ترک های پوستی یا استریاها یکی از تغییرات پوستی هستند که علی رغم این که در بسیاری از موارد ارتباطی با سلامتی درونی بدن ندارند، ولی به علت شکل ظاهری ناخوشایندشان برای برخی افراد مشکل ساز شده و ذهن آنها را درگیر می سازند.
استریا در واقع در اثر گسیختگی الیاف تشکیل دهنده ی پوست موسوم به کلاژن و از بین رفتن تمامیت پوست به وجود می آید و درجات و شدت متفاوتی می تواند داشته باشد. این تغییر پوستی بیش از همه در شکم، پهلوها، ران ها و بازوها مشاهده می شود، اما ممکن است در سایر نقاط بدن همچون سینه ها یا زیر شکم نیز مشاهده شود.
به طور کل دو نوع استریا وجود دارد: استریای قرمز یا روبرا و استریای سفید یا آلبا. در مراحل ابتدایی تشکیل استریا که گسیختگی تازه ایجاد شده، رنگ ضایعه به دلیل تجمع سلول های خونی در آن ناحیه قرمز رنگ است، ولی به تدریج این رنگدانه ها جذب شده و رنگ منطقه ی مبتلا به سفید گرایش پیدا می کند. استریاها معمولاً بر روی بازوها، ران ها، شکم و پهلوها به وجود می آیند و ممکن است به شکل نوار باریکی خود را نشان دهند یا عرض و عمق شان زیاد و واضح باشد.
عوامل مختلفی می توانند در ایجاد استریاها نقش داشته باشند که سردسته ی این عوامل افزایش تدریجی یا ناگهانی حجم عضلات یا افزایش وزن و اندازه ی بدن است که مثال بارز این نوع حالات، دوران بارداری است. در دوران بارداری افزایش اندازه ی شکم در اثر رشد جنین در رحم مادر باعث گسیختگی تدریجی الیاف کلاژن در این ناحیه شده و خطوط بارداری قرمز رنگی را به وجود می آورد. اغلب این خطوط با گذشت زمان رنگ روشن تری پیدا می کنند و به تدریج صورتی یا سفید رنگ می شوند، اما گاه در افراد با پوست تیره ممکن است رنگ نهایی آنها قهوه ای یا خاکستری شود. در دوران بلوغ و ورزشکارانی که در اثر تمرینات سنگین یا استفاده از داروهای نیروزا در زمان کوتاهی حجم عضلاتشان افزایش می یابد، نیز این خطوط ایجاد می شود.
حالت دیگری که باعث نمایان شدن استریاها بر سطح بدن می شود، کم کردن وزن پس از یک دوره چاقی است. در کسانی که تدریجاً و طی سالها چاق شده اند، پوست به شکل تدریجی تحت کشش قرار گرفته است و استریاها فرصتی برای تشکیل یا بارز شدن نیافته اند، ولی با کاهش سریع وزن این خطوط نمود پیدا می کنند و خود را ظاهر می سازند.
از عوامل طبی مؤثر در ایجاد استریا ابتلای فرد به بیماری های تیروئیدی یا دیابت است. بیماری کوشینگ که در اثر کم کاری غده ی فوق کلیه نیز ایجاد می شود، از دیگر عوامل ایجاد استریا است، بنابراین برای تشخیص علت ایجاد استریا ممکن است نیاز به انجام آزمایشات خاصی باشد.
استریا در اغلب موارد علائم خاصی بجز تغییر ظاهری به همراه ندارد، اما در موارد مرتبط با بارداری ممکن است در اثر تغییرات هورمونی این دوران، خارش مختصر تا شدید هم در آنها به وجود آید.
یکی از مهم ترین اصول پیشگیری از ایجاد استریا تلاش در عدم ایجاد آن است. به این معنا که از افزایش وزن یا حجم عضلانی یا کاستن سریع وزن دوری شود. اگر در طی یک دوره ی زمانی کوتاه تغییر وزن ماهانه بیش از 3 تا 4 کیلو باشد، احتمال ایجاد یا گسترش این ضایعات پوستی بیشتر است.
در مورد استریاهای قرمز بهترین توصیه عدم تحریک و دستکاری و خاراندن آنها و صبر و انتظار تا زمانی است که رنگ آنها به سفید گرایش پیدا کند. البته در برخی موارد که سرخی و خارش زیاد است، از کرم های ترمیم کننده و یا لیزر مخصوصی به نام پی دی ال برای کاستن سرخی پوست می توان کمک گرفت. درمان های خانگی یا سنتی از قبیل مالیدن روغن زیتون بر شکم زنان باردار اثر اثبات شده ای در پیشگیری از ایجاد این خطوط ندارد.
درمان استریاهای سفید پوستی کار به نسبت دشواری است. برای از بین بردن این خطوط در ابتدا می بایست سطح ناحیه ی مبتلا تراشیده شود و سپس با تحریک سلول های جانبی ضایعه و سلول های عمق پوست و تقویت الیاف کلاژن سعی در بازسازی پوست نمود. از روش هایی مانند میکرونیدلینگ (سایش پوست با سوزنهای ظریفی که توسط موتور به چرخش در می آیند)، رادیوفرکانس و لیزرهای هموار ساز از قبیل لیزر CO2 فراکشنال و لیزر اربیوم:یاگ و لیزر پی دی ال برای نیل به این منظور می توان استفاده کرد. نکته ی مهم در درمان استریا این است که فرد مراجعه کننده می بایست مطلع باشد که هدف در این درمان بهبود وضعیت ظاهری پوست است و توقع از بین رفتن کامل و به حالت طبیعی درآمدن پوست را نداشته باشد. متوسط بهبود ظاهری استریا با درمان های فوق الذکر در حدود 50 درصد است، البته در مواردی که عمق این ضایعات پوستی زیاد نباشد، گاه همواری پوست تا حد نزدیک به طبیعی نیز برگشت می کند
