهد به اورولوژیست مراجعه کنید و از غده پروستات تصویربرداری کنید.

بیشتر بخوانید : چگونه یک بشقاب غذای سالم آماده کنیم؟

غربالگری سرطان برای خانم ها

در غربالگری سرطان برای خانم ها، آزمایش هایی باید انجام شود تا علائم احتمالی سرطان سینه و سرطان دهانه رحم مورد بررسی قرار گیرند.

سرطان دهانه رحم

همه خانم های 25 تا 65 ساله ی دارای رحم باید برای سرطان دهانه رحم غربالگری انجام دهند. معمولا ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) موجب این نوع از سرطان می شود.
اگر ضایعات HPV پیش از اینکه به سرطان تبدیل شوند تشخیص داده شوند، قابل درمان هستند و با غزبالگری منظم قابل شناسایی اند. در غربالگری دهانه رحم انواع دیگر سرطان دهانه رحم نیز قابل شناسایی هستند و اگر زودتر شناسایی شوند قابل درمان اند. برای اینکه بدانید چند وقت یک بار باید غربالگری کنید و کدام نوع آن را انجام دهید با متخصص مشورت کنید تا با توجه به سن و سابقه پزشکی شما راهنماییتان کند.

انواع تست های غزبالگری برای شناسایی سرطان دهانه رحم:
پاپ اسمیر: در تست پاپ اسمیر نمونه ای از سلول دهانه رحم شما در آزمایشگهاه مورد بررسی قرار می گیرد. اگر جواب تست منفی باشد به این معنی است که سلول غیرعادی مشاهده نشده و سه سال دیگر باید مجددا مورد آزمایش قرار بگیرید.
تست HPV: این تست مشابه پاپ اسمیر است با این تفاوت که آزمایشگاه به منظور بررسی وجود HPV نمونه ی سلول دهانه رحم شما را تست می کند. اگر پاسخ تست نفی باشد باید مجددا پنج سال دیگر مورد آزمایش قرار بگیرید.
طبق شواهد غربالگری در افراد بسیار چاق با تجمع چربی بیش از حد اثربخشی کمتری دارد زیرا مشاهده و بررسی دهانه رحم آنها دشوار است . خانم هایی که هیسترکتومی کامل داشته اند نیازی به انجام عربالگری ندارند.

سرطان سینه

 خانم ها باید با پزشک متخصص خود مشورت کنند تا با توجه به شرایط سنی و میزان سلامتی خود باتوجه به سطح ریسک ابتلا به سطران سینه، غربالگری انجام دهند. در افرادی که ریسک ابتلا آنها به سرطان متوسط است، باید از سن 40 با توجه به نظر پزشک متخصص خود سالانه غربالگری کنند 
خانم هایی که ریسک ابتلا آنها به سرطان سینه متوسط است، باید با توجه به نظر پزشک متخصص خود از سن 40 سالگی غربالگری سالانه انجام دهند.و پس از 55 سالگی می توانند یک سال درمیان غربالگری کنند یا سالانه ماموگرافی انجام دهند.
اگر در شما یا خانواده تان سابقه ابتلا به سرطان وجود ندارد و تا سن 30 سالگی پرتودرمانی را تجربه نکرده اید، ریسک ابتلا به سرطان در شما متوسط محسوب می شود.
در خانم هایی که ریسک ابتلا آنها به سرطان بالا است، غربالگری باید از سن 30 سالگی آغاز شود. اگر مواردی که در ادامه ذکر شده در مورد شما صدق می کند، ریسک ابتلا شما به سرطان بالا است.
•    سابقه ی خانوادگی سرطان سینه
•    جهش ژنتیکی BRCA1  یا  BRCA 2یا آشنای درجه یک با سابقه ی جهش ژنتیکی
•    سابقه ی پرتودرمانی سینه در سن 10 تا 30 سالگی
•    سابقه ی سندروم های خاص که موجب افزایش شانس رشد سرطان های خاص می شود
غربالگری باید تا زمانی انجام شود که امید به زندگی بیشتر از 10 سال باشد و فرد در سلامتی کامل به سر ببرد. 
ماموگرافی و آزمایش های بلینی سینه از متدلول ترین راه های غربالگری شرطان سینه محسوب می شوند.
•    ماموگرام اشعه ی ایکس سینه است و می تواند وجود تومور هایی که لمس نمی شوند و نقاط ریز کلسیوم که به آن میکروکلسیفیکیشن نیز می گویند و گاهی نشان دهنده ی سرطان سینه است را پیدا کند. در ماموگرافی دستگاهی به سینه ها وصل می شود و آنها را فشار می دهد تا اشعه ایکس با دوز پایین تصویز دقیق تر و واضح تری ثبت کند.
•    آزمایش سینه را هم پزشک به صورت بالینی انجام می دهد و هم افراد خودشان می توانند سینه ی خود را معاینه کنند. در این آزمایش پزشک بافت سینه معاینه می کند تا اگر برآمدگی، درد یا هرگونه تغییر غیرعادی را پیدا کند. از آنجایی که خود فرد آشنایی بیشتری با ظاهر و بافت سینه ی خود دارد، اگر تغییری صورت گیرد خود فرد متوجه آن می شود.
خانم هایی که ریسک ابتلا به سرطان در آنها بالاتر است، می توانند علاوه بر ماموگرافی، سالانه MRI انجام دهند. در MRI مایع حاجب به خون تزریق می شود تا جزییات بافت سینه مشخص شود و سپس فرد وارد دستگاه مخصوص MRI می شود.

انواع دیگر غربالگری سرطان

از انواع دیگر غربالگری سرطان می توان به تخمدان، پانکراس، بیضه و تیروئید اشاره کرد اما متاسفانه با غربالگری نمی توان مانع مرگ و میر در این سرطان ها شد. در سرطان دهان، سرطان مثانه و سرطان پوست اطلاعات و شواهد کافی برای سنجش فواید و خطرات برای غربالگری آنها وجود ندارد.

نتیجه گیری

با توجه به این که در این سال ها میزان شیوع سرطان در میان افراد در مناطق مختلف فارغ از جنسیت بسیار بالا است، این غربالگری ها را جدی بگیرید و در صورتی که اطلاعات کافی ندارید و نمی دانید به کدام غربالگری نیاز دارید، با پزشک خود مشورت کنید و با بررسی سابقه خانوادگی و با توجه به سن و جنسیت غربالگری مفید و مناسب برای خود را پیدا کنید و در فواصل زمانی مشخص شده توسط پزشک متخصص خود غربالگری سرطان را انجام دهید تا اگر احتمال وجود سرطان در شما وجود داشت از آن پیشگیری کنید یا در استیج های اولیه که درمان سرطان راحتتر است متوجه آن شوید.